Choroby oczu często kojarzone są z typowymi, szeroko znanymi chorobami takimi jak: zaćma, jaskra, dalekowzroczność, krótkowzroczność czy astygmatyzm. Są to choroby, które dotykają bezpośrednio narządu wzroku. Tego typu problemy ze wzrokiem mogą wskazywać na różne choroby. Zaburzenie zdolności akomodacji oka może być przyczyną wielu powikłań, z których najgroźniejszymi są mechaniczne i neurologiczne urazy narządu wzroku a nawet ślepota. Oczy jednak nie spełniałyby w stu procentach swojej funkcji gdyby nie tkanki, które je otaczają i chronią ten wrażliwy narząd. Do takich systemów należy między innymi powłoka skórna, a w przypadku oczu – powieki, które chronią oczy przed działaniem czynników zewnętrznych. Jak wiadomo, skóra w tym miejscu jest również wrażliwa i należy o nią szczególnie dbać. Bywa jednak, że nawet ona ulega uszkodzeniom, co sprawia niemały dyskomfort. Poznaj zatem choroby, które atakują skórę wokół oczu i dowiedz się jak je prawidłowo rozróżniać i leczyć.
Gradówka a jęczmień
Najczęstszymi chorobami atakującymi skórę wokół oczu są gradówka i jęczmień. Pomimo różnych nazw, skojarzenia nasuwają się podobne, a jeszcze bardziej podobne są objawy tych dwu dolegliwości. Poniżej dowiesz się czym charakteryzują się te dwie konkretne choroby a następnie dowiesz się jak je rozróżniać.
Gradówka
Gradówka to niewielki guzek, w którym kryje się ropno-krwista galaretowata substancja i zazwyczaj pojawia się na dolnej lub górnej powiece.
Guzek nie charakteryzuje się bólem, ale powoduje znaczny dyskomfort spowodowany swoja lokalizacja i twardością. Często gradówce towarzyszy zaczerwienienie i obrzęk. Gradówka pojawia się na skutek trwającego zapalenia gruczołu tarczkowego. Jest to gruczoł, który odpowiada za utrzymanie szczelności zamkniętych powiek. Podczas snu chroni oczy przed utratą wilgotności i uszkodzeniu bariery łzowej. Stan zapalny powoduje, ze przewody odprowadzające wydzielinę zamykają się a zalegająca substancja powoduje powiększenie ścian gruczołu i zaostrzenie stanu zapalnego. W wyniku tego rodzi się gradówka, która ma formę guza ale może rosnąć do większych rozmiarów.
Jęczmień
Jęczmień to z kolei ostre zakażenie powiek mające charakter miejscowy. Nieleczony jęczmień może przerodzić się w przewlekłe zapalenie i przekształcić się w gradówkę.
Jęczmień może być zewnętrzny lub wewnętrzny. Pierwszy z nich powstaje jako efekt zaczopowania ujścia gruczołów łojowych znajdujących się w okolicy mieszków włosowych rzęs. Jęczmień wewnętrzny jest bardziej bolesny i rozwija się w gruczołach tarczkowych. W 90 % przypadków jęczmień wywoływany jest przez gronkowca a czynnikami sprzyjającymi są przewlekłe zapalenia brzegów powiek i dysfunkcję gruczołów tarczkowych. Najbardziej narażone na zachorowanie na jęczmień są osoby zmagające się z cukrzycą i z łojotokiem lub zapaleniem skóry.
Jak rozróżnić jęczmień i gradówkę?
Jęczmień i gradówka różnią się przede wszystkim objawami: jęczmień to niezbyt widoczna zmiana na krawędzi oka lub pod powieką przejawiająca się bólem, a gradówka ma postać sporej narośli o twardej powierzchni i generalnie nie boli, a raczej sprawia dyskomfort ze względu na umiejscowienie.
Główną różnicą, która wskazuje na obecność jęczmienia lub gradówki jest czas występowania – mianowicie, od wystąpienia pierwszych objawów pieczenia i zaczerwienienia i obrzęku do upływu 3-4 dni schorzenie zapewne jest jęczmieniem, a dopiero potem nieleczony lub niechcący zniknąć jęczmień przekształca się w gradówkę. Zmienia się wówczas postać schorzenia i towarzyszące mu symptomy.
Generalnie objawy towarzyszące tym schorzeniom można podzielić na 2 grupy:
- Objawy jęczmienia: ból i dyskomfort, obrzęk i zaczerwienienie powieki.
- Objawy gradówki: niewielki wypukły guzek w powiece o bezbolesnym charakterze i wyraźnej granicy, czasem zaczerwienienie gałki ocznej, rzadko guz o zawartości krwistej.
Kolejna różnica między gradówką a jęczmieniem polega na ich leczeniu. Mianowicie jęczmień nie wymaga inwazyjnych metod leczenia, a bardziej jego usuwanie kojarzy się z technikami ludowymi: na zasadzie pocierania obrączka, przykładania ciepłych kompresów, masowania w kierunku ujścia gruczołów i stosowaniu miejscowego antybiotyku. Leczenie gradówki zaś odbywa się w zgoła odmienny sposób i często uwzględnia leczenie chirurgiczne, które polega na nacięciu guzka i oczyszczeniu go z zalegającej wydzieliny. Możliwy jest również cykl zastrzyków z kortykosteroidami.
Jak leczyć jęczmień i gradówkę?
W razie wystąpienia objawów należy wykonywać rozgrzewające okłady oraz masaż a także miejscowo stosować antybiotyk. Jęczmień wymaga wykonywania ciepłych okładów kilka razy dziennie, a każdy z nich powinien trwać minimum 10 minut czy kwadrans. Jęczmień rozgrzewa się także złota obrączką, której pocieranie o zmienioną chorobowo skórę powoduje powstawanie ciepła w wyniku tarcia zachodzącego miedzy powierzchniami. Masaż można też przeprowadzać innymi rzeczami. Ważne, żeby były czyste i niewielkie. Masaż powinno wykonywać się do ujścia gruczołów w krawędzi powieki, ponieważ taki sposób otworzy ujście gruczołów. Brak widocznej poprawy w ciągu 3 dni wymaga konsultacji z lekarzem, gdyż taka postać jęczmienia mogła przerodzić się w gradówkę. Powoduje ona kosmetyczne zniekształcenie powieki i wyrośniecie guzka. Leczenie gradówki przebiega już nieco bardziej skomplikowanie, ponieważ wymaga ingerencji w ustrój w sposób chirurgiczny. Lekarz otwiera gradówkę od strony spojówki tarczkowej i łyżeczkuje zawartość guzka. Drugą opcją jest podawanie zastrzyków z kortykosteroidami. Jeśli gradówka ma charakter nawrotowy należy wykonać badania wykluczające nowotwór gruczołu łojowego.
Profilaktyka
W celu zapobiegania nawrotom choroby należy przestrzegać zasad związanych z higieną okolic oczu, zwłaszcza w momencie zachorowania na któreś z powyżej opisanych schorzeń:
- Należy codziennie rozgrzewać powieki za pomocą okładów o wysokiej, ale nie szkodliwej temperaturze co upłynnia zalegający płyn
- Należy masować powieki i lekko je uciskać w kierunku ujścia gruczołów
- Należy oczyszczać brzegi powiek czystymi jednorazowymi chusteczkami.