Trójglicerydy – normy badań, przyczyny podwyższonych lub zaniżonych norm
Trójglicerydy, inaczej triacyloglicerole. To grupa związków chemicznych należąca do tłuszczy, podobnie jak cholesterol. Trójglicerydy i kwasy tłuszczowe są najważniejszym składnikiem energetycznym dostarczanym do komórek naszego ciała, a w przypadku nadmiaru magazynowane są w postaci tkanki tłuszczowej. Zbyt duża ich ilość może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, które nie raz mogą być gorsze niż konsekwencje zbyt wysokiego cholesterolu. Tak samo w przypadku dostarczania zbyt małej ilości. Najpoważniejsze zmiany mogą zachodzić w układzie krążenia i doprowadzać do miażdżycy czy zawału serca.
Rola trójglicerydów w organizmie
Trójglicerydy, które są nośnikiem kwasów tłuszczowych są najważniejszą jednostką energetyczną dostarczaną do ludzkiego organizmu. Część z dziennego zapotrzebowania może być wytwarzana przez wątrobę z innych składników dostarczanych lub wcześniej zmagazynowanych. Jednak znaczną większość z tych tłuszczy należy dostarczyć poprzez przyjmowane posiłki. Bardzo ważne jest aby były one dostarczone ze zdrowej diety a nie z tak zwanych pustych węglowodanów, pod którymi można rozumieć słodycze.
Zarówno zbyt duża jak i zbyt mała ilość trójglicerydów jest niebezpieczna dla zdrowia, jednak medycyna kładzie nacisk na zbyt dużą ilość, która może powodować choroby wieńcowe, a w skrajnych stadiach również śmierć.
Trójglicerydy, które wchłaniane są przez ściany jelita transportowane są przez krew przede wszystkim do mięśni, gdzie stanowią główne źródło energii. Nadwyżki trójglicerydów zostają zmagazynowane w tkance tłuszczowej i gdy organizmowi ich brakuje spala on ową tkankę utrzymując stały poziom we krwi.
Normy w badaniach trójglicerydów
Normy trójglicerydów we krwi podzielone są na kilka wskaźników na normę, stan graniczny, poziom wysoki i poziom bardzo wysoki, w zależności od wysokości swojego wyniku należy zgłosić się do lekarza i podjąć właściwe kroki – najczęściej zmianę diety, aby doprowadzić do obniżenia poziomu trójglicerydów we krwii.
-
>150 mg/dl – norma
-
150>199 m/dl – poziom graniczny
-
200>499 – wysoki poziom
-
500> – bardzo wysoki poziom
Dodatkowo rozróżnia się właściwą normę w zależności od płci i wieku:
Dla dorosłych kobiet norma wynosi: 0,35>1,35 g/l
Dla dorosłych mężczyzn norma wynosi: 0,4>1,6 g/l
Dla dzieci norma wynosi: <1 g/l
Przyczyny wysokiego poziomu trójglicerydów – hipertrójglicerydemia
Dieta
Główną przyczyną zbyt wysokiego poziomu trójglicerydów w osoczu krwi jest nieodpowiednia dieta i tryb życia. Pod tymi pojęciami rozumie się zbyt kaloryczną dietę, to znaczy taką, która przekracza normę dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Jednak aby nabawić się hipertrójglicerydemi trzeba odżywiać się skrajnie niezdrowo. Gdy w diecie przeważa ilość słodyczy, jedzenia przygotowywanego w głębokim tłuszczu lub bardzo tłustego, za duża ilość kawy, wtedy jest duże ryzyko nabawienia się tej choroby.
Aktywność fizyczna
Dodatkowo pod niezdrowym trybem życia rozumie się brak aktywności fizycznej. Regularna aktywność fizyczna powoduje większe zapotrzebowanie organizmu na trójglicerydy, ponieważ mięśnie wykonują większą pracę, a zatem potrzebują więcej budulca energetycznego, jakim są trójglicerydy. Zatem w przypadku dostarczania zbyt dużej ilości tłuszczów i braku aktywności fizycznej organizm magazynuje je w postaci tkanki tłuszczowej co prowadzi do poważnych powikłań.
Alkohol
Alkoholizm i zbyt duże spożycie alkoholu również prowadzi do rozwoju hipertrójglicerydemi, a także do zwykłego zwiększenia poziomu trójglicerydów w osoczu krwi, co jest bardzo niezdrowe. W takim wypadku często wątroba jest najbardziej narażona na choroby, a w konsekwencji nie raz i martwicę organu.
Skutki wysokiego poziomu trójglicerydów
Najbardziej zauważalnym skutkiem za dużej ilości trójglicerydów jest otyłość. Oznacza to nie tylko zbyt dużą masę ciała, ale również otłuszczenie organów w ciele takich jak wątroba czy serce, co utrudnia ich pracę. Dodatkowo bardzo często doprowadza do insulinoodporności, cukrzycy typu II, a co gorsza prowadzi do zaburzeń pracy układu krążenia.
W sytuacji przekroczenia norm, to znaczy osiągnięcia bardzo wysokiego poziomu trójglicerydów we krwi (500>mg/dl) objawia się właśnie hipertrójglicerydemia. Prowadzi ona do miażdżycy narządów, a w konsekwencji do zawału serca, zatorów żylnych i tak dalej. Niestety choroba ta może pojawić się przy innych nieleczonych chorobach jak niedoczynność tarczycy czy przy chorobach nerek i dnie moczanowej. Dodatkowo zdarza się, że kobiety w ciąży mają przekroczone właściwe normy trójglicerydów krwi.
Hipertrójglicerydemia doprowadza oprócz do wyżej wymienionych chorób miażdżycowych, ale również do stłuszczenia i gorszej pracy poszczególnych organów. Oznacza to, że na przykład stłuszczona wątroba jest obudowana tkanką tłuszczową co powoduje bardzo nieprzyjemne objawy. Choroba ta wpływa również na pracę trzustki, a osoby chore powinny starać się leczyć i obniżać poziom trójglicerydów zwłaszcza w diecie.
Zbyt niski poziom trójglicerydów
Zbyt niski poziom najczęściej świadczy o chorobach organizmu i objawia się :
-
zmęczeniem
-
sennością
-
apatią
Najczęstszym powodem niskiego poziomu jest znaczne ograniczenie tłuszczu w diecie, na przykład w okresie odchudzania się. Jest to również bardzo niezdrowe i przemęczające dla organizmu. Zbyt niski poziom trójglicerydów we krwi może również świadczyć o: nadczynności tarczycy, nieprawidłowym wchłanianiu. Czasem przy zbyt niskiej aktywności fizycznej jak w przypadku osób przewlekle chorych notuje się zbyt niski poziom.
Kto jest w grupie ryzyka?
W zwiększonej grupie ryzyka znajdują się kobiety, które częściej chorują na choroby tarczycy jak niedoczynność. Również ciąża wpływa na większe ryzyko chorób o podłożu trójglicerydowym, gdyż w tym okresie kobiety jedzą więcej ze względu na rozwijające się w nich dziecko. Również przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej (najczęściej pod postacią pigułek) zwiększa ryzyko chorób, w takich przypadkach kobiety często cierpią na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę czy zbyt dużą krzepliwość krwi.
Sposoby leczenia
Najczęściej w przypadku zbyt wysokiego poziomu leczenie polega na wdrążeniu odpowiedniej diety, która nie jest bogata w tłuszcze i zaleceniu aktywności fizycznej w miarę możliwości pacjenta.
Z kolei przy zbyt niskim poziomie lekarz szuka przyczyny tego stanu, którym może być na przykład zespół złego wchłaniania lub inne. Dopiero wyleczenie przyczyny zbyt niskiego poziomu trójglicerydów będzie powodowało poprawę stanu. W takich przypadkach rzadko stosowana jest specjalistyczna dieta.