Kłębuszkowe zapalenie nerek

By Karolina Kulesza Last updated wrz 8, 2017 0

Kłębuszkowe zapalenie nerek to infekcja zajmująca początkowo niewielką część nerek, tzw. kłębuszki. Funkcje narządów filtrujących zostają zaburzone, co wywiera niekorzystny wpływ na cały organizm. Stan przejściowy może rozwinąć się do postaci przewlekłej a nawet doprowadzić do całkowitego zaprzestania czynności nerek. Nerki spełniają nie tylko funkcję wydalniczą, ale wpływają na całą homeostazę środowiska wewnętrznego ciała, dlatego stan taki jest zagrażający życiu.

Funkcje nerek kluczowe dla naszego organizmu to:

Usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii
Zatrzymywanie składników korzystnych dla organizmu
Regulacja objętości płynów w ciele
Pośrednio wpływają na ciśnienie tętnicze krwi
Wpływ na równowagę pH krwi (zakwaszanie moczu)
Produkcja aktywnej postaci witaminy D3

Przyczyny zapalenie kłębuszkowego nerek

W dużym skrócie przyczyny kłębuszkowego zapalenia nerek upatruje się w nieprawidłowym działaniu układu odpornościowego. W prawidłowych warunkach system immunologiczny człowieka odpiera ataki patogenów uznanych przez niego za groźne. Są to m.in. bakterie, wirusy czy komórki nowotworowe. Gdy organizm opanowuje stan zapalny celem ataku układu odpornościowego stają się kłębuszki nerkowe.

Zakażenie nerek powodują najczęściej:

Paciorkowce odpowiedzialne za zapalenie gardła lub skóry
Nowotwór
Leki przeciwzapalne stosowane w chorobach stawów

W kłębuszkach nerkowych gromadzą się przeciwzapalne limfocyty i leukocyty oraz białka krwi, co powoduje ich stan zapalny. Jeśli proces przedłuża się i przechodzi w stan przewlekły, nerki ulegają zwłóknieniu i przestają pracować. Pojawia się zagrażająca życiu niewydolność nerek. Kłębuszkowe zapalenie nerek może ujawnić się w 3 formach:

Ostrej
Przemijającej
Przewlekłej

Jeżeli choroba dotyczy tylko nerek, mamy do czynienia z tzw. pierwotnym kłębuszkowym zapaleniem nerek, a jeżeli zapalenie nerek towarzyszy chorobom innych narządów lub jest ich wynikiem, to mówimy o wtórnym kłębuszkowym zapaleniu nerek. Kłębuszkowe zapalenie nerek może towarzyszyć następującym chorobom:

Objawy kłębuszkowego zapalenia nerek

Kłębuszkowe zapalenie nerek daje niecharakterystyczne objawy, które rzadko są wykrywane w porę. Potwierdzenie diagnozy dają nieprawidłowe wyniki badania moczu. W moczu znajdują się białka, krew i wałeczki. Jeśli ilość białka w moczu jest bardzo wysoka, to możemy zauważyć, że się pieni. Krew w moczu zabarwia go na różowo lub czerwono. Objaw kłębuszkowego zapalenia nerek to ból pleców, który może rozchodzić się do kręgosłupa lub bioder.

Objawy ostrego zapalenia nerek, które występują na szczęście stosunkowo rzadko to:

Obrzęk twarzy i kostek
Ból głowy, nudności, zaburzenia widzenia, zatrzymanie wody w organizmie – związane ze skokiem ciśnienia
Mała ilość wydalanego moczu

Jeśli przebyliśmy zapalenie gardła lub skóry na skutek zarażenia paciorkowcami, to objawy mogą pojawić się po upływie od 1 do 3 tygodni.

Leczenie kłębuszkowego zapalenia nerek

Kłębuszkowe zapalenie nerek zawsze wymaga leczenia pod okiem lekarza. Oprócz badania moczu będzie potrzebne także pobranie próbek krwi do badania pod kątem stężenia kreatyniny, mocznika, sodu, potasu, glukozy i chorób autoimmunologicznych. Dokładne postawienie diagnozy umożliwia badanie mikroskopowe pobranego od pacjenta fragmentu nerki. Biopsja nie jest wymagana, choć w niektórych przypadkach konieczna. Ostateczną decyzję co do sposobu leczenia podejmuje lekarz. Zapalenia nerek można uniknąć dzięki wczesnemu rozpoznaniu i dokładnemu leczeniu paciorkowca.

Herbata wspomagająca pracę nerek

Najczęstsze typy kłębuszkowego zapalenia nerek (w sposób pewny można je rozpoznać tylko po wykonaniu biopsji nerki) to:

ostre kłębuszkowe zapalenie nerek
kłębuszkowe zapalenie nerek typu IgA (nefropatia IgA)
ogniskowe segmentalne stwardnienie kłębuszków nerkowych
błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek
submikroskopowe kłębuszkowe zapalenie nerek
gwałtownie postępujące kłębuszkowe zapalenie nerek

Sposób leczenia kłębuszkowego zapalenia nerek zależy od tego, czy jest to zapalenie ostre, czy przewlekłe, od przyczyny w przypadku zapalenia wtórnego, ciężkości choroby oraz obecności powikłań. Zasadnicze znaczenie w każdym przypadku ma leczenie nadciśnienia tętniczego, które często rozwija się w chorobach nerek. W przypadku ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek, które wystąpiło po zapaleniu gardła, skóry lub w przebiegu innego zakażenia, leczenie polega na eliminacji zakażenia, obniżaniu ciśnienia krwi, ograniczeniu soli w diecie oraz unikaniu wysiłku fizycznego.

Gdy zapalenie kłębuszków ma charakter wtórny, jego leczenie polega na leczeniu przyczyny lub zmianie leków na mniej szkodliwe. Niektóre typy kłębuszkowego zapalenia nerek mają cięższy przebieg i w takich przypadkach konieczne może się okazać leczenie immunosupresyjne (hamujące układ odpornościowy), początkowo zwykle przy użyciu steroidów. Na wyniki leczenia trzeba często czekać kilka miesięcy a w przypadku braku poprawy istnieje możliwość zamiany jednego leku immunosupresyjnego na inny, o silniejszym lub nieco innym działaniu. Samo leczenie immunosupresyjne wiąże się z licznymi poważnymi działaniami niepożądanymi w wyniku osłabienia odporności.

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek zwykle ustępuje całkowicie, a w lekkich przypadkach często nawet nie zostaje rozpoznane. Tylko w kilku procentach przypadków dochodzi do trwałej niewydolności nerek. Przewlekłe wtórne kłębuszkowe zapalenie nerek bardzo często całkowicie ustępuje po wyleczeniu przyczyny. Jeżeli nie uda się jej usunąć, to kłębuszkowe zapalenie nerek może doprowadzić do ich niewydolności, co w najcięższych przypadkach może nastąpić w ciągu kilku tygodni lub miesięcy, nawet pomimo stosowania wszystkich możliwych sposobów leczenia. W trakcie leczenia należy regularnie wykonywać kontrolne badania moczu oraz krwi. Podobnie po zakończeniu leczenia należy pozostawać pod okresowym nadzorem lekarza i wykonywać badanie moczu.