Menopauza to kolejny etap dorosłości kobiet. Przechodzą ją po 50 roku życia, choć pierwsze objawy menopauzy można zauważyć dużo wcześniej. Niestety za wczesna menopauza ujawniająca się przed 40 rokiem życia może zaniepokoić, a nawet zniweczyć plany o urodzeniu dziecka. Co zrobić, gdy menopauza dotyka za wcześnie? Co to dla nas oznacza i czy istnieją skuteczne metody leczenia tego stanu? Odpowiedzi na te i inne pytania udzielamy poniżej.
Gdy za wcześnie pokwitamy
Na początek nie zaszkodzi przypomnieć nieco teorii. Z medycznego punktu widzenia menopauza to okres pomiędzy wiekiem prokreacyjnym a etapem starzenia się. Praca jajników stopniowo wygasa powodując szereg objawów obserwowanych zwykle między 45 a 55 rokiem życia. Ta umowna granica w ostatnich latach znacznie się przesunęła pozwalając na rodzenie zdrowych dzieci przez kobiety uważane jeszcze do niedawna za babcie. Wpływa na to szereg czynników, m.in. wydłużenie wieku życia, bo dziś – Europejek dożywa 80-tki. Statystyczna Polka przechodzi menopauzę bliżej 50-tki, ale niektóre z nas, i nie jest to wcale rzadkością, doświadczają jej dużo wcześniej?
Wraz z wygasaniem pracy jajników w organizmie kobiet zaczyna brakować produkowanych przez nie hormonów – estrogenu i progesteronu – odpowiadających za cykl owulacyjny. Pojawiają się problemy z miesiączkowaniem. Okres staje się skąpy/zbyt obfity, nieregularny. Czasami towarzyszą plamienia około owulacyjne typowe dla spadku hormonalnych w połowie cyklu. Estrogen opowiada dodatkowo za nawilżenie błony śluzowej pochwy, dlatego kiedy jest go mniej, kobietom doskwiera suchość pochwy, ale nie tylko. Błona śluzowa w szyjce macicy, pęcherzu i cewce moczowej ulega zanikowi, staje się cieńsza i gorzej chroniona. Stąd pojawiające się infekcje, początki nietrzymania moczu i ból podczas stosunku. Do tego dochodzą uderzenia gorąca, nocne poty, drażliwość, ataki płaczu, kołatanie serca, bóle głowy.
Czy jest się czego obawiać
Zaprzestanie miesiączkowania każdorazowo budzi niepokój. I choć brak miesiączki przed 40 a nawet 30 rokiem życia może oznaczać przedwczesną menopauzę, to statystycznie dużo bardziej prawdopodobne są inne scenariusze: zmiana klimatu lub strefy czasowej, stres lub? ciąża. Istnieją jednak przypadki menopauzy po 20 roku życia i choć są one marginalne, to mimo wszystko możliwe. Za wczesna menopauza może być rozpoznana wówczas, gdy krwawienia nie ma przez kolejne 4 miesiące, a wykluczyłyśmy ciążę. Wtedy niezbędna jest wizyta u ginekologa i przeprowadzenie badań pomagających określić przyczynę tego stanu.
Rozpoznanie wczesnej menopauzy
Zanim nastąpi diagnoza kobieta powinna przejść specjalistyczne badania ginekologiczno-endokrynologiczne. Będą to USG, cytologia i badania krwi na poziom hormonów produkowanych przez jajniki i przysadkę mózgową (FSH – folikulostymuliny). Wśród testów mogą też się znaleźć dodatkowo prolaktyna, hormony tarczycy i produkowany przez przysadkę mózgową TSH. Z przedwczesną menopauzą mamy do czynienia, gdy poziom FSH będzie niewspółmiernie wysoki do wieku.
Wykonaj test na menopauzę z Hydrex
Przyczyny przedwczesnej menopauzy
- Choroby autoimmunologiczne – gdy występują choroby z autoagresji, układ odpornościowy działa wbrew naturze i niszczy tkanki własnego organizmu, w tym przypadku jajniki. Do tego typu chorób zalicza się m.in. reumatoidalne zapalnie stawów, toczeń, miastenię, choroby tarczycy.
- Infekcje wirusowe, które zaburzają pracę układu immunologicznego, np. świnkę, różyczkę, ospę przechodzone w wieku dojrzałym.
- Czynniki genetyczne, np. wczesne pokwitanie u mamy lub innych kobiet w rodzinie.
- Przebyte leczenia chirurgiczne: wycięcie macicy, usunięcie torbieli jajników, jajników, chemioterapia i radioterapia miednicy.
- przyczyny cywilizacyjne: przewlekły stres, palenie papierosów, picie alkoholu, niewłaściwe odżywianie się. Uruchamiają one w organizmie procesy przyczyniających się do zaburzeń hormonalnych. Przewlekły skurcz naczyń krwionośnych, wyrzut hormonów stresu, podwyższone ciśnienie, potem miażdżyca, cukrzyca, choroby układu pokarmowego wpływają niekorzystnie na pracę całego organizmu.
Wczesna menopauza – leczenie
Najważniejsza kwestia dla kobiet podejrzewających u siebie przedwczesną menopauzę to metody jej leczenia. Wiele zależy od naszego wieku, ale i chęci urodzenia dziecka czy przeciwwskazań do hormonalnej terapii zastępczej. Jeśli objawy menopauzy przeszkadzają nam w codziennym funkcjonowaniu, lekarz przepisze terapię hormonalną w oparciu o nasze preferencje. Mogą to być zastrzyki, plastry lub tabletki, które zmniejszą uderzenia gorąca, zlewne poty, zaburzenie koncentracji, bezsenność, bóle głowy itd. Leczenie wczesnej menopauzy polega na podawaniu niskich dawek hormonów, które stymulują jajniki do pracy. Owulacje i miesiączki powracają, a dzięki temu odkładamy w czasie pokwitanie. Hormonalna terapia zastępcza wpływa także na zachowanie zdrowia całego organizmu, bo estrogen i progesteron wpływają także na ochronę kości i układu krążenia. Dowiedziono, że za wczesna menopauza zwiększa ryzyko rozwinięcia osteoporozy, udaru a nawet zawału. Gdy kobieta planuje ciążę, stosuje się stymulację gonadotropin, która często kończy się sukcesem. Terapia trwa zwykle kilka miesięcy.
Za wczesna menopauza nie musi oznaczać wyroku na naszych planach, ale lepiej wcześniej zaplanować macierzyństwo i nie odkładać go na ostatnią chwilę. Niestety obecny pęd życia powoduje szybsze starzenie jajników i wpływa niekorzystnie na ich pracę, dlatego decyduj się na dziecko mając to wszystko na uwadze.