Udar niedokrwienny mózgu

W przypadku tego schorzenia liczy się przede wszystkim czas. Nawet niewielka zwłoka może powodować nieodwracalne skutki w funkcjonowaniu mózgu. Dlatego tak ważna jest edukacja, mówienie o przyczynach, objawach i sposobach postępowania. Dołączamy do konieczności szerzenia wiedzy publikując artykuł Udar niedokrwienny mózgu. Każdego roku w Polsce mamy do czynienia z 70 tysiącami udarów, które są realnym zagrożeniem zdrowia i życia. Czy wiesz, że wielu z nich można było uniknąć?

Gdy mózg ulega uszkodzeniu

O udarze mówimy, gdy dochodzi do zaburzenia czynności mózgu trwającej ponad 24 godziny a jej przyczyny można określić jako naczyniowe. Udar niedokrwienny serca łączy się z niedrożnością naczyń mózgowych, co skutkuje niedokrwieniem tkanek i ich obumieraniem.

Udary niedokrwienne stanowią aż 80% przypadków udarów w ogóle. Ich dokładna przyczyna może wiązać się z trzema stanami:

• Zmianami zakrzepowymi w dużych naczyniach szyjnych i mózgowych
• Zatorem
• Zmianami w małych tętnicach mózgowych

Objawy udaru mózgu

• objawy porażenia ruchowego,
• zaburzenie czucia po jednej stronie ciała,
• porażenia dolnej części twarzy (czasem jest to opadający kącik ust; aby zdiagnozować porażenie wystarczy poprosić pacjenta, aby się uśmiechnął, widać wtedy czy kąciki ust unoszą się symetrycznie),
• zaburzenia mowy,
• nagłe, występujące falowo, silne bóle głowy,
• zaburzenia wzroku,
• utrata świadomości,
• mdłości,

Pierwsza pomoc przy udarze

Liczy się szybka reakcja, dlatego nie zwlekaj z wezwaniem pogotowia. Ułóż osobę w pozycji bezpiecznej ustalonej, aby zapobiec zapadaniu się języka lub zachłyśnięciu wymiocinami. Jeśli stwierdzisz brak oddechu, rozpocznij reanimację. Ryzyko ponownego udaru jest największe zaraz przez pierwszy miesiąc od poprzedniego ataku!

Leczenie udaru mózgu

Bardzo istotne jest zweryfikowanie czasu, jaki minął od wystąpienia pierwszych objawów do momentu znalezienia się w szpitalu, bo to decyduje o sposobie leczenia. Niezbędne jest wykonanie kompleksu badań: tomografii komputerowej głowy lub rezonansu magnetycznego, które pozwolą ocenić przyczynę i rodzaj udaru: niedokrwienny lub krwotoczny. Wykonywane są również badanie neurologiczne, badania krwi, dna oka i płynu mózgowo-rdzeniowego.

Leczenie udaru niedokrwiennego polega na usunięciu skrzepu metodą trombolityczną bądź przeciwpłytkową lub wykonaniu operacji, gdy zator występuje w tętnicy szyjnej lub mamy do czynienia z drugim typem udaru. Leczenie trombolityczne jest nowoczesną i skuteczną metodą usuwania przyczyny udaru niedokrwiennego mózgu. Jest jednak możliwa tylko do czasu, dlatego tak ważne jest szybkie reagowanie na pojawiające się problemy.

Rehabilitacja

W leczeniu udaru ogromnie ważna jest rehabilitacja chorego, którą należy rozpocząć możliwie jak najwcześniej. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko wystąpienia powikłań pozamózgowych związanych z unieruchomieniem chorego oraz  stymulując zjawisko plastyczności mózgu  zmniejsza objawy deficytu ruchowego, wpływa na poprawę sprawności, siły mięśni, poruszania się, codziennego funkcjonowania, zapobiega przykurczom mięśniowym, depresji. Nie można zapomnieć o bardzo ważnej opiece i wsparciu bliskich osób.

Udar niedokrwienny mózgu – leczenie domowe

Objawy udaru będą zależały od lokalizacji niedokrwienia w mózgu. I tak zamknięcie przedniej tętnicy mózgu skutkuje niedowładem po stronie przeciwnej. Zamknięcie tętnicy środkowej mózgu skutkuje niedowładem i zaburzeniami widzenia po przeciwnej stronie ciała. Zamknięcie tętnicy tylnej mózgu powoduje zaburzenia widzenia, ślepotę, zaburzenia pamięci i ból. Wszystkie one charakteryzują się dodatkowymi symptomami, które zależą od rozmiaru ogniska niedokrwiennego i wymagają indywidualnego podejścia do pacjenta.

W leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu dużą rolę przypisuje się składnikowi rozrzedzającego krew, a jest nim kwas acetylosalicylowy. Małe dawki są stosowane doraźnie w zawałach, chorobie wieńcowej i właśnie udarze niedokrwiennym. Gdy chory znajduje się już w domu należy postawić na rehabilitację ? naukę mowy, ćwiczenia fizyczne i psychiczne, której zadaniem jest ograniczenie kalectwa po udarze. Zachowawcze leczenie udaru mózgu polega przede wszystkim na zabezpieczeniu funkcji życiowych pacjenta oraz terapii istniejących już schorzeń.

Postępowanie z bliskim po udarze wymaga dużej empatii i obycia. Osoba po udarze może nie chcieć jeść, odmawiać leczenia i utracić pogodę ducha, ponieważ załamanie zdrowia jest zawsze przykrym i trudnym do zaakceptowania zdarzeniem. Dla osób leżących powinniśmy przygotować poduszki rehabilitacyjne oraz materac przeciwodleżynowy zmiennociśnieniowy. Leżący muszą mieć wdrożone postępowanie przeciwodleżynowe, polegające na codziennej pielęgnacji skóry pacjenta, natłuszczaniu, diecie bogatej w białka, jak najczęstszej zmianie pozycji ciała w łóżku- co 1- 2 godziny, a nawet częściej. Naprzemiennie układamy chorego w pozycji niskiej, wysokiej, na boku lub pochylonej do przodu. Jeżeli odleżyny już są, należy stosować preparaty przeciwodleżynowe, dostępne w aptece bez recepty. Jeżeli występują zaburzenia w połykaniu przygotowujemy pokarmy rozdrobnione, lekko gęste, ciepłe, nie gorące, w małych ilościach, 5-6 razy dziennie, zwracając uwagę aby podczas jedzenia pacjent nie zachłysnął się. Przy dużych zaburzeniach połykania lekarz może zlecić karmienie przez sondę. Trzeba dbać by chory był nawodniony. Podajemy ok. 2 litrów płynów/na dobę. Udar niedokrwienny mózgu – leczenie jest praco- i czasochłonne, ale powinny w nim brać udział także bliscy chorego, by ten nie czuł się wykluczony.