Refluks jelitowo-żołądkowy
Czym jest refluks jelitowo- żołądkowy? Jest to zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego. Pojawia się wówczas, gdy zasadowa treść dwunastnicy (w tym sole kwasów żółciowych) nie przemieszcza się w stronę jelita cienkiego, a cofa się do żołądka. Dochodzi tam do zmieszania się z kwasami trawiennymi. To z kolei toksycznie działa na śluzówkę żołądka.
Refluks jelitowo-żołądkowy nazywany jest też czasem refluksem dwunastniczo-żołądkowym. Najczęściej występuje u osób, które mają usunięty pęcherzyk żołdowy. Przyczyn pojawienia się tej choroby może być jednak znacznie więcej.
Przyczyny refluksu jelitowo-żołądkowego
Nie wszystkie przyczyny powstawania choroby są do końca znane. Refluks może być spowodowany zaburzeniem pracy nerwów, które dochodzą do dwunastnicy praz dróg żółciowych (dlatego właśnie refluks często pojawia się o osób mających usunięty pęcherzyk żółciowy). Powodem choroby może być również zbyt duża relaksacja odźwiernika, zmniejszenie siły perystaltyki czy zmiana motoryki odźwiernika.
Refluks może także wywoływać rozszerzenie naczyń, zastój krwi czy hiperplazja dołeczków żołądkowych. Żółć, która przedostaje się nie tu gdzie powinna, sprawia, że dochodzi do zaburzenia wydzielania prostaglandyn odpowiedzialnych m.in. za działanie mechanizmów obronnych błony śluzowej żołądka.
Objawy refluksu jelitowo-żołądkowego
Objawami tej choroby są najczęściej silne bóle nadbrzusza i towarzyszące im wymioty z żółcią.Jednak objawów refluksu może być więcej oraz może być połączony z innymi nieprzyjemnymi objawami. Niezwykle częstym problemem jest uczucie cofania kiedy jesteśmy w pozycji półleżącej lub leżącej. Oprócz tego mogą pojawić się takie problemy jak: problemy z przełykaniem, ból przy przełykaniu, nagła utrata masy ciała. Objawy te nasilają się zwłaszcza po dużym oraz ciężkim posiłku. Co więcej niezwykle często może pojawiać się zgaga spowodowana cofaniem się treści do żołądka, która utrudnia funkcjonowanie, ból może być bowiem niezwykle nieznośny.
Jak zdiagnozować refluks jelitowo-żołądkowy?
Zdiagnozowanie refluksu jelitowo-żołądkowego jest możliwe dzięki badaniom radioizotopowym (test Hida). Chory przyjmuje posiłek wraz ze znacznikiem izotopowym, który zabarwia treść dwunastnicy. Umożliwia to wykonanie później zdjęcia radiologicznego, na którym można dostrzec czy dochodzi do cofania się zawartości dwunastnicy do żołądka. Lekarz może również wykonać badanie typu bilitec. Polega ono na pomiarze ilości żółci w ciągu 24 godzin. Po zastosowaniu znieczulenia miejscowego przez nos zakłada się sondę do żołądka. Na sondzie znajduje się mały rejestrator. Dlatego, jeśli żółć będzie się cofała z dwunastnicy, zostanie to zarejestrowane (ponieważ jej ilość w żołądku wzrasta).
Jak leczyć refluks jelitowo-żołądkowy?
O tym w jaki sposób leczyć refluks podejmuje decyzję gastrolog. Najczęściej stosowane są leki pro pulsacyjne i inhibitory pompy protonowej. Te pierwsze odpowiadają za zwiększenie perystaltyki jelit. Sprawia to, że żółć zrzucana do żołądka z dwunastnicy jest ograniczona. Inhibitory pompy protonowej odpowiadają zaś za wstrzymanie wytwarzania kwasu solnego. Dzięki temu pH w żołądku jest podwyższone. Bardzo rzadko zdarza się, by refluks jelitowo-żołądkowy był leczony operacyjnie.
Nietypowa metoda leczenia refluksu – operacja
Chociaż refluksu przeważnie nie leczy się operacją czasami jest to konieczne. Zwłaszcza jeżeli owa o uchyłku, który może powstawać w przebiegu choroby. Uchyłek to niewielki „woreczek” w którym zbierają się pokarmy i zaczynają się rozkładać w niekontrolowany sposób prowadząc do zatrucia organizmu, a w konsekwencji ostrych wymiotów i biegunki. Bywa konieczne usunięcie owego uchyłku w sposób operacyjny.
Dieta – ważny element leczenia refluksu
Podejmując leczenie refluksu, niezwykle istotna jest dieta. Musi być przede wszystkim lekkostrawna. Przyjmowane posiłki powinny być niewielkie. Lepiej jeść częściej (około 5-6 razy dziennie) mniejsze porcje niż rzadziej i się przejadać. Chorując na refluks należy zrezygnować z gazowanych napojów, kawy herbaty, ostrych przypraw i dodatków oraz palenia papierosów.
Czasem refluksowi jelitowo-żołądkowemu towarzyszy refluks żołądkowo-przełykowy. Staje się tak w momencie, gdy ciśnienie w żołądku jest wyższe aniżeli w przełyku.
Czego unikać na diecie refluksowej
- tłustych potraw
- żółtych serów
- napojów gazowanych
- ostrych przypraw
- alkoholu
- kawy w dużych ilościach
- smażonych potraw
- smażenia w głębokim oleju
- produkty z dużą ilością cukru jak słodycze
- niekiedy ze zbyt dużą ilością konserwantów jak sztuczne barwniki
-
warzywa jak cebula, czosnek, szczypior itp.
Zmiana stylu życia przy refluksie
Refluks bywa na tyle uciążliwą chorobą, że wymusza na nas zmianę stylu naszego życia. Mowa tutaj nie tylko o diecie czyli jako takim unikaniu pewnych produktów, ale również zmianie sposobu odżywiania – lepiej wybrać kilka niewielkich posiłków niż dwa, trzy i do tego duże. Co więcej należy pilnować kiedy jemy – zaleca się spożywanie kolacji od 2 do 4 godzin przed planowanym pójściem spać, co uchroni przed nadmiernym cofaniem się treści.
Skutki nieleczonego refluksu
Cofająca się treść powoduje silne zgagi jako pierwszy z objawów. Ignorowanie tego może doprowadzić do poważnych konsekwencji takich jak ciężkie owrzodzenie żołądka czy nawet przełyku. Pomijając już fakt, że unikanie leczenia powoduje częsty nieprzyjemny odór z ust, którego nie da się usunąć poprzez dokładne mycie zębów, gdyż wydobywa się z przełyku i żołądka, to ignorowanie refluksu zwiększa ryzyko powstawania raka oraz innych chorób przewodu pokarmowego.
Domowe sposoby na walkę z refluksem oraz leki na zgagę
Głównym i najbardziej nękającym nas objawem jeżeli cierpimy na refluks jest zgaga – bolesne pieczenie, które może być lokalizowane w żołądku, przełyku, a nawet promieniować na całą klatkę piersiową. Możemy skonsultować się w tym celu z lekarzem, który zaleci nam przyjmowanie leków na zgagę od jednego do dwóch razy na dzień przez okres 7 do 14 dni oraz krótką przerwę pomiędzy następną kuracją. Jednak znacznie zdrowszym i naturalnym sposobem jest stosowanie nasion z których wydobywa się specyficzny śluz, mowa tu o lnie oraz siemieniu lnianym. W formie nasion lub odtłuszczonych mielonych nasion można z nich przygotować specjalny kleik, który jedzony przed posiłkiem nie tylko zabezpiecza ściany żołądka i przełyku przed uszkodzeniem, ale również zmniejsza dolegliwości przy zgadze.