Wirusowe i ropne zapalenie migdałków – przyczyny, objawy, leczenie

Nieprzyjemne drapanie w gardle połączone z bólem umiejscowionym za podniebieniem to prawdopodobnie pierwsze objawy rozwoju zapalenia migdałków. I choć choroba ta jest kojarzona głównie z osobami młodymi, to często zgłaszający się z tym konkretnie problemem po poradę lekarską pacjenci, to dorośli. Przerost migdałków i ewentualna konieczność ich usunięcia jest oczywistym problemem dzieci borykających się ze skutkami niewykształconej odporności, ale także rodziców, którzy w sezonie jesienno-zimowym narażeni są na spadek odporności. Migdałki to złożony układ naczyń limfatycznych tkanki o funkcji obronnej. Można wyróżnić migdałki podniebienne oraz migdałek gardłowy, zwany trzecim, a oprócz nich migdałek językowy, migdałki trąbkowe. Ich umiejscowienie w początkowym odcinku krzyżującej się drogi oddechowej wraz z pokarmową umożliwia stały kontakt ze środowiskiem zewnętrznym.

Prowadzi to do wyodrębnienia mechanizmów obronnych do walki z poznanymi drobnoustrojami i patogenami. Nauka odporności ma szczególne znaczenie w pierwszych latach życia. Przełomowy moment następuje wraz z zanikiem trzeciego migdałka, odpowiedzialnym za stan choroby u dzieci i młodzieży. Migdałek gardłowy umiejscowiony jest w głębi jamy ustnej – nosogardzieli, nie widocznym dla oka. Odgrywa on decydującą rolę w pierwszym roku życia, by potem osłabnąć na rzecz migdałków podniebiennych i węzłów chłonnych. Stąd wniosek, że choroby migdałków dotykające osób dorosłych umiejscowione są w tkance podniebiennej. Nawracające, uciążliwe zapalenie migdałków może świadczyć o zaburzonej barierze ochronnej narządu, które z czasem same może stać się zarzewiem problemów. Nie ulega także wątpliwości, że choroby migdałków należą do trudnych w leczeniu oraz niosących groźne ryzyko powikłań w układach pośrednio związanych z funkcją obronną organizmu.

Migdałki są pierwszą barierą układ oddechowego, który w ten sposób broni się przed zarazkami. Niekiedy one same bywają źródłem kłopotów ze zdrowiem. Jest to stan niosący duże ryzyko, ze względu na istotną funkcję migdałków produkujących antygeny – przeciwdziała odpornościowe. Naturalną funkcją migdałków podniebiennych jest także opróżnianie miąższu z resztek pokarmowych, nabłonka i komórek odpornościowych. Zamknięcie ujść powoduje powstawanie czopów retencyjnych, które stają się pożywką dla mikroorganizmów i rozwoju zakażenia, także o charakterze przewlekłym.

Przewlekłe zapalenie migdałków charakteryzuje się znaczną powtarzalnością w przeciągu roku. Nawracające anginy mogą występować nawet 3 razy do roku, powodując nawracające ropnie i choroby odogniskowe. W wyniku powtarzających się angin następują zmiany w budowie narządu, co niesie za sobą ryzyko rozprzestrzenienia ropni wgłąb migdałka, do krwioobiegu. Tą drogą zakażenie może być przekazywane do odległych układów, powodując stany zapalne nerek, stawów czy naczyń krwionośnych.

Przyczyny zapalenia migdałków

Zapalenie migdałków wywołują zakażenia bądź podrażnienia. Najbardziej prawdopodobną przyczyną są przeważnie wirusy, bakterie i grzyby. Pierwsze z nich mają ułatwioną drogę przedostawania się do układu oddechowego, ponieważ przenoszone są drogą kropelkową od osoby zainfekowanej. Groźniejsze z punktu widzenia etiologicznego są bakterie, głównie paciorkowce oraz gronkowce odnotowywane u 40% zdrowej populacji. Ich szybkie namnażanie prowadzi do nagłego wzrostu gorączki, obrzęku i przekrwienia migdałków, co w efekcie zaburza ich funkcje obronne.

Narażenie na dolegliwości ze strony migdałków wzrasta pod wpływem niewłaściwego stylu życia, który prowadzi do obniżenia odporności organizmu. W przypadku dzieci są to niezdrowe produkty spożywane w nadmiarze, u dorosłych skłonność do używek, ciągły stres i szybkie tempo pracy połączone z niewielką ilością odpoczynku, najczęściej biernego. Jeśli przyczyny zapalenia migdałków nie zostaną usunięte, może spotkać nas nieprzyjemność ich wycięcia, które skutkuje odłożonymi w czasie konsekwencjami zdrowotnymi.

Wszystkie wymienione przyczyny zapalenia migdałków nieuchronnie prowadzą do anginy – ostrego stanu zapalnego gardła, zwłaszcza migdałków podniebiennych. Towarzyszy jej silny ból utrudniający przełykanie oraz powiększenie i bolesność węzłów chłonnych.

Zapalenie migdałków:

W badaniu można stwierdzić  2 różne rodzaje zakażenia migdałków określanych anginą czerwoną bądź białą charakteryzujących się obrzękiem i zaczerwienieniem bądź białym nalotem na tylnej ścianie gardła.

Objawy zapalenia migdałków

Objawy zapalenia migdałków różnią się w zależności od wywołujących je czynników. Infekcja paciorkowca charakteryzuje się przeważnie ostrzejszym przebiegiem, towarzyszy mu także ból brzucha, a nawet wymioty. Migdałki przybierają czerwony odcień, który może uzupełniać nalot. Cechą odróżniającą infekcję wirusową od bakteryjnej jest fakt, że pierwszej z nich towarzyszy katar i nieżyt nosa. Wirusowe zapalenie migdałków rozpoczyna się od lekkiego bólu gardła, który nie dokucza tak bardzo, jak przy zakażeniu bakteryjnym. Początkowe objawy mogą przypominać grypę z charakterystycznym dla niej bólem mięśni i stawów. Często towarzyszą im ogólne rozbicie, złe samopoczucie, brak łaknienia.

Leczenie zapalenia migdałków

Leczenie zapalenia migdałków polega na hamowaniu objawów, zniesieniu bólu oraz zregenerowaniu organizmu. Osoba chora powinna dużo odpoczywać i dostarczać organizmowi niezbędnych wartości odżywczych budujących naturalną odporność. Pomocne okażą się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.

Miejscowe przekrwienie i obrzęk zniwelują natomiast preparaty z benzydaminą, lidokainą i salicylanem choliny w postaci pastylek bądź sprayu.

Zachowawcze leczenie zapalenia migdałków może obejmować sporządzanie płukanek na bazie szałwii i rumianku, solanek, pędzlowanie i oczyszczanie chorobowo zmienionych miejsc. Oczyszczony i wzmocniony organizm będzie miał bowiem siły do uporania z chorobą. Leki ma zapalenie migdałków, to m.in. Miramile Tonsil z olejkami eterycznymi, argentin T na bazie koloidalnego srebra czy Septosan.

Preparat na migdałki bez recepty

Powikłania zapalenia migdałków

Do powikłań pozapalnych migdałków zalicza się

• ropnie i ropne stany zapalne węzłów chłonnych szyi, ucha środkowego, zatok
• kłębuszkowe zapalanie nerek, zapalenie stawów i nerwów
• zapalenie płuc

Ropne zapalenie migdałków następujące jako pierwsze z powikłań wiążą się z przenoszeniem infekcji z migdałków na sąsiadujące narządy. Nacieki i ropnie mogą zająć obszar przymigdałkowy, gardła, jamy ustnej nawet zatok. W rzadkich przypadkach paciorkowce mogą przemieścić się do odległych narządów, wywołując w nich stan zapalny.

Wśród objawów chorzy wymieniają: niewielki okresowy ból gardła, uczucie przeszkody w gardle, nawracające zapalenia migdałków, bóle szyi, trudności w połykaniu, cuchnący oddech, nieprzyjemny smak w ustach, powiększenie węzłów chłonnych szyi. Często pacjenci podają, że okresowo obserwują tworzenie się białych lub żółtych, twardych, cuchnących złogów w obrębie migdałków (czopy migdałkowe). Mogą współistnieć objawy ogólne: niewyjaśniona gorączka, osłabienie, obniżenie odporności. Obecność czopów migdałkowych, może być zjawiskiem fizjologicznym, i razem z wielkością migdałków nie stanowią kryterium rozpoznania przewlekłego zapalenia migdałków.