Kamica nerkowa

Kamica nerkowa to schorzenie układu moczowego polegające na odkładaniu nierozpuszczalnych kamieni w drogach moczowych. Powstają one po wytrąceniu z moczu substancji chemicznych: szczawianu lub fosforany wapnia, cystyny bądź kwasu moczowego. U osoby chorej na kamicę nerkową zaburzeniu ulegają procesy hamujące tworzenie kryształów. Bywają także wynikiem niedoleczonych infekcji, które przechodzą w postać przewlekłą. Najczęściej pojawiają po 30 roku życia i mają tendencję do nawracania.

Przyczyny kamicy nerkowej

Jednoznaczna przyczyna powstawania kamieni nerkowych nie jest dotychczas poznana. Wiadomo natomiast, że istnieje szereg czynników, które predysponują do jej wystąpienia i są to:

• Zbyt mała ilość spożywanych płynów
• Podwyższone stężenie szczawianów, wapnia, fosforanów, kwasu moczowego i cystyny w moczu
• Uwarunkowania genetyczne
• Nawracające zakażenia układu moczowego – prawdopodobnie bakterie stanowią przyjazne środowisko do wytrącania się substancji z moczu
• Choroby nerek i zaburzenia metaboliczne
• Zastój moczu w drogach moczowych
• Zły stan przewodu pokarmowego utrudniający wchłanianie substancji odżywczych
• Nadużywanie przyjmowania witaminy C, D i wapnia
• Dieta bogata w szczawiany powodująca kamicę szczawianową
• Doświadczenie kamicy nerkowej w przeszłości

Mieszanka ziół moczopędnych

Objawy kamicy nerkowej

Kamica nerkowa przebiega z różnym nasileniem i zespołem objawów, które zależą od wielkości i umiejscowienia kamieni. Kamienie nerkowe nie wywołują symptomów, dopóki zatrzymują się w kielichach nerkowych. Gdy zaczynają przemieszczać się w dół układu moczowego, mogą powodować silny ból, zwany kolką nerkową, który powoduje ogromny ból, zmuszający do wizyty w szpitalu. Objawy kamicy nerkowej i ataku kolki nerkowej to:

• Obrzęk nerki bądź nerek
• Silny ból brzucha promieniujący do pachwiny lub jąder
• Nudności, wymioty, bladość skóry, niepokój, dreszcze, gorączka
• Parcie na mocz, oddawanie go w niewielkich ilościach
• Krwiomocz lub mocz z krwią o kolorze czerwonym

Czasami nie zdajemy sobie sprawy z istnienia kamieni nerkowych, ponieważ są one usuwane z organizmu na bieżąco i na tyle małe, że nie powodują żadnych dolegliwości.

Potwierdzenie kamicy nerkowej następuje po przeprowadzeniu podstawowych badań obrazowych. Lekarz wykonuje USG układu moczowego, które pozwala odkryć umiejscowienie kamieni i złogów. Uwidacznia się to przez poszerzenie dróg moczowych w miejscu zatamowania. Bardziej dokładna jest tomografia komputerowa, która pokazuje nie tylko umiejscowienie, ale także wielkość kamieni. Jedną z możliwości jest także wykonanie RTG jamy brzusznej, co pozwoli zatrzymać promienie rentgenowskie na złogach. Z tego powodu badanie to jest tylko wstępem do dalszej diagnostyki kolki nerkowej. Kluczowym badaniem dla rozpoznania kamicy nerkowej jest także pobranie próbki moczu. Jeżeli zaobserwuje się występowanie krwi w urynie. Może to być widoczne gołym okiem, ale w niektórych przypadkach ilość erytrocytów jest na tyle mała, że ich obecność potwierdzić można tylko laboratoryjnie. Jeżeli badanie wykaże dodatkową obecność leukocytów i bakterii świadczy to o rozwijającym się zakażeniu.

Lek wspomagający prawidłowe działanie układu moczowego

Objawy podobne do kamicy nerkowej mogą wywoływać także inne choroby, a należą do nich:

• Kamica żółciowa
• Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
• Ostre i podostre stany schorzeń nerek

Leczenie kamicy nerkowej

Celem leczenia jest łagodzenie objawów i zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby. Kamica nerkowa leczona jest zależnie od rodzaju kamienia i ciężkości objawów. Osoby w cięższym stanie mogą wymagać pobytu w szpitalu. Leki podawane są w postaci dożylnej lub doustnie. W celu zmniejszenia bólu zaleca się zażywanie leków przeciwbólowych: Panadol, Metafen, Apap. Dodatkowo podaje się leki rozkurczające mięśnie gładkie takie jak no-spa. Jeżeli dokuczają nam skąpomocz, gorączka i brak poprawy po zastosowaniu leków rozkurczowych oznacza to, że w organizmie toczy się stan zapalny albo złóg przekracza średnicę umożliwiającą jego samoistne wydalenie. Można wtedy spróbować leków moczopędnych, np. Urosan, Żurawina Uro-Complex, Urinal.

Kamica nerkowa nie jest chorobą śmiertelną i daje szansę na długie życie bez bólu, jednakże pojawienie się pierwszych dolegliwości powinno nas zmusić do podjęcia kroków zapobiegających postępowi choroby. Skuteczność leczenia będzie w dużym stopniu zależała od jej przyczyny oraz rodzajów kamieni nerkowych. W niektórych poważnych chorobach takich jak nadczynność przytarczyc, genetyczne choroby usposabiają do tworzenia się złogów w drogach moczowych. W takim wypadu należy szczególnie przestrzegać zaleceń lekarskich.
Niezwykle istotne jest wczesne i prawidłowe rozpoznanie kamicy nerkowej, zwłaszcza u chorego w młodym wieku, bowiem powikłania kamicy nerkowej mogą obejmować stany ostre oraz przewlekłe, tj. ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek, zastój moczu w drogach moczowych. Najczęstszym powikłaniem choroby są nawracające zakażenia układu moczowego.

Zapobieganie nawrotom ataków kamieni nerkowych polega na stosowaniu odpowiedniej diety. Odpowiednia dieta w kamicy nerkowej może także znacznie ograniczać dolegliwości bólowe. Dzieje się tak, ponieważ produkty spożywcze zawierają składniki, które powodują tworzenie się złogów w drogach moczowych. Mając dane na temat składu chemicznego kamienia, można dobrać odpowiednie leczenie dietetyczne. Podstawowym zaleceniem w kamicy nerkowej jest wypijanie do 2,5 litra wody w ciągu dnia. Ostatnia szklanka powinna być wypijana przed zaśnięciem. Zalecane jest obniżenie spożycia białka, bowiem zakwasza ono mocz. Równie niekorzystne działanie powoduje sól, która wytrąca wapń z organizmu, który później wydalany jest z moczem. Zachowanie diety w okresie między napadami kolki oddala kolejne napady i zmniejsza intensywność dolegliwości.