Choroba Hashimoto – przewlekłe zapalenie tarczycy; objawy i leczenie
Do tej pory twierdzono, że na tę chorobę chorują głównie kobiety po około czterdziestym roku życia, niestety w ostatnich latach co raz więcej jest młodych ludzi, z niewielką przewagą kobiet, które cierpią na tę przypadłość. Choroba Hashimoto niestety nie jest uleczalna, jednak z dużym powodzeniem „zaleczana”, dzięki czemu można z nią normalnie żyć.
Na czym polega tak zwane Hashimoto
Choroba Hashimoto inaczej nazywana przewlekłym zapaleniem tarczycy jest jedną z chorób autoimmunologicznych. Oznacza to, że z jakiegoś powodu nasz organizm zamiast stale monitorować czy nie wdają się jakieś choroby bez konkretnego powodu atakuje siebie samego. Do grupy chorób autoimmunologicznych zaliczane są również alergie! Zatem nasz organizm postanawia pozbyć się tarczycy, przez co zmniejsza się produkcja hormonów tarczycy, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w życiu.
Poszukiwanie przyczyn choroby
Niestety wciąż nieznane są przyczyny choroby Hashimoto, tak jak większości chorób autoimmunologicznych. Obecnie sądzi się, że osoby narażone na dużą ilość stresu mają zwiększone ryzyko zachorowania. Bardzo dużo również wskazuje, że choroba może mieć związek z genetyką, gdyż w obrębie jednej rodziny jeśli jest jedna osoba chora na przewlekłe zapalnie tarczycy, bardzo często okazuje się, że jej bliski również cierpi na tę chorobę.
Przebieg choroby
Przebieg zapalenia tarczycy może być dwojaki. Z jednej strony bardzo często podczas przebiegu choroby atakowana tarczyca wydziela co raz mniej hormonu TSH oraz zmniejsza się, gdyż nasz organizm ją utylizuje. Taki przebieg charakteryzuje się powolnym zanikiem aż do całkowitego zaniku tarczycy przez co i do zaprzestania produkcji hormonów. Po tym czasie spada również ilość przeciwciał oznaczanych skrótem aTPO. Niestety nie oznacza to poprawy, a można powiedzieć zakończenie choroby ze skutkiem usunięcia lub trwałego zniszczenia tarczycy.
Z drugiej strony zdarza się, że tarczyca specjalnie się nie zmniejsza podczas choroby, jest faktycznie atakowana, ale można powiedzieć, że w sposób bardzo delikatny. Również objawy są znacznie mniej uciążliwe, przez co ten rodzaj Hashimoto jest trudniejszy w wykryciu a więc i w leczeniu. Jest to dosyć niebezpieczne, ponieważ prawdopodobnie osoby o tym przebiegu choroby częściej cierpią na raka tarczycy (nie w formie chłoniaka). Częściej też występują u nich guzki i konieczne jest wykonanie biopsji.
Najrzadszą formą jest przebieg w którym tarczyca zaczyna się rozrastać i jest to jednocześnie najbardziej niebezpieczna „odmiana” Hashimoto, która może prowadzić do nowotworów.
W każdym z przebiegów zarówno poziom aTPO jak i TSH podczas badań laboratoryjnych mogą się podnosić i opadać, jednak nie znaczy to o poprawie lub pogorszeniu, gdyż podczas dolegliwości wydajność naszej tarczycy wciąż spada.
Objawy zapalenia tarczycy
Błędnie nazywane objawy Hashimoto to tak naprawdę objawy niedoczynności i rzadziej nadczynności tarczycy. Sama choroba zapalna nie daje objawów innych niż pewne chemiczne zmiany w organizmie które uwidocznić można jedynie przez badania laboratoryjne!
Zatem jakie objawy mogą świadczyć o niedoczynności tarczycy, która może być spowodowana chorobą Hashimoto:
- zmęczenie mięśni, bóle mięśni i stawów jak przy grypie, wracające i przewlekłe bez objawó przeziębienia
- spowolnienie psycho-ruchowe, osłabienie i stany depresyjne, ociężałość
- depresje i niestabilność emocjonalna
- sucha i napięta, wręcz pękająca skóra
- zatrzymywanie wody w organizmie przez co pojawiają się opuchlizny
- pogorszenie stanu włosa, łamliwość, suchość a nawet wzmożone wypadanie włosów
- problemy z utrzymaniem wagi pomimo właściwej diety i sposobu życia, tycie
- problemy sercowe
- nieregularne miesiączki czy problemy z zajściem w ciążę
Jeżeli z wyżej wymienionych objawów zauważasz u siebie więcej niż 3, a przede wszystkim problemy z utrzymaniem wagi warto zwrócić się do lekarza, gdyż może to świadczyć o niedoczynności tarczycy!
Objawy laboratoryjne
Badanie odpowiednich składników naszej krwi podczas morfologii najczęściej daje pełny obraz choroby. Zatem podczas badania naszej krwi wykonywane są badania na obecność przeciwciał (aTPO), jeżeli jest ich więcej niż 150 możemy być absolutnie pewni, że cierpimy na Hashimoto. Kolejnym elementem jest badanie poziomu hormonu tarczycy, który wykaże czy tarczyca pracuje prawidłowo, jeżeli jednak występuje ewidentna niedoczynność (TSH powyżej 40) wtedy trzeba zwrócić się do lekarza, gdyż występuje podejrzenie Hashimoto. Niestety niedoczynność nie równa się chorobie Hashimoto.
Kolejnym sposobem i badaniem na które lekarz skieruje aby sprawdzić czy nie ma niepokojących zmian jest badanie USG, podczas którego zostanie obejrzana nasza tarczyca. Może to być również badanie palpacyjne, to znaczy za pomocą dotyku. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości jak guzki lekarz może chcieć wykonać biopsję, aby stwierdzić czy nie rozwija się rak lub nowotwór.
Diagnozowanie choroby Hashimoto
Diagnozowanie choroby opiera się na wywiadzie, w którym lekarz pyta o objawy niedoczynności a najrzadziej nadczynności tarczycy. Następnie zleca wykonanie odpowiednich badań jak morfologia krwi z badaniem poziomu TSH i aTPO oraz możliwe badanie USG. Wyniki z tych wszystkich badań pozwolą na skuteczne stwierdzenie choroby.
Pacjent jest również przez jakiś czas pod stałą opieką i regularnie badane są wyżej wymienione składniki, aby stwierdzić czy jest to forma przewlekła choroby, czyli właśnie samo Hashimoto.
Leczenie przewlekłego zapalenia tarczycy
Niestety z powodu tego, że wciąż nie wiadomo skąd bierze się choroba Hashimoto leczone są jedynie objawy niedoczynności tarczycy lub nadczynności spowodowane stanem zapalnym. Choroba nie jest leczona lekami przeciwzapalnymi! Jedyną formą leczenia jest unormowanie poziomu hormonów TSH, co oznacza, że przepisywane są leki, w których skład wchodzi hormon tarczycowy. Leki są dostępne tylko i wyłącznie na receptę.
Jeżeli objawy psychologiczne jak stany depresyjne, choroba dwubiegunowa i tym podobne nie ustają niezbędna jest konsultacja psychologiczna z kontynuowaniem terapii hormonalnej.
Hashimoto a ciąża
Właściwa praca tarczycy jest niezbędna do właściwego funkcjonowania układu rozrodczego, co za tym idzie jeżeli mamy niedoczynność lub nadczynność tarczycy zajście w ciążę będzie bardzo utrudnione. Jeżeli jednak przyjmujemy przypisane leki z hormonami tarczycy osiągnięcie celu jakim jest ciąża nie jest już tak trudne. Czasem nawet lekarz prowadzący (endokrynolog) jeżeli wie, że pacjentka pragnie zajść w ciążę nieco zwiększa przyjmowany poziom hormonów tarczycowych.