Fiołek trójbarwny należy do ziół jednorocznych, maksymalnie dwuletnich. Charakteryzuje się żółto-fioletowymi kwiatami osiągającymi długość od 1 do 3 cm. Zazwyczaj dwa bądź trzy płatki znajdujące się na dole bratka są w odcieniach żółci, zaś pozostałe przybierają barwy fioletu. Jego wysokość nie przekracza 30 cm. Każdy z kwiatków rodzi wiele nowych nasion, które bardzo szybko kiełkują, przez co sprawiają wrażenie rośliny wieloletniej. Łodyga fiołka jest bogata w listki, które rozłożone są naprzemiennie. Okres rozkwitu bratka przypada od maja do września.
Pierwsze odnotowane zapiski odnośnie fiołka pochodzą z 1597 roku, w których to słynny zielarz John Gerard wskazuje jego lecznicze właściwości. Wygłasza w nich uzdrowiskową moc w walce z konwulsją u niemowląt i infekcją płuc oraz uważa, że jest to zbawienny środek na gojenie ran.
Bratek porasta liczne pola i nieużytki. Obecnie jest rozsiewany na klombach i rabatach w celach ozdobnych. Kwiaty tego zioła są używane ze względu na aromatyczne właściwości przy produkcji win, syropów i olejków. Służą także jako dodatek do perfum. Płatki zioła są jadalne i często pełnią rolę ozdoby wielu dań. Fiołek działa łagodząco i oczyszczająco z tego względu ma zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Pomaga w walce z trądzikiem, działa moczopędnie i napotnie. Kwiat oraz liście bratka zawierają cenne związki np. bioflawonoidy, śluzy, rutynę, sole mineralne, kwas salicylowy, kwasy organiczne, cukry, karotenoidy oraz są bogactwem witaminy C. Rutyna oczyszcza krew, ułatwia przyswajanie witaminy C oraz przyspiesza proces przemiany materii. Natomiast związki flawonoidowe pomagają obniżyć poziom cholesterolu jednocześnie opóźniając rozwój miażdżycy.
Zastosowanie fiołka trójbarwnego
Cenne właściwości bratka są znane od wielu lat. Najczęściej z fiołka przyrządzano herbatę ziołową, która służyła w celu obniżenia gorączki. Pito ją także w celach wykrztuśnych i przeczyszczających, pomagających pozbyć się wszelkich toksyn z organizmu. Wykorzystywana także do płukania jamy ustanej w stanach zapalnych gardła.
Do głównych właściwości fiołka trójbarwnego zaliczamy:
- działanie wykrztuszające,
- moczopędne,
- oczyszczające-odtruwające,
- wzmagające pocenie się,
- zapobiegające kamicy nerkowej, chorobom dróg oddechowych i miażdżycy
- oczyszczające skórę na zewnątrz-trądzik, wypryski, wysypki.
Fiołek, a ciśnienie krwi
Zauważono, że regularne picie herbatek z fiołka trójbarwnego pomaga walczyć z nadciśnieniem tętniczym. Ścianki naczyń krwionośnych przestają się kurczyć i są bardziej elastyczne, dzięki czemu ułatwione jest utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi.
Zbawienne działanie przy bólach reumatycznych
Łagodzące działanie na obolałe mięśnie oraz stawy możliwe jest dzięki ciepłym kompresom przygotowanym z bratka. Zawartość flawonoidów i salicylanów w kwiatku ma doskonałe właściwości przeciwbólowe.
Wpływ fiołka na drogi moczowe
Zioło ma niezwykłe właściwości moczopędne pozwalające oczyścić drogi moczowe. Działa przeciwzapalnie łagodząc objawy zapalenia pęcherza oraz chroniąc przed kamienicą nerkową.
Wzmocnienie naczyń krwionośnych
Duża zawartość bioflawonoidów w fiołku trójbarwnym powoduje uszczelnienie i wzmocnienie ścian naczyń włosowatych. Dodatkowo witamina C sprawia, że naczynka stają się mniej przepuszczalne. Oprócz tego właściwości antyoksydacyjne są przyczyną powstania wielu leków, kremów i kosmetyków przeznaczonych dla skóry z tendencją do pękających naczynek.
Bratek i jego wpływ na podrażnienia oczu
Naturalnym i łagodnym środkiem służącym do przemywanie oczu w razie podrażnienia jest napar z fiołka trójbarwnego. Działa przeciwzapalnie na zaczerwienione i piekące spojówki. Szybko pomaga zlikwidować ból, opuchliznę oraz cienie pod oczami.
Fiołek jako jedna z metod odchudzania
Wysuszone ziele fiołka zawiera wiele składników, które są bardzo przydatne do walki z nadwagą. Śluz zawarty w ziele powoduje, że żołądek zostaje oszukany i nie odczuwa głodu. Dodatkowo pobudzona zostaje przemiana materii.
Bratek w kapsułkach
Ozdoba talerza
Kwiaty oraz młodziutkie listki fiołków doskonale nadają się na ozdobę każdego dania, sałatki czy też deseru. Całkowicie jadalne, smaczne i kolorowe płatki bratka stały się motywem dekoracyjnym w wielu restauracjach.
Wpływ fiołka na choroby skórne
Fiołek odnajduje się także w walce z trądzikiem. Można przeprowadzić leczenie na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest picie naparu z jego kwiatów i liści, który działa odtruwająco i oczyszcza organizm ze szkodliwych toksyn. Początkowo nasila wypryski ale mniej więcej po tygodniu kuracji można zauważyć ich zanik. Drugą możliwością jest stosowanie przygotowanego naparu jako środka do przemywania miejsc, na których występują zmiany skórne.
Picie i przemywanie zmian skórnych naparem z fiołka pomaga w walce z różnymi chorobami skórnymi. Odnajduje się w przypadku wysypki, łojotoku czy liszaju. Można dodawać go do codziennej kąpieli w formie ziół czy też w postaci świeżych kwiatów. Dodatkowo doskonale nadaje się płukania jamy ustanej w przypadku zapalenia gardła.
Wpływ na drogi oddechowe
Bratek zawiera całkiem sporą ilość saponin, które powodują zwiększenie wydzielanie śluzu. Wywołują odruch wykrztuśny, dzięki czemu pozwalają oczyścić oskrzela. Poleca się picie naparu dla osób palących i byłych palaczów by oczyścić płuca ze złogów. Dodatkowo zaleca się sporządzanie naparu na bazie mleka zamiast wody, dzięki czemu zostanie zwiększone działanie wykrztuśne.
Jak przygotować napar z fiołka trójbarwnego
Wystarczy zakupić susz z bratka, można go dostać w każdej aptece bądź sklepie zielarskim. Zaleca się wsypać dwie łyżeczki ziela lub dwie saszetki herbatki do garnuszka i zaleć je dwoma szklankami letniej wody. Doprowadzić do wrzenia i podgrzewać przez około 5 minut. Można odcedzić zioła i przygotowaną miksturę zaleca się pić w czasie przeziębienia 3 razy dziennie po pół szklanki. Przy leczeniu chorób skórnych i dróg moczowych należy pić napar przez 2 tygodnie.