Atrofia – zanikowe zapalenie pochwy

Zanikowe zapalenie pochwy, inaczej atrofia pochwy to kobieca dolegliwość następująca w okresie menopauzy. W rzadszych przypadkach może być stwierdzona dużo wcześniej, bo już u nastolatek, mających problemy z uregulowaniem cyklu miesiączkowego. Tło hormonalne choroby jest tutaj zasadnicze dla pogarszającej się jakości życia, zwłaszcza seksualnego kobiet dojrzałych.

Dawniej nazywana starczym zapaleniem pochwy, atrofia oznacza dziś stopniowy ubytek nabłonka ścian pochwy, do jej zaniku włącznie. Szacunkowo 1/3 kobiet w czasie menopauzy i aż połowa po jej ustąpieniu miewa objawy atrofii pochwy.

Przekwitanie jest szczególnym momentem w życiu każdej kobiety. Warto pamiętać, że za czynnikami obniżającymi samopoczucie odpowiadają warunki fizjologiczne. Stopniowe wygasanie czynności jajników powoduje zmniejszenie hormonów płciowych – estrogenów. Estrogeny wywierają ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, w szczególności układu rozrodczego.

Estrogeny poprzez regulację prawidłowego przepływu krwi w splotach naczyniowych regulują metabolizm tkanek ścian pochwy odpowiadającą za jej elastyczność. Kontrolują także ilość i jakość wydzielin pochwowych.

Fizjologiczna flora bakteryjna pochwy z pałeczkami kwasu mlekowego jest niezbędna dla zachowania prawidłowego stanu pochwy. Bakterie te zapewniają odpowiednią kwaśność środowiska pochwy utrudniającego przenikanie chorobotwórczych bakterii, wirusów i grzybów do wnętrza ciała.

W wyniku spadku produkcji estrogenów dochodzi do zmniejszenia ilości i obniżenia jakości wydzieliny pochwowej. Powolna utrata kolagenu i zmiany w tkance łącznej pochwy prowadzą do wygładzenia fałdów pochwy i utraty elastyczności skóry. To z kolei podwyższa skłonność do tworzenia się wybroczyn i nadżerek nabłonka już przy najmniejszym urazie pochwy. Niedobór hormonów płciowych i całkowity ich brak w okresie menopauzalnym powoduje rozpoczęcie zanikowego zapalenia pochwy wraz z uderzeniami gorąca stanowiącymi główną dolegliwość kobiet po 50 roku życia. Istotne jest także, iż w przeciwieństwie do innych objawów menopauzalnych, zanikowe zapalenie pochwy nasila się z czasem, a jego powstrzymanie jest osiągalne tylko z pomocą hormonów. Doraźną pomoc przynosi leczenie objawowe, które przywróci komfort sprzed menopauzy znacznie poprawiając jakość życia kobiet.

Tabletki dopochwowe bez recepty stosowane przy zapaleniu pochwy

Objawy menopauzy a atrofia pochwy

Zanikowe zapalenie pochwy to proces zmian w strukturze nabłonka ścian pochwy. Towarzyszy w szczególności menopauzie, lecz niepożądane zmiany mogą pojawić się także w czasie karmienia piersią lub w przypadku operacji polegającej na usunięciu jajników, co automatycznie zaburza poziom hormonów w ciele. Objawy zanikowego zapalenia pochwy mogą występować więc u młodszych kobiet, lecz najczęściej dotykają one przedziału 50 – 70 lat.

Dla większości kobiet objawy zanikowego zapalenia pochwy kojarzą się z utrudnieniem współżycia. Pojawia się suchość pochwy i swędzenie miejsc intymnych na skutek mniejszej produkcji śluzu. Seks staje się bolesny i nie sprawia przyjemności, a tym samym zainteresowanie nim obniża się. Zaburzone funkcjonowanie narządów płciowych jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia układu moczowego. Zazębiające się ze sobą obszary ciała mogą prowadzić pośrednio do rozwoju infekcji układu moczowego. Wszystkie wymienione objawy nieuchronnie prowadzą do obniżenia samopoczucia, utraty pewności siebie i poczucia własnej kobiecości.

Najważniejsze objawy zanikowego zapalenia pochwy to:

• suchość pochwy
• podrażnienie sromu
• odczuwane swędzenie i/lub pieczenie
• nieprawidłowe upławy
• skłonność do tworzenia się wybroczyn i nadżerek nabłonka
• ból i uczucie pieczenia przy chodzeniu
• silne parcie na pęcherz, ból podczas oddawania moczu, nietrzymanie moczu, krwiomocz, częstomocz
• dyskomfort, ból w czasie stosunku
• osłabienie mięśni, co może prowadzić do przesunięcia się macicy, pęcherza i cewki moczowej do kanału pochwy.

W postawieniu diagnozy ginekolog ocenia wydzielinę pochwową, obraz nabłonka pochwy, określa odczyn pH i rodzaj komórek kolejnych warstw nabłonka. Na podstawie objawów określa (bądź nie) zanikowe zapalenie pochwy.

Przyczyny zanikowego zapalenia pochwy

Główną przyczyną postępującej atrofii pochwy jest niedobór estrogenów. W prawidłowym stężeniu hormony te odpowiadają za szereg kluczowych funkcji z punktu widzenia kobiecości.

Pomagają w utrzymaniu elastyczność ścian pochwy, odpowiednim jej nawilżeniu. Dbają o naturalną odporność układu płciowego i moczowego. Wraz z niedoborem estrogenów dochodzi do zmniejszenia się liczby komórek tworzących błonę śluzowa pochwy, zmniejszenia nawilżenia jej ścian i w obniżenia sił obronnych powodując nawracające infekcje.

Zanikowe zapalenie pochwy dotyczy kobiet po 50 roku życia, ale także i młodych dziewcząt. Odpowiadają za to choroby, sytuacje losowe zmuszające do podjęcia decyzji o usunięciu jajników, uszkodzenie jajników na skutek powikłań. Winą za pogarszający się stan zdrowia i nasilenie objawów obarcza się także postępującą degradację środowiska oraz prowadzenie niezdrowego trybu życia, które obciążają organizm kobiety związkami trującymi. Atrofia pochwy może wyniknąć na skutek zażywania niektórych leków, np antydepresyjnych. Zwiększenie nasilenia objawów obserwuje się również u cukrzyków i osób nadmiernie chudych, o obniżonej ilości estrogenów we krwi. Problem ten dotyczy w szczególności dziewcząt, które mogą borykać się z zaburzoną pracą hormonów przy pierwszych miesiączkach. Kobiety aktywne seksualnie nie będą narażone w tak dużym stopniu co niewykazujące aktywności na objawy atrofii pochwy, lecz należy pamiętać, że nasilone przypadłości skutecznie zniechęcają do podjęcia współżycia.

Krem bez recepty stosowany przy zapaleniu pochwy

Leczenie atrofii pochwy

Zanikowe zapalenie pochwy wiąże się z wieloma przykrymi dolegliwością, ale dokuczliwe są one zwłaszcza dla tych kobiet, które prowadzą aktywne życie seksualne. Pojawia się suchość pochwy, która prowadzi do pieczenia, swędzenia i naraża na powstanie mikrourazów.

Suchość pochwy złagodzą środki nawilżające dostępne bez recepty, np. Vagisil Intima. Doraźną pomoc przyniosą lubrykanty na bazie wody, które zmniejszą dyskomfort przy współżyciu.

Pierwsze objawy infekcji warto leczyć. Warto w tym celu wykonać test na infekcję intymną, który pomoże rozpoznać infekcję bakteryjną, wirusową, grzybiczą lub mieszaną. Kolejnym krokiem będzie dobranie odpowiedniego do nich leku. Taką możliwość daje np. Gineintima.

Należy zwrócić szczególną uwagę na higienę. Higiena intymna powinna być regularna i z użyciem delikatnych środków na bazie wody lub aloesu. Należy bezwzględnie unikać podrażniającego mydła. Zalecane jest zrezygnowanie z używek: papierosów, alkoholu, czekolady i ostrych przypraw nasilających objawy.

Leczenie zanikowego zapalenia pochwy polega na stosowaniu estrogenów, przy czym najlepsze rezultaty wykazują kremy działające miejscowo. W mniejszym stopniu wnikają one także do krwi, co jest korzystniejsze dla zdrowia kobiety.