O ile nazwa yerba mate jest znana od dawna, to wiele osób nie wie co naprawdę oznacza. Na szczęście staje się coraz popularniejsza i wiedza na temat jej doskonałych właściwości wzrasta.
Co to jest Yerba Mate?
Yerba Mate nazywana jest także jako mate bądź herba mate. Są ty liście i patyczki ostrokrzewu paragwajskiego, które zostały zmielone i wysuszone. Rzadko stosuje się świeżą roślinę. Napar ten jest bardzo powszechny w Paragwaju, Brazylii, Boliwii, Chile, Argentynie, Urugwaju, Libanie oraz Syrii. Prze ostatnie lata pokochali go również Europejczycy.
Podejrzewa się, że nazwa naparu powstała dzięki jezuitom, którzy utworzyli ją od „herba” – po łaciński ziele i „mati”, czyli w języku keczua tykwę do parzenia ziół.
Niegdyś Argentyńczycy uznawali yerba mate jako swój cenny skarb. Napar doceniono, gdyż pobudzał organizm, ożywiał ciało i działał mocniej niż kofeina. Ludzie po całodniowej ciężkiej pracy wieczorami zbierali się, by wspólnie pić właśnie ten napar. Przyrządzali je w bardzo prymitywnych naczyniach – właśnie nazywanych „mate”.
Największą popularność napój zyskał w połowie XVII. Wówczas jezuici spostrzegli miłość plemienia Guarani do naparu z popularnego tam krzewu. Dzięki Yerba Mate ludziom udawało się odzyskać siły, napar łagodził także uczucie głodu oraz pomagał się skoncentrować. To właśnie duchowni rozpoczęli promowanie naparu w Europie. Yerba Mate miała się stać doskonałym zamiennikiem powszechnie pitej herbaty, która została sprowadzona z Azji. Później z powodu zlikwidowania zakonu jezuitów Yerba Mate na jakiś czas odeszła w zapomnienie. Dopiero w 1982 roku powstała hodowla doskonałego ziela w Paragwaju. Jej właścicielem był Frederico Neumann, który rozpowszechnił napar w wielu krajach. Dzięki niemu Yerba Mate pokochali mieszkańcy Paragwaju, Brazylii, Argentyny czy Urugwaju.
Oprócz tego istnieje ciekawa legenda, która dotyczy Yerba Mate. Boginie Księży i Chmury miały zstąić na Ziemię chcąc ją zobaczyć i poznać. Podczas tej wizyty miał je zaatakować jaguar. Z ogromnego niebezpieczeństwa wyszły bez szanku dzięki szybkiej interwencji mądrego starca. Za jego odwagę wręczyły mu zioła, które zaparzone tworzyły „napar przyjaźni” i to właśnie miała być powszechna dziś Yerba Mate.
W naszym kraju Yerba Mate długo była uznawana za jakiś „zagraniczny wynalazek”. A to może wydawać się nieco dziwne, bowiem to właśnie polscy emigranci szukający lepszego życia w Brazylii czy Argentynie uprawiali tam roślinę, z której tworzy się ten wspaniały napój.
Rozpowszechnianie naparu utrudniła również Rosja obawiając się, że Yerba Mate zagrozi popularnej herbacie z Chin. Wysokie cło, które zostało nałożone skutecznie zniechęciło sprowadzanie rośliny. Dopiero w latach ’90 znowu Yerba Mate zyskała popularność. Powszechność zyskała dzięki Leopoldowi Burecky. Mężczyzna ten powracając do ojczyzny z Ameryki Południowej postanowił przywieźć do Polski słynny napar i rozpowszechnić go właśnie tutaj. Obecnie napój ten pokochało wielu naszych rodaków.
Właściwości Yerba Mate
Yerba Mate jest tak popularna na całym świecie, dzięki swoim doskonałym właściwościom. Jak już wcześniej wspomniano doskonale pobudza, poprawia koncentracje zwiększając wydajność umysłową (dzieje się tak dzięki zawartej w niej kofeinie, teobrominie i teofilinie). Napar zawiera także cenne witaminy i minerały m.in. A, B1, B2, C, E, a także potas, magnez i mangan. Jest to o tyle istotne, że popularnie pita na pobudzenie kawa wypłukuje magnez, a nie go dostarcza. Yerba Mate wspomaga także układ krwionośny i poprawia krążenie. Jest też moczopędna, więc wskazane, by piły ją osoby mające problemy z układem moczowym. Wspomaga także trawienie, ułatwia wydalanie (pomaga w likwidowaniu zaparć). Pojawiają się też opinie, że wspomaga odporność, obniża cholesterol i ułatwia walkę z otyłością.
Wyróżnia się wiele rodzajów naparu. Najpopularniejsze z nich to sin palo (herbata bez gałązek), laborada con palo (napar z gałązkami), ostada (liście herbaty są pieczone, to z kolei sprawia, że napój nabiera nieco słodyczy), arbacua (herbata jest suszona oraz wędzona dymem pochodzącym z palonego drewna).
Jak należy parzyć Yerba Mate?
Osoby, które nigdy tego nie robiły mogą się nieco obawiać, czy na pewno wszystko zrobią jak należy. Nie ma co się bać, przygotowanie naparu jest banalnie proste. Najważniejsza jest odpowiednia temperatura wody, którą zalewamy liście herbaty. Należy przede wszystkim pamiętać, iż Yerba Mate nie może być zalewana wrzątkiem. Dlaczego? Otóż wówczas napar może stracić większość swoich doskonałych właściwości. Jeśli zaś zalejemy zioła zbyt chłodną wodą, to nie wydobędziemy z niej cudownego smaku i aromatu. Trzeba więc pamiętać, by napar był robiony z wody o temperaturze 70-80 stopni Celsjusza.
Do 2/3 wysokości kubka wsypujemy Yerba Mate. Następnie zalewamy wodą. Przesypujemy herbatę na jedną stronę naczynia i wkładamy rurkę, z której będziemy pić (bombillę). W puste miejsce wlewamy wodę, zanim zabierzemy się do picia musimy trochę odczekać, by liście wchłonęły wodę, wówczas nasz napar zyska cenne właściwości i odpowiedni smak.
Najlepsza Yerba Mate!!!
W momencie, gdy roślina wchłonie już nieco wody warto dolać trochę wody i dopiero pić napar. Wodę można dolewać tak długo, aż Yerba Mate nie utraci swojego koloru.
Są też przeciwwskazania
Naukowcy apelują – aby było zdrowo, trzeba pić Yerba Mate z umiarem. Picie więcej niż litr naparu dziennie może niezbyt dobrze odbić się na naszym zdrowiu.
Herbata może przyczynić się do nowotworów m.in. przełyku i problemów z górnymi drogami oddechowymi. Napar nie jest także wskazany kobietom w ciąży i matkom karmiącym.
Picie herbaty w niewielkich ilościach może więc przynieść dużo korzyści, jednak jej nadmiar – wręcz przeciwnie.