Niacyna – właściwości, zastosowanie, objawy niedoboru

Niacyna, znana także jako witamina B3, PP lub kwas nikotynowy, jest bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jako suplement diety niacyna może pomóc obniżyć cholesterol, pomóc w artretyźmie czy poprawić funkcjonowanie mózgu. Jednakże należy dozować ją z umiarem, ponieważ nadmiar wywołuje przykre skutki uboczne.

Czym jest niacyna, z czego składa się witamina B3

Niacyna jest witaminą z gruby B, określona mianem B3 ze względu na kolejność odkrycia. Niacyna posiada dwie formy i każdna z nich ma odmienny wpływ na nasze ciało. Obie znajdziemy w pożywieniu oraz w formie suplementów.
Pierwszą jest kwas nikotynowy. Używany głównie do obniżania poziomu cholesterolu oraz jako pomoc przy problemach z sercem.
Drugą jest amid kwasu nikotynowego, w przeciwie do kwasu nikotynowego nie obniża cholesterolu, jednak jest pomocny w cukrzycy typu pierwszego, problemach skórnych oraz w schifrenii.

Niacyna rozpuszcza się w wodzie i nie zostaje kumulowana w naszym ciele. Oznacza to, że teoretycznie nie możemy jej przedawkować, ponieważ nadmiar jest wydalany wraz z moczem. Nasz organizm przyswaja niacynę z jedzenia, ale również produkowana jest w mniejszych ilościach z tryptofanu.

Jak działa niacyna?

Niacyna ma za zadanie współdziałać w syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów. Bierze udział w przemianach metabolicznych, które mają na celu otrzymywać energię z pożywienia. Ponadto hamuje toksyczne działanie związków chemicznych i leków, reguluje poziom cholesterolu we krwi, rozszerza naczynia krwionośne oraz wspiera system nerwowy i poprawia stan psychiczny. Nie jest też obojętna na stan skóry i włosów.

Niedobór niacyny – objawy

Jeśli poznałeś już działanie niacyny, to domyślasz się co będzie działo się z ciałem podczas niedoboru. Możemy jednak wyróżnić kilka najczęstszych objawów braków, jeśli tylko zauważysz je u siebie, udaj się do lekarza na badania kontrolne, być może uda Ci się zapobiec groźnym skutkom niedoboru.

Główne objawy:

• Wrażenie utraty pamięci, zamroczenie

• Majaczenie

• Apatia

• Poczucie zmęczenia

• Depresja

• Ból głowy

• Biegunka

• Problemy skórne: wysypka, wrażliwość na światło słoneczne

Długotrwały brak niacyny powoduje pelagrę i zespół krowiego języka, która aktualnie częściej występuje w ubogich i rozwijających krajach, ze względu na małe zróżnicowanie diety i niedożywienie. Niedobór może być także powodowany upośledzeniem wchłaniania z przewodu pokarmowego i długotrwałym przyjmowaniem leków przeciwgróźliczych. W ekstremalnych przypadkach niedobór jest przyczyną śmierci.

Jakie dawki są potrzebne dla naszego organizmu

Zalecane dawki dzienne witaminy to:

• Dzieci: 2-12 mg

• Kobiety: 14 mg

• Kobiety w ciąży i karmiące: 17-18 mg

• Mężczyźni: 16 mg

Jako maksymalną dawkę przyjmuje się 35 mg, wartość została oparta na występowaniu skutków ubocznych, takich jak zaczerwienienie skóry i mrowienie.

Korzyści dla zdrowia z suplementowania niacyny

• Niacyna obniża cholesterol LDL. Już od 1950 roku była używana do walki z wysokim cholesterolem, ponieważ potrafi obniżyć poziom złego cholesterolu aż do 20%.

• Z drugiej strony podnosi poziom dobrego cholesterolu HDL, badania wykazały zwiększenie poziomu nawet do 35%.

• Niacyna obniża trójglicerydy. To kolejny pozytywny wpływ na układ krwionośny. Trójglicerydy są tłuszczami, które w połączeniu z cholesterolem LDL bardzo negatywnie wpływają na stan układu sercowo-naczyniowego.

• PP zapobiega przed chorobami serca. Ma to związek nie tylko z wymienionym wcześniej cholesterolem, ale także z redukcją stanów zapalnych i stresu oksydacyjnego, jest to stan w którym zakłócona jest równowaga pomiędzy wolnymi rodnikami a antyoksydantami, w silnym stresie może dochodzić do martwicy komórek. Stres i stan zapalny przyczyniają się do miażdżycy i twardnienia tętnic.

• Niacyna jest wykorzystywana do leczenia cukrzycy pierwszego typu. Ten rodzaj cukrzycy polega na autoagresji organizmu, ciało atakuje własne komórki odpowiedzialne za produkcje insuliny. Badania dowiodły, że PP pomaga ochraniać komórki przed zniszczeniem. W przypadku cukrzycy typu drugiego niacyna także jest pomocna, ponieważ chorzy muszą szczególną uwagę przykładać do poziomu cholesterolu.

• Niacyna wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Ta witamina jest w stanie pomóc zwalczać dolegliwości psychologiczne. Dowiedziono, że wiele z nich ma swoje podłoże w niedoborze niacyny. Warto wiedzieć, że niektóre rodzaje schizofrenii można wyleczyć podawaniem witaminy, ponieważ ta zapobiega niszczeniu komórek. Trwają również badania nad wykorzystaniem niacyny w leczeniu chorych na Alzheimera.

• Niacyna pomaga utrzymać skórę w świetnej formie. Dzieje się tak, ponieważ witamina ochrania komórki skóry przed niszczeniem przez światło słoneczne. Dowiedziono, że niacyna może być pomocna w walce z niektórymi typami nowotworów skóry.

• Redukuje objawy artretyzmu. Niacyna zwiększa ruchliwość stawów i zmniejsza zapotrzebowanie na środki przeciwzapalne. Badania nad jej wykorzystaniem na tym polu dalej trwają.

 

F-VIT B3, witamina B3 i niacyna

 

Niacyna w jedzeniu – najlepsze źródła niacyny

Niacyna jest bardzo dobrze przyswajana z pożywienia i jeśli zapewnimy właściwą dietę, to suplementacja nie będzie potrzebna. Warto włączyć pokarmy z listy do codziennej diety.

Ryby – szczególnie tuńczyk, łosoś – do 53% dziennego zapotrzebowania

Pierś z kurczaka i indyka – 53% dziennego zapotrzebowania

Wołowina – 33% dziennego zapotrzebowania

Otręby – 25% dziennego zapotrzebowania

Orzeszki ziemne – 19% dziennego zapotrzebowania

Kromka chleba pełnoziarnistego – 9% dziennego zapotrzebowania

Skutki uboczne dużych dawek niacyny

Pomimo tego, że niacyna jest wydalana z moczem należy zachować ostrożność w jej przyjmowaniu. Z jedzenia możemy przyjąć każdą ilość, jednak szczególnie groźna jest podczas suplementacji. Jej nadmiar wywołuje wiele skutków ubocznych, od wymiotów i objawów zatrucia począwszy.

Skutki uboczne nadmiaru niacyny:

• Mrowienie, tzw „niacin flush”. Pojawia się na twarzy, klatce piersiowej i szyi. Charakterystyczne uczucie przypominające mrowienie, łaskotanie, palenie czy nawet mocny ból.

• Podrażnienie żoładka. Objawia się wymiotami i bólami brzucha.

• Zniszczenie wątroby. Bardzo duże dawki niacyny mogą spowodować uszkodzenie wątroby, szczególnie groźny jest kwas nikotynowy o długim czasie uwalniania.

• Pogorszenie widzenia. Duże dawki witaminy mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie naszych oczu, wynikiem tego będzie niewyraźne widzenie.

• Dna moczanowa. Niacyna ma wpływ na zwiększenie poziomu kwasu moczowego w organizmie, co skutkuje ostrym zapaleniem stawów.