Siemię lniane – opis, skład, właściwości, zastosowania

Siemię lniane staje się w naszym kraju coraz popularniejsze, a zawdzięcza to głównie licznym walorom zdrowotnym oraz stosunkowo niskiej cenie. Czym jest? Co się znajduje w jego składzie? Jakie są jego właściwości, a także podstawowe zastosowania?

Czym jest?

Siemię lniane to niewielkie i płaskie nasiona pochodzące z rośliny o nazwie len zwyczajny. Te nasiona mają złoty lub brązowy kolor, a w wodzie następuje ich znaczne pęcznienie i wytworzenie przez nie dużych ilości śluzu. Walory siemienia lnianego są cenione od bardzo dawna. Len uprawiano już przed około 5 tysiącami lat w Chinach, Egipcie, a także Babilonie. Obecnie siemię można z łatwością zakupić w rozmaitych sklepach czy aptekach. Jest ono określane jako super food, czyli pożywienie, które cechuje się bardzo dużą liczbą właściwości zdrowotnych.

Skład

Siemię lniane zawiera wiele cennych składników odżywczych. Można w nim znaleźć m.in.:

• znaczne ilości witamin należących do grupy B – uczestniczą w tworzeniu szpiku kostnego, erytrocytów, a poza tym ich działanie jest związane z przemianą białek, tłuszczów oraz węglowodanów,
• cenne pierwiastki, takie jak: potas, cynk, żelazo, wapń czy magnez – z tego powodu jest polecane jako element diet wegańskich oraz wegetariańskich. Często zdarza się tak, że osoby będące na tych dietach cierpią na niedobory wapnia, żelaza oraz cynku,
• białko – powstają z niego np. enzymy, hormony, substancje odpornościowe oraz białka transportowe. Ponadto umożliwia regenerację uszkodzonych tkanek organizmu, mięśni szkieletowych, a także ich wzrost,
• błonnik pokarmowy – reguluje funkcjonowanie przewodu pokarmowego oraz jelit i wspomaga likwidację toksyn z organizmu,
• witamina E – jest jednym z przeciwutleniaczy o silnym działaniu, jej działanie jest związane przede wszystkim z transportowaniem do komórek niezbędnych składników odżywczych oraz wspomaganiem właściwej pracy serca,
• kwas foliowy,
• kwasy omega-3 – są to tłuszcze egzogenne, a więc takie, które trzeba przyjmować wraz z pokarmami. Ich działanie jest związane m.in. z przeciwdziałaniem występowaniu stanów zapalnych, łuszczycy, nowotworów, demencji czy depresji. Ponadto łagodzą one symptomy chorób autoimmunologicznych, wśród których znajdują się np. choroby zapalne jelit,
• lignany, które są określane jako fitoestrogeny – przeciwdziałają miażdżycy i chorobie wieńcowej, a także stabilizują funkcjonowanie kobiecego układu hormonalnego,
• niacyny,
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe – pełnią istotną rolę. Są odpowiedzialne za stabilizację przemiany materii czy wspomaganie funkcjonowania hormonów. Mają też swój udział w zapewnieniu właściwej budowy mózgu.

Jakie są właściwości siemienia lnianego?

Siemię lniane charakteryzuje się rozmaitymi właściwościami zdrowotnymi. Wśród nich znajdują się m.in.:

• działanie osłonowe – dzięki niemu łagodzi zapalenia przewodu pokarmowego, owrzodzenia jelit oraz wrzody żołądka. Gotowane nasiona wytwarzają w wodzie specjalną substancję żelową, która przyczynia się do osłonięcia zniszczonej błony przewodu pokarmowego,
• wspomaganie odchudzania, które wynika ze sporej zawartości błonnika oraz kwasów tłuszczowych omega-3. Błonnik zapewnia uzyskanie długotrwałego uczucia sytości. Natomiast kwasy omega-3 wpływają na wzrost insulinowrażliwości tkanek, co skutkuje poprawą reakcji metabolicznej organizmu,
• redukcja cholesterolu we krwi – przeprowadzone badania wykazują, że regularne spożywanie siemienia pozwala na obniżenie cholesterolu LDL (czyli niekorzystnego) o 12-15%,
• zapobieganie zaparciom – jest to związane z uregulowaniem ruchów perystaltycznych jelit. Dodatkowo przyczynia się do zwiększenia liczby korzystnych bakterii znajdujących się w jelitach, wspomagających usuwanie złogów,
• stabilizowanie poziomu cukru we krwi. Nasiona lnu odznaczają się dość niską wartością indeksu glikemicznego (wynosi ona 35), co wpływa na to, że zjadanie ich reguluje produkcję insuliny przez trzustkę oraz stężenie glukozy we krwi. Dodatkowo w siemieniu lnianym znajduje się znaczna ilość włókien pokarmowych, które opóźniają opróżnianie żołądka, co w konsekwencji łagodzi wahania insuliny oraz cukru,
• zmniejszanie ryzyka rozwoju nowotworów hormonozależnych (wśród których można wymienić np. raka jajników, piersi, prostaty, endometrium i jelita grubego). Ta właściwość wynika z obecności kwasu tłuszczowego ALA (hamującego rozwój guzów) i lignan, które blokują enzymy uczestniczące w metabolizmie hormonów i zwiększające tempo wzrostu komórek nowotworowych.

Jakie są zastosowania siemienia lnianego?

Siemię lniane można dodawać do zup, sosów lub ryb. Jest ono stosowane jako środek m.in. na:

• infekcje dróg oddechowych,
• odchudzanie,
• biegunkę,
• podrażnienia żołądka.

Olej lniany jest wytwarzany w procesie tłoczenia na zimno, co powoduje, że nie powinno się na nim smażyć. Jest on wykorzystywany np. jako:

• element sałatek,
• serum przeznaczone do włosów, które zapewnia ich elastyczność,
• środek kojący, który można stosować na odparzenia, oparzenia czy też inne zmiany skórne.

Zmielone siemię lniane doskonale nadaje się jako dodatek do potraw, bułeczek lub ciast. W takiej formie jest też stosowane jako zamiennik jajka dla ludzi, dla których jest ono przeciwwskazane.

Na koniec warto dodać, że napar przyrządzony z siemienia jest stosowany w przypadku zaparć, a także do przemywania skóry u osób cierpiących na łuszczycę, półpaśca lub czyraki.