Astygmatyzm od A do Z

Astygmatyzm jest jedną z częstszych wad narządu wzroku.Obraz oczami astygmatyka jest niewyraźny oraz upośledzony w różnych osiach widzenia. Wadę tę można oczywiście korygować soczewkami kontaktowymi lub okularami. Czym dokładnie jest astygmatyzm i jak wygląda leczenie? Postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.

  Przyczyny powstawania astygmatyzmu.

W zdrowym i prawidłowo funkcjonującym oku promienie światła skupiają się na siatkówce. W przypadku astygmatyzmu przez nieprawidłowe krzywizny wpadający do oka promień po załamaniu skupia się w różnych punktach, co powoduje nieostrość widzianego obrazu.
Rogówka, która powinna być kulista, przybiera nieregularny kształt, podobny bardziej do piłki do rugby. Jest to astygmatyzm rogówkowy, który dotyczy 98% astygmatyków. Pozostałe 2% to astygmatyzm soczewkowy, który często jest wadą wrodzoną i może być następstwem zaćmy.
W przypadku nadwzroczności (dalekowidz) przy astygmatyzmie ogniska są poza siatkówką, a w krótkowzroczności – przed siatkówką. Istnieje także odmiana astygmatyzmu, w której jedno ognisko jest przed drugim – w takim przypadku mowa o astygmatyzmie mieszanym.

Objawy astygmatyzmu.

Do głównych objawów astygmatyzmu można zaliczyć:
Trudność w ogniskowaniu widzialnych obiektów (zamazany obraz z daleka i bliska)

• Częste czołowe bóle głowy
• Tarcie oczu i mrużenie
• Pochylanie głowy podczas skupiania wzroku
• Przy niewielkiej wadzie – częste mruganie, które pomaga w uzyskaniu ostrego obrazu.

Astygmatyzm charakteryzuje się zakrzywieniem postrzegania świata. Objawia się to w następujący sposób:

• Linie proste wyglądają jak krzywe
• Linie pionowe lub poziome są mniej wyraźne
• Kontury nieostre
• Zaburzenie poczucia przestrzennego (obraz widziany jak w 2D)

W przypadku dużego astygmatyzmu i braku jego korekty u dziecka, może dojść nawet do niedowidzenia jednego lub obojga oczu.
Astygmatyzm utrudnia codzienne funkcjonowanie. Bez względu na to czy wymagane jest widzenie z daleka, czy z bliska. Trudności te oczywiście są zależne od wady wzroku i sposobu jej korekcji. Nieskuteczna korekcja lub jej brak mogą prowadzić do różnych dolegliwości takich jak:

• Zapalenie spojówek
• Zapalenie brzegów powiek
• Uporczywe bóle głowy
• Większe zmęczenie powodowane rozmazywaniem się obrazu

Światło widziane jest rozmazane, dlatego niekorygowany astygmatyzm może być niebezpieczny przy prowadzeniu samochodem. Dzieci cierpiące na tę wadę mają również problem z koncentracją.
Soczewki kontaktowe i okulary są niezbędne w przypadku dużych i poważnych wad. Powinny być dobrze dobrane – okulary ze szkłami cylindrycznymi lub miękkimi soczewkami. W przypadku zniekształcenia rogówki, na przykład wskutek choroby, stosuje się soczewki twarde.
Przy niewielkiej wadzie wzroku, która oscyluje około 1 dioptrii, nosi się okulary okazjonalnie – w przypadku czytania, jazdy samochodem lub pracy przy komputerze. U większości ludzi występuje astygmatyzm fizjologiczny, czyli wada do około 0,5 dioptrii. Jest to spowodowane silniejszym załamaniem rogówki w pionie niż w poziomie. Na szczęście jest to wada nieszkodliwa i niezauważalna.

Leczenie laserowe astygmatyzmu.

Pierwszym krokiem będzie wizyta u lekarza, który dokładnie zbada wadę, określi rodzaj astygmatyzmu oraz zadecyduje czy pacjent kwalifikuje się do zabiegu.
Do leczenia astygmatyzmu używa się trzech rodzajów laserów:

• Lasik – do 6 dioptrii
• PRK/Lasek – do 2,5 dioptrii
• Epi-Lasik – do 3 dioptrii

W niektórych przypadkach laserowa korekcja wzroku jest niewskazana:

• Szybki postęp wady
• Zaćma
• Zapalenie spojówek
• Jaskra
• Rozrusznik serca
• Ciąża
• Laktacja
• Skłonność do tworzenia się bliznowców
• Różne choroby autoimmunologiczne

W klinice spędza się od pięciu do dziesięciu godzin. W dniu zabiegu trzeba być wolnym od infekcji (takich jak opryszczka czy grypa), bez makijażu, kosmetyków zawierających alkohol oraz bez porannej kawy. Do tego warto zabrać ze sobą okulary przeciwsłoneczne. Po wyjściu z budynku można doświadczyć nieprzyjemnej reakcji na słońce – warto parę dni oszczędzać oczy od jasnego i ostrego światła.
Sam zabieg jest robiony z użyciem znieczulenia miejscowego, więc pacjent ma kontakt z lekarzem i jest świadomy. Po podaniu znieczulających kropli, rozszerza się i unieruchamia powieki. Następnie uruchomiony zostanie laser, który koryguje kształt rogówki. Dzisiejsza technologia sprawia, że nie trzeba bać się zabiegu – w przypadku gdy pacjent odwróci wzrok, laser automatycznie przestanie pracować, co oszczędzi nam przykrych doświadczeń i rozczarowań.
Zabieg jest skuteczny i bezobjawowy w 98%, czasem jednak może dojść do różnego rodzaju powikłań:

• Pogłębienie wady – wzrok pacjenta ulega pogorszeniu.
• Gorsze wiedzenie przy ograniczonym świetle – pacjent ma problem z widzeniem przy słaby świetle lub w nocy. Do tego widzi poświaty wokół źródeł światła.
• Zespół suchego oka – czasem zabieg wpływa na produkcję łez. Objawy te mijają po tygodniu.
• Zabiegi dodatkowe – niekiedy wada nie zostaje wyleczona do końca, co wymaga ponownej korekcji laserem.
• Infekcja oka – niewielkie ryzyko zakażenia jak przypadku wszystkich zabiegów chirurgicznych. Stosowanie odpowiednich kropli ogranicza to ryzyko do minimum.