Zaparcia nawykowe u dzieci – jak pomóc dziecku z zaparciami?

Nie tylko dorośli cierpią na zaparcia nawykowe. Ta choroba jest powszechna również wśród dzieci. Zdarza się, że dziecko przez tygodnie, a czasem nawet miesiące, unika wypróżniania się, co niesie ze sobą poważne konsekwencje. Nawykowe wstrzymywanie wypróżniania się, często ewoluuje w stan przewlekły, wymagający podjęcia odpowiedniego leczenia.

Zaparcia to jeden z najczęściej spotykanych problemów, jeśli chodzi o układ trawienia u dzieci. Szacuje się, że dotyczy około 3-5% populacji. Zaparcia uważa się za nawykowe, gdy ich przyczyną nie są żadne anatomiczne problemy, urazy czy infekcje.

Choroba ta jest powszechnym przykładem zaparcia psychogennego. Dziecko unika wizyt w toalecie i robi to świadomie. Sprawia to, że pojawia się rozluźnienie napięcia mięśniowego w jelicie grubym. Przyczynia się to do tego, że jelito gromadzi większą ilość kału. Dlatego też zmniejszone jest uczucie pełnego jelita. Jako, że jelito wchłania wodę, stolec z biegiem czasu staje się coraz gęstszy i twardszy. Wówczas wypróżnianie się staje się bolesne.

Przyczyny zaparcia nawykowego u dzieci

Badania wykazały, że głównym powodem pojawienia się zaparcia jest stan psychiczny dziecka. Najmłodsi często unikają wypróżniania się ponieważ np. wstydzą się, brzydzą, nie akceptują załatwiania swoich potrzeb fizjologicznych poza domem, boją się bólu.

Kolejnym powodem pojawienia się zaparcia jest nadmiar stresów u dziecka. Zatwardzenie często może wystąpić przed jakimś ważnym wydarzeniem np. przed pierwszym dniem w szkole, klasówką itp.

Chorobę mogą wywołać także problemy emocjonalne np. kłótnie między rodzicami. Wtedy często wymagana jest opieka psychologa, bądź w zaawansowanym stadium psychiatry dziecięcego.

Objawy zaparć nawykowych u dzieci

Charakterystycznym objawem zaparć są zbite, twarde, suche stolce o bardzo nieprzyjemnym zapachu, w kolorze ciemnobrązowym lub czarnym.

Dzieci zmagające się z tą chorobą często skarżą się też na:

• Bóle głowy
• Ociężałość
• Senność
• Ucisk w jamie brzusznej

Skąd wiadomo czy dziecko ma zaparcia?

Nie ma ostatecznej definicji zaparcia, która pasowałaby do wszystkich dzieci. Zaparcia u dzieci może być definiowane jako przechodzenie bolesnych stolców lub zmniejszenie częstotliwości ich wydalania.

Ważną cechą tej definicji jest postrzeganie przez dziecko bólu, lub trudności z oddawaniem stolca – niezależnie od częstotliwości. Doświadczanie bólu podczas oddawania stolca może prowadzić to unikania korzystania z toalety przez dzieci.

Średnia częstotliwość wypróżniania się u dzieci

Wiek:                  Liczba wypróżnień (tygodniowo):

0-3 mies.             5-40 (mleko matki) lub 5-28 (mleko w proszku)

6-12 mies.           5-28

1-2 lata                4-21

4 lata                   3-14

U zdrowych dzieci liczba wypróżnień zmienia się w zależności od wielu i diety. Noworodki mogą wypróżniać się nawet kilka razy dziennie.

Są to dane uśrednione i nie ma odgórnie ustalonej „normalnej” liczby wypróżnień. Ciało każdego z nas odnajduje swój naturalny rytm, który różni się w zależności od wielu czynników. W dużym uogólnieniu, 3 lub mniej wypróżnień w tygodniu może być oznaką problemów z zaparciami.

Jak leczyć zaparcia nawykowe?

W celu leczenia zaparć nawykowych u dzieci niezbędna jest wizyta u pediatry. Specjalista przepisuje lekarstwa, które zmiękczą stolec i ułatwią wypróżnianie się.

Syrop na zaparcia o smaku malinowym

Bardzo popularnym lekarstwem jest laktuloza (ma ją w sobie np. Duphalac). Specyfik ten nie wchłania się w przewodzie pokarmowych. W okrężnicy jest rozkładana przez bakterie jelitowe. Ilość przyjmowanego leku ustala lekarz indywidualnie do każdego pacjenta. Najczęściej jednak przyjmuje się jedną dawkę przed śniadaniem.

Jeśli dziecko zmaga się z zaparciami nawykowymi warto skorzystać również z pomocy psychologa. Specjalista może ustalić jaka jest przyczyna tej dolegliwości.

Niektórzy decydują się również na wizytę u dietetyka. Opracuje on dziecku specjalną dietę, która przyspieszy przemianę materii.

Bardzo rzadko zdarza się, by przy zaparciach potrzebna była hospitalizacja. Czasem jest to jednak konieczne. Wówczas jelito grube jest oczyszczane, a następnie podejmowane jest leczenie farmakologiczne, które trwa około pół roku.

Kiedy wizyta u lekarza jest niezbędna?

Umów się na wizytę lekarską , jeśli wystąpi którykolwiek z następujących objawów: zaparcia są trwałe lub nawracające, objawy zaburzają codzienne czynności dziecka, krew w stolcu, biegunki, wymioty, dolegliwości bólowe lub skurcze, drażliwość i zmniejszony apetyt, zabrudzona bielizna.

Lekarz może zalecić stosowanie środków przeczyszczających w połączeniu z innymi metodami leczenia. Używaj środków przeczyszczających tylko wtedy, gdy zaleci to lekarz, a następnie tylko zgodnie z zaleceniami.

Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach na receptę i bez recepty, a także o ziołowych suplementach, które twoje dziecko może przyjmować. Niekiedy zaparcia są spowodowane przyjmowaniem niektórych leków.

Jak pomóc dziecku zwalczyć zaparcia?

Zwracanie uwagi na to, co nasze dziecko pije, je i jak dużo się rusza, często pomaga zapobiec lub ulżyć zaparciom. Niedopuszczanie do przetrzymywania stolca i pomoc w ustaleniu regularnych wizyt w toalecie pomoże dziecku uporać się z problemem.

Warto, by dziecko spożywało więcej błonnika

Błonnik zapobiega powstawaniu gęstego i twardego stolca. Błonnik znajdziemy w wielu warzywach, owocach i produktach pełnoziarnistych. Wprowadzaj błonnik do diety dziecka powoli, by jego ciało zdążyło się do niego przyzwyczaić. Ogranicz wysokotłuszczowe i słodkie potrawy. Zmniejsz także ilość pożywienia, które błonnika ma bardzo mało, lub wcale – lody, ser, mięso, przekąski takie jak frytki czy pizza i przetworzone, gotowe potrawy, takie jak mrożonki.

Picie dużej ilości wody i świeżo wyciśniętego soku owocowego lub warzywnego może pomóc

Płyny pomagają utrzymać luźny stolec, a więc ważne jest, by twoje dziecko dostarczało ich sobie wiele. Niech unika napojów z kofeiną (znajdującą się w wielu słodkich napojach) która ma tendencję do wysuszania systemu pokarmowego.

Soki zawierające sorbitol, np. sok śliwkowy, gruszkowy i jabłkowy mogą zmniejszyć zaparcia u dzieci powyżej 6 miesiąca życia. Jednakże ich nadmiar może spowodować problemy z układem trawiennym i inne problemy. Upewnij się, by nie podawać dziecku zbyt dużo soków owocowych.

Ćwiczenia

Regularne ćwiczenia pomagają w aktywności układu pokarmowego. Dziecko nie musi być wysportowane, czy chude, aczkolwiek 20-30 minutowy spacer lub jazda na rowerze może być pomocna. Zachęcaj swoje dziecko do ruchu każdego dnia.