Choroby odzwierzęce to wszystkie te, którymi człowiek może zarazić się od zwierząt lub przez spożywanie produktów zwierzęcych. Można się nimi zarazić na różne sposoby, między innymi przez kontakt z chorym zwierzęciem, podczas spaceru z psem czy zabawy na placu zabaw, gdzie załatwiał się chory zwierzak. Choroby te można podzielić na kilka grup, w zależności od czynnika chorobotwórczego. Mogą to być wirusy, bakterie, pierwotniaki czy robaki. Wyróżnia się również choroby od ukąszenia owadów. Jedną z chorób odzwierzęcych jest leptospiroza, która nieleczona może doprowadzić do poważnych zmian w ludzkim organizmie, a nawet doprowadzić do śmierci.
Leptospiroza – przyczyny
Leptospirozę zalicza się do grupy chorób bakteryjnych, która powstaje przez zakażenie krętkami Leptospirozy. Chorobą najłatwiej zarazić się od myszy, szczurów, psów lub kotów, czyli zwierząt, z którymi najczęściej mamy kontakt. Leptospirozę określa się często mianem gorączki świń, pasterzy, gorączki polnej, błotnej lub wodnej. Wyróżnia się kilkanaście typów bakterii, dzielących się na całe mnóstwo typów, a aż ponad 200 z nich zagraża zdrowiu zwierząt i ludzi. Bakterie Leptospirozy docierają do ludzkiego organizmu przez rany na skórze lub przez śluzówkę oka, nosa bądź układu pokarmowego. Można zostać zarażonym także przez ugryzienie lub kontakt z łożyskiem ciężarnej samicy. Później wędrują po całym organizmie razem z krwią oraz chłonką. Następnie bakterie docierają do wątroby i nerek, gdzie sieją spustoszenie. Można zarazić się nie tylko przez kontakt ze zwierzętami lub ich mięsem, ale także przez zakażoną wodę. Szczególną ostrożnością powinni cechować się rolnicy, rybacy, górnicy, weterynarze, rzeźnicy, pracownicy schronisk czy oczyszczalni miejskich. Narażone są również osoby, żyjące w niekorzystnych warunkach sanitarno-epidemiologicznych. W pierwszych etapach choroby, często kiedy jeszcze nie widać objawów, bakteria atakuje śródbłonek naczyń włosowatych. Wtedy zaczyna działać nasz układ immunologiczny, który wyniszcza bakterie bądź ogranicza ich ilość. Specjaliści wyróżniają dwa rodzaje choroby:
Łagodny – bezżółtaczkowy – choroba daje umiarkowane objawy, które nie zagrażają zdrowiu i życiu chorego.
Ciężki – żółtaczkowy – choroba daje poważne obrażenia wielu narządów wewnętrznych, w szczególności wątroby i nerek.
Leptospiroza – objawy
Objawy choroby są w dużym stopniu zależne od postaci choroby. Jeżeli jest to łagodna odmiana, na początku będziemy mieli do czynienia z typowymi objawami grypy, takimi jak:
- Podwyższona temperatura ciała lub gorączka
- Ból głowy
- Ból gardła
- Kaszel
- Ból brzucha
- Biegunka
- Nudności
- Wymioty
- Bóle mięśniowe
- Zapalenie spojówek
- Brak apetytu
- Zmiany skórne w postaci wysypki
Zdarzają się przypadki, kiedy lekka postać zaczyna się zaostrzać i dochodzi do nagłego pogorszenia stanu zdrowia. Odmiana żółtaczkowa niesie ze sobą inne typowe obiady, do których należą między innymi:
- Gorączka
- Żółtaczka
- Niewydolność wątroby
- Niewydolność nerek
- Krwawienia
- Obfite krwotoki
- Niewydolność oddechowa
- Ostra wysypka na skórze
- Silne bóle brzucha
- Biegunka lub zaparcia
- Ból w klatce piersiowej
- Plucie krwią
- Problemy z oddychaniem
- Skąpomocz
- Krew w moczu
Leptospiroza – rozpoznanie
W przypadku, kiedy mamy do czynienia z łagodną odmianą choroby stwierdzenie leptospirozy nie jest konieczne. Ponadto lekarze często mylnie diagnozują ją jako infekcję wirusową, gdyż objawy w obydwu wypadkach są podobne. Inaczej jest przy ostrej postaci leptospirozy. W tym wypadku lekarz powinien zlecić badania próbek płynów ciała, na przykład krwi lub moczu, by potwierdzić obecność bakterii w organizmie. Dodatkowo powinno się sprawdzić funkcjonowanie nerek i wątroby. Niekiedy konieczne jest również zbadanie pracy serca oraz układu oddechowego.
Leptospiroza – leczenie
Choroba na ogół może trwać kilka dni do trzech tygodni. W przypadku, kiedy mamy do czynienia z łagodną postacią stosujemy leczenie objawowe. Inaczej jest z ostrą odmianą. Wtedy często konieczny jest pobyt w szpitalu. Ze względu na to, że leptospiroza jest chorobą bakteryjną, leczy się ją antybiotykami. Zazwyczaj są to: penicylina, tetracyklina, doksycyklina. Zdarza się, że są one podawane drogą dożylną. Jeżeli choroba została późno diagnozowana, konieczne może być również leczenie mające na celu wspomóc pracę wątroby oraz nerek. W bardzo ostrych i przewlekłych wypadkach potrzebne może być leczenie powikłań, takich jak krwotoki, zaburzenia neurologiczne czy kardiologiczne. Niekiedy lekarz decyduje się na przetoczenie krwi. Ważne jest również, by uzupełniać braki w gospodarce wodno-elektrolitowej organizmu.
Leptospiroza – profilaktyka
Ciężko jest zupełnie wyeliminować możliwość zakażenia krętkami, głównie ze względu na to, że mogą one pochodzić od zwierząt domowych, ale i tych dziko żyjących, których nie jesteśmy w stanie kontrolować i nie wiemy, w jakim miejscu załatwiają potrzeby fizjologiczne.
Przez co nawet zupełnie przypadkowo możemy mieć kontakt z zarażoną wodą. Istnieje szczepionka przeciw bakteriom leptospirozy, nie w każdym przypadku jest ona jednak skuteczna. Najważniejsze jest więc, aby pamiętać o ochronie skóry oraz błon śluzowych podczas kontaktu ze zwierzętami oraz przy pracach w miejscach, które potencjalnie mogły zostać skażone. W przypadku długotrwałej pracy ze zwierzętami nie można zapominać o ochronnej odzieży, która ma za zadanie zabezpieczyć skórę oraz błony śluzowe.
Leptospiroza u zwierząt
Leptospiroza u zwierząt objawia się podobnie jak w przypadku ludzi. Również mamy do czynienia z wysoką temperaturą, osłabieniem organizmu, krwotokami, biegunką czy brakiem apetytu. Zwierzak jest często apatyczny. Mogą wystąpić także takie objawy jak: martwice, wybroczyny oraz żółtaczka. Podobnie jak u ludzi, choroba atakuje nerki oraz wątrobę. W leczeniu również stosuje się antybiotykoterapię, która zazwyczaj wzmocniona jest witaminami oraz lekami, które mają za zadanie przyspieszyć diurezę nerek. Aby zapobiec zarażeniu krętkami powinno się unikać podmokłych terenów i bacznie obserwować zwierzaka na spacerze. Między 9, a 12 tygodnie powinno się wykonać szczepienie przeciwko leptospirozie, które powtarza się co roku.