Charakterystyka
Chaber bławatek (z łaciny: Centaurea cyanus L.)to roślina bardzo szczególna. Należy do roślin jednorocznych bądź dwuletnich, z rodziny złożonych/astrowatych. Potrafi osiągnąć do 90 cm wysokości. Łodyga jest zwyczajnie cienka, prosta, lekko żeberkowana, pajęczynowato owłosiona oraz rozgałęziona. Liście są barwy szaro-zielonej o szerokości od 2 do 5 mm. Kwiaty są postaci rurkowatej. Koszyczki osiągają średnice od 2 do 3 cm. Owoce są jedwabiście puszyste, przeważnie o barwach począwszy od odcieni kolorów takich jak niebieski, szary czy brązowy z białym wierzchołkiem.Rozkwita na przełomie od maja do września. Posiada różne hodowlane odmiany takie jak: białe („Weisser Ball” – kwiaty pełne), różowe („Rosa Ball” – kwiaty pełne), czerwone („Red Boy”- kwiat pełny, roślina wys. ok. 90 cm.) lub niebieskie („Blue Boy”), a także może posiadać kompaktowy pokrój i niewielką wysokość („Jubilee Gem”- kwiaty niebieskie, wys. ok. 30-40 cm.).
Występuje on głównie na terenach Europy a także Azji, specyficznie mówiąc – Syberii Zachodniej. W Polsce jest niesłusznie traktowany jako chwast. Tak naprawdę jest wspaniałą i często niedocenianą rośliną leczniczą.
Jeśli chodzi o główny surowiec zielarski, a więc część do której należą owe właściwości, jest nim: kwiat bławatka bez kielicha. Nasiona tego kwiatu zawierają 28% tłuszczu, a w liściach jest zawarte aż 300 mg% C! Ogólnie także posiada wiele innych substancji korzystnie wpływających na nasze zdrowie takich jak: sole mineralne z dużą ilością potasu i magnezu oraz flawonoidy, centaurynę i glikozydy antocyjanowe. Pomniejszy fakt – płatki tego kwiatu są jadalne. Roślina może zawierać śladowe ilości kwasu pruskiego, szkodliwego tylko i wyłącznie dla zwierząt.
Właściwości lecznicze i zastosowania:
- Pierwszym asem jest jego właściwość moczopędna a więc świetnie działa na choroby układu moczowego (zapalenie pęcherza moczowego). Wodne wyciągi z kwiatów chabru wywierają dość silne działanie moczopędne. Zwiększając ilość wydalanego moczu czasem nawet kilkakrotnie. Tą wartość zawdzięcza glikozydom antocyjanowym.
- Drugą ważnym atutem jest silne działanie przeciwzapalne szczególnie w chorobach nerek (mało nasilone choroby, w formie naparu). Także w stanach zapalnych kłębków i miedniczek nerkowych oraz kamicy nerkowej!
- Ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne (np. błony śluzowej jamy ustnej)
- Przydaje się przy leczeniu chorób oczu (zapalenie spojówek lub powiek a nawet przy nadwrażliwości na promienie słoneczne). Ponownie w formie naparu: zmieszać 4 łyżki kwiatów chabru, 3 łyżki ziela świetlika i 2 łyżki kwiatów rumianku. Zalać 2 łyżki mieszanki 1 szklanką wrzącej wody i naparzać pod przykryciem 15 minut. Odstawić na 15 minut, przecedzić. Przykładać ciepłe przymoczki na oczy w stanach zapalnych, kilkakrotnie w ciągu dnia.
- Pomaga profilaktycznie przed pojawianiem się łupieżu na głowie poprzez wcieranie rośliny w skórę (Uwaga! Roślina zawiera niebieski barwnik)
- Może być także dodawany do kąpieli (wymagane są: 3 łyżki suszonych kwiatów, następnie zalewamy je litrem wrzącej wody i parzymy przez 10 – 15 minut, finalnie dodajemy to do kąpieli), łagodzi to grzybicę skóry, oraz podrażnioną skórę
- Gazy nasączone naparem (okłady) mogą być przydatne przy pozbywaniu się owrzodzeń, trudno gojących się ran
- Można stosować jako środek do płukania jamy ustnej oraz gardła, oraz na niestrawności
- Jest świetnym dodatkiem do miodu (wzmacnia to odporność)
- Pomaga przy wzmacnianiu naczyń krwionośnych
Kosmetyki z kwiatów bławatka – kliknij TUTAJ
Uprawa
Bławatki na szczęście w uprawie nie są aż tak wymagającymi roślinami, dlatego też ich uprawa potrafi być bardzo prosta. Najlepiej sadzić je na stanowiskach słonecznych oraz na lekkich, przepuszczalnych, żyznych i umiarkowanie wilgotnych glebach, chociaż w lekkim półcieniu oraz na słabszym i bardziej piaszczystym podłożu również są w stanie sobie poradzą. Nie przepadają jedynie za glebami ciężkimi, podmokłymi i gliniastymi, na których zwykle nie udaje się ich utrzymać. W dzikim środowisku chabry bławatki można często spotkać w zbożach, na nieużytkach, ugorach, rowach i łąkach oraz stanowiskach bardzo ubogich w związki wapnia.