Zatrucie rtęcią czyli rtęcica- objawy i pierwsza pomoc

Zatrucie rtęcią choć niezbyt częste może nieść poważne konsekwencje zdrowotne, a nawet doprowadzić do śmierci. Najczęściej do rtęcicy (tak nazywane jest to zatrucie) dochodzi po rozbiciu termometru rtęciowego. Rtęć sama w sobie nie jest przyswajana przez nasz organizm (z układu pokarmowego), jednak silnie toksyczne są jej opary oraz związki zarówno organiczne, jak i nie organiczne. Rtęć w solach nieorganicznych ma absolutnie najsilniejsze działanie trujące. Cyjanek, oksycyjanek, chlorek rtęciowy, azotan rtęciowy oraz dimetylortęć są najczęstszą przyczyną zatruć. Jak prawidłowo rozpoznać objawy rtęcicy i jak udzielić pierwszej pomocy aby zatrucie rtęcią nie przyniosło poważnych konsekwencji zdrowotnych- przeczytaj nasz artykuł a dowiesz się wszystkiego!

Gdy rtęć dostanie się do organizmu…

Gdy jony rtęci dostaną się do organizmu natychmiast zaczynają wiązać się z białkami. To blokuje ważne dla życia enzymy. Rtęcica może powodować zmiany zwyrodnieniowe w ośrodkowym układzie nerwowym oraz zaburzenia w układzie hormonalnym. Zatrucie rtęcią jest niezwykle niebezpieczne zwłaszcza w stosunku do niemowląt i małych dzieci.

 Zatrucie rtęcią- pierwsze objawy

Objawy zatrucia rtęcią są różne zależnie od tego w jaki sposób do rtęcicy doszło. Innymi objawami charakteryzuje się też zatrucie spowodowane organicznymi lub nieorganicznymi związkami rtęci. Objawów jest naprawdę dużo a niektóre z nich same w sobie są bardzo niebezpieczne.

Objawy zatrucia organicznymi związkami rtęci

Jeśli rtęcica powstała na skutek zatrucia organicznymi związkami rtęci, mogą pojawić się takie objawy, jak:

• bóle głowy,
• pobudzenie,
• drżenie mięśni,
• niewyraźna mowa,
• zaburzenia koordynacji ruchowej,
• drgawki,
• śpiączka.

Wyżej wymieniliśmy pierwsze objawy zatrucia organicznymi związkami rtęci. Jeżeli na początkowym etapie rtęcicy nie zostaną podjęte odpowiednie kroki objawy będą nasilać się i ewoluować. Mogą wystąpić zmiany zwyrodnieniowe serca oraz neuropatie kończyn. Zaróżowienie opuszków paców dłoni i stóp, swędzenie lub pieczenie kończyn to tylko początek. U części badanych osób wystąpiło łuszczenie się skóry, ślinotok, nadpotliwość, tachykardia (częstoskurcz serca) oraz nadciśnienie. Wraz z upływem czasu, bez podjętego leczenia u chorego pojawia się światłowstręt i wysypka, można zaobserwować wypadanie włosów, paznokci i zębów, znaczne osłabienie mięśni oraz niewydolność nerek. Zatrucie rtęcią wpływa również na funkcjonowanie mózgu- pojawiają się wahania nastroju, bezsenność oraz zaburzenia pamięci.

Objawy zatrucia nieorganicznymi związkami rtęci

Jeżeli nieorganiczne związki rtęci zostaną wprowadzone do organizmu doustnie już po kilkunastu minutach pojawią się:

• uszkodzenia warg i dziąseł,
• krwawe wymioty,
• pieczenie w przełyku oraz ustach,
• ślinotok,
• krwawe biegunki,
• ból brzucha.

Jeżeli natychmiast nie zostaną podjęte odpowiednie kroki, a chory nadal będzie narażony na kontakt ze związkami rtęci może doprowadzić to do odwodnienia organizmu, wstrząsu oraz niewydolności krążenia. W ciągu doby może nastąpić zgon pacjenta. Ponadto rtęcica uszkadza również nerki co może spowodować mocznicę lub bezmocz. W jamie ustnej chorego powstają owrzodzenia, dochodzi do martwicy tkanek a na dziąsłach pojawia się charakterystyczny rąbek rtęciowy. Nie można zapomnieć o tym, że gdy mocznica zostanie opanowana w czasie stopniowej regeneracji nabłonka kanalików nerkowych, chory może cierpieć na powikłania po zatruciu rtęcią- zakażenia układu moczowego oraz zagrożenie uszkodzenia miąższu serca lub wątroby..

Jak można zatruć się rtęcią?

Zatrucie rtęcią może nastąpić w skutek wdychania powietrza ze związkami rtęci lub też spożycia pokarmów skażonych rtęcią. Często do zatrucia dochodzi na skutek nieprawidłowego użytkowania przedmiotów zawierających rtęć, na przykład termometrów rtęciowych czy też lamp fluorescencyjnych.

Warto też wiedzieć, że rtęć może kumulować się w rybach (np. w pandze lub w tuńczyku). Należy jednak pamiętać, że te ryby spożyte nawet w dużych ilościach jednorazowo nie doprowadzą do zatrucia rtęcią. Rtęć tak jak napisaliśmy kumuluje się w tych rybach, zwłaszcza w starszych okazach, po spożyciu zaczyna zbierać się również w organizmie człowieka (metale ciężkie, takie jak rtęć, nie są wydalane z organizmu). Częste jedzenie tych ryb w dużych ilościach może doprowadzić do przewlekłego zatrucia rtęcią.

Rozbity termometry- jak uprzątnąć rtęć

Po pierwsze, należy sprawdzić czy termometr jest uszkodzony. Jeżeli jest pogięty lub połamany, należy założyć, że doszło do rozlania się zawartości- czyli przypuszczalnie rtęci.

Po drugie należy upewnić się co do tego czy rozbity termometr zawierał rtęć. Termometr mógł zawierać ftalan dibutylu- wtedy jego rozlana zawartość jest czerwona. Natomiast gdy widzimy srebrną ciesz- termometr zawierał rtęć.

Nie powinniśmy odkurzać powierzchni na której rozlała się rtęć. Najlepiej zawiadomić firmę, która zajmuje się usuwaniem rozlanej rtęci lub z miejscowym ośrodkiem zdrowia.

Jeżeli chcesz samodzielnie usunąć rtęć pamiętaj żeby wyłączyć wszelkie źródła ciepła w pomieszczeniu, zdjąć złotą biżuterię oraz unikać kontaktu ze skórą. Nie używaj do sprzątnięcia rtęci odkurzacza ani miotły. Postaraj się kartką papieru zebrać krople rtęci następnie zamknąć je w słoiku. Pamiętaj, że rtęć należy oddać do utylizacji.

Wywietrz dokładnie pokój w którym doszło do wycieku rtęci.

Zatrucie rtęcią – pierwsza pomoc

Jeżeli chcemy pomóc osobie, która zatruła się solami rtęciowymi należy najpierw należy zadzwonić po pogotowie. Zanim karetka przyjedzie możemy podać takiej osobie do wypicia mleko z dodatkiem białka jaja kurzego. Następnie próbujemy sprowokować wymioty.

W leczeniu zatrucia organicznymi związkami rtęci używany jest węgiel leczniczy, sól glauberska. Pomoże tez sprowokowanie wymiotów. Również w tym przypadku chorego należy jak najszybciej przewieźć do szpitala.

Podsumowanie:

Zatrucie rtęcią choć nie jest zbyt częste może nieść bardzo poważne konsekwencje zdrowotne. Dlatego zawsze należy bardzo ostrożnie obchodzić się z przedmiotami zawierającymi rtęć (takimi jak termometry lub lampy fluorescencyjne). Zawsze osobę cierpiącą na rtęcicę należy przewieźć do szpitala. Pamiętaj, też żeby dokładnie sprzątnąć i wywietrzyć pomieszczenie w którym rozlała się rtęć!