Kaszel palacza czyli POChP

Skrót POChP (kaszel palacza jest często z nią powiązany) oznacza przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i oznacza rozedmę płuc oraz przewlekłe zapalenie oskrzeli utrzymujące się miesiącami, powtarzające w ciągu kolejnych lat.

W ostatnim czasie zanotowano drastyczny wzrost śmiertelności będącej wynikiem POChP, co spowodowało zwiększone zainteresowanie chorobą. Dolegliwość jest przyczyną co czwartej śmierci w Polsce, a zapobieganie jej pochłania miliony europejskiego budżetu walczącego z nałogiem tytoniowym.

Kaszel palacza czyli utrzymujące się napady kaszlu są główną przyczyną POChP, tak samo jak przewlekłego zapalenia oskrzeli i rozedmy płuc. Wszystkie one prowadzą w konsekwencji do zmniejszenia objętości płuc, a ponadto, przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedma płuc u pacjenta palącego papierosy najczęściej występują jednocześnie.

Szacuje się, że rozwój niemal wszystkich przypadków POChP jest wynikiem palenia papierosów. Uzależnienie nikotynowe zwiększa także ryzyko powtarzających się i trudnych w leczeniu zapaleń dolnych dróg oddechowych. To dogodne warunki do rozwinięcia się pełnoobjawowej obturacyjnej choroby płuc. Samo palenie nie jest jeszcze czynnikiem przesądzającym o chorobie. Swój wkład w dolegliwość ma także zanieczyszczone powietrze pełne spalin, dymu i pyłu. Jest to szczególnie widoczne na południu Polski, w terenach górniczo-hutniczych. Objawy chorobowe nie omijają także biernie palących dzieci i dorosłych. W przypadku nieletnich konsekwencje bywają dużo groźniejsze, powodując niedostateczne wykształcenie się płuc czy kośćca.

Jakie są objawy POChP?

Palacze zagają się przede wszystkim z dusznością, suchym kaszlem oraz kaszlem połączonym z odkrztuszaniem. Dzieje się tak, ponieważ ilość wdychanych z dymem zanieczyszczeń powoduje ogromny wysiłek dla funkcji oczyszczającej płuc. Wdychane substancje smoliste o udowodnionym wpływie rakotwórczym na komórki ciała powoduje uszkodzenie rzęsek nabłonka oskrzeli, co powoduje częściową dysfunkcję w pozbywaniu się toksyn wraz z produkowanym w nadmiarze śluzem. Zalegająca wydzielina wzmaga odruch kaszlu, który nie przynosi ulgi, staje się męczący i bolesny.

Kaszel palacza pojawia się głównie o poranku przyjmując głęboki, gardłowy ton o słyszalnych świstach i furczeniach, kojarzący się z dławieniem. Duszność towarzyszy początkowo przy wysiłku, a z czasem bez wyraźnej przyczyny, co wskazuje na zaawansowaną chorobę wymagającą specjalistycznego leczenia pod okiem lekarza.

W obrazie klinicznym obserwuje się niewystarczającą ilość tlenu w stosunku do dwutlenku węgla oraz niewydolność płuc, czasem także serca. Obraz kliniczny POChP zmienia się w zależności od zaawansowania choroby. Początkowo pacjent może zachowywać się normalnie, jak zdrowy. Później pojawiają się zaburzenia w wymianie gazowej w płucach i we krwi pozostaje za dużo dwutlenku węgla, a za mało tlenu. To jest tzw. niewydolność oddychania.

POChP jest chorobą ogólną, ponieważ stan zapalny płuc czy oskrzeli może szybko rozprzestrzenić się na cały organizm. Charakterystyczne dla niego dolegliwości krążenia, zaburzenia rytmu serca, zawały i nowotwory są częstą przyczyną śmierci chorych na POChP.

Stałe narażenie na dym papierosowy powoduje szereg innych chorób objawiających się kaszlem. Jedną z nich jest astma oskrzelowa. Jej głównymi symptomami są trudne do powstrzymania duszności i świsty. Astma postępuje wraz z zakażeniem pod wpływem niemożności efektywnego oczyszczenia. Z czasem infekcja przybiera charakter przewlekły, a wraz z nią wzrasta ryzyko niewydolności oddechowej.

Przewlekły, męczący kaszel palacza i stałe niedotlenienie organizmu to z kolei główne objawy rozedmy płuc. Przewlekły stan zapalny płuc likwiduje pęcherzyki płucne odpowiedzialne za wymianę dwutlenku węgla na tlen. Niewielka powierzchnia wymiany gazowej to szereg komplikacji dla całego organizmu.

Znakomita książka na temat rzucenia palenia

Ostatnim z etapów rozwoju stanu zapalnego jest nowotwór płuc. Można go rozpoznać po towarzyszących kaszlowi objawach, tj. krwista plwocina, gorączki, spadek masy ciała. Sam kaszel palacza zmienia charakter stając się nagle mokry, bądź odwrotnie – suchy. Podejrzenia wskazujące na raka układu oddechowego powinny zostać bezzwłocznie skonsultowane z onkologiem.

Dotąd mało popularna, a dziś o wzrastającym znaczeniu społecznym choroba to gruźlica, której zachorowanie systematycznie wzrasta na przestrzeni ostatnich lat. Infekcja bakteryjna powoduje mokry kaszel, często z krwią. Najczęściej atakuje płuca, upodobniając sobie środowisko zasobne w tlen. Towarzyszą jej objawy duszności i bólu w klatce piersiowej. Atakuje głównie osoby starsze o niskiej odporności. Od dawna jednak wiadomo, że nałogowi palacze tytoniu w związku z dużym zanieczyszczeniem płuc i oskrzeli są bardziej podatni na zachorowanie na gruźlicę niż populacja ludzi niepalących.

Nie istnieją leki ani terapie mogące wyleczyć nas z POChP i dlatego jedyną szansą na poprawę zdrowia i zahamowanie postępu schorzenia jest zaprzestanie palenia. Pomimo podjętego leczenia choroba będzie towarzyszyła pacjentowi już do końca życia. Można także próbować łagodzić objawy kaszlu czy zmniejszyć częstotliwość duszności.

Leczenie kaszlu po papierosach

Odruch kaszlu męczący nas po przebudzeniu, suchość w ustach i nieprzyjemna chrypka są spowodowane wysuszeniem śluzówki gardła. Preparaty ochronne o działaniu nawilżający pozwolą pozbyć się uciążliwego problemu związanego z paleniem papierosów. Suchy kaszel palacza jest reakcją na substancje drażniące i w takim wypadku pomocne będą leki hamujące częstotliwość odruchów. Na rynku dostępne są dedykowane dla palaczy tabletki, np. SmokerStop czy Detusan, które powlekają górne drogi oddechowe łagodzącym filmem chroniącym przed ponownym przesuszeniem.

Mokry kaszel palacza związany jest z niemożnością oczyszczenia płuc z zalegającego w nich gęstego śluzu. Kaszel jest w tym wypadku naturalną reakcją organizmu na potrzebę regeneracji. Podstawowym leczeniem będzie rozrzedzanie wydzieliny, by ułatwić jej odpluwanie, co zapewniają leki takie jak Flegamina czy syropy na kaszel mokry. Nie można zapominać o nawadnianiu organizmu, który w ten sposób sam spróbuje zaradzić problemowi.

Należy jednak pamiętać, że najskuteczniejszą metodą leczenia jest zaprzestanie palenia, w czym także mogą nam pomóc preparaty takie jak Desmoxan czy Tabex. Tylko rzucenie nałogu zabezpieczy nas przed rozwojem dużo poważniejszych chorób niż kaszel palacza.