Fibromialgia – charakterystyka, objawy, leczenie
Fibromialgia to choroba, która objawia się silnymi bólami mięśni i kości. Oprócz tego u chorych obserwuje się problemy ze snem, koncentracją, pamięcią oraz zmienność nastrojów. Najczęściej pojawiającym się objawem jest neuropatyczny ból ośrodkowy o zmiennym natężeniu. Można go odczuwać nawet do kilku miesięcy. Specjaliści potwierdzili, że choroba zmienia sposób odczuwania bólu, przez co zmniejsza się próg bólowy. Wiąże się to ze zmianą sposobu, w jaki mózg rozpoznaje ból. Fibromialgia atakuje najczęściej po przebytych operacjach czy urazach. Mogę być również spowodowane przewlekłym stresem. Zazwyczaj objawy nasilają się z czasem i atakują z pełną siłą bez konkretnej przyczyny. Choroba częściej dotyka kobiety niż mężczyzn.
Charakterystyka fibromialgii
Osoby chorujące na fibromialgię często uskarżają się na napięciowe bóle głowy, zaburzenia stawu skronowo-żuchwowego. Mogą występować dodatkowe objawy takie jak zespół jelita drażliwego, stany lękowe czy depresja. Lekarze nie opracowali jeszcze metody leczenia, która pozwoli pozbyć się choroby z organizmu. Istnieją jednak sposoby, które pomagają uśmierzyć ból i kontrolować objawy. Pomocne w neutralizowaniu objawów choroby mogą okazać się ćwiczenia ruchowe, techniki relaksacyjne oraz obniżenie poziomu stresu.
Fibromialgia to jedna z najczęściej występujących chorób związanych z przewlekłym odczuwaniem bólu w dzisiejszym społeczeństwie. Badania donoszą, że choruje nią nią około 5 milionów osób. Amerykańscy lekarze informują, że jest to drugie w kolejności schorzenie, z którym zgłaszają się do nich pacjenci. Fibromialgia ma ogromny wpływ na funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Pojawiają się trudności z wykonywaniem codziennych obowiązków, utrzymywaniem kontaktów międzyludzkich, ale także snem.
Diagnostyka choroby rozwinęła się po 2010 roku, więc stosunkowo niedawno. Niestety nadal jest mało znaną chorobą i aż około 7% cierpiących na fibromialgię nie ma o tym pojęcia.
Objawy fibromialgii
Objawy choroby są różne i często ze sobą niepowiązane. Zazwyczaj mają zmienne nasilenie i zależą od takich czynników jak stres, urazy, operacje czy czynniki psychosocjalne.
Najczęściej występujące objawy:
- Silny ból – najczęściej pojawia się w okolicach kręgosłupa i dużych stawów. Zmienia on swoje natężenie w ciągu dnia. Chorzy określają go jako palący, szarpiący lub mrowiący. Uważa się również, że ból związany z fibromialgią jest tępy i stały, niejednokrotnie dotyka wszystkich części ciała. Najczęściej objawia się we wszystkich odcinkach kręgosłupa i powoduje ucisk na klatkę piersiową. Często bywa tak silny, że nie pozwala choremu na jakikolwiek wysiłek fizyczny.
- Zmęczenie – to kolejny objaw fibromialgii. Osoby cierpiące na te schorzenie często mają problemy ze snem, ponieważ przerywa go silny ból. Dochodzą do tego: zespół niespokojnych nóg oraz bezdech senny. Chorzy mają również problemy z porannym zmęczeniem, nawet w przypadku kiedy spały wiele godzin.
- Zaburzenia poznawcze – choroba powoduje problemy z koncentracją, przez co chory ma trudności ze skupieniem się na tym, co robi. Uniemożliwia to często wykonywanie codziennych obowiązków i pracy umysłowej.
- Inne objawy- fibromialgii towarzyszą również depresja, bóle głowy oraz podbrzusza, dysfunkcje różnych narządów wewnętrznych, sztywność mięśni i ogólne osłabienie.
Przyczyny fibromialgii
Ze względu na to, że diagnostyka choroby pojawiła się dość niedawno, bo w 2010 roku, lekarze nie określili jeszcze bezpośredniej przyczyny występowania choroby. Uważają jednak, że atakuje ona organizm, przy pojawieniu się pewnych czynników, takich jak: czynniki genetyczne – fibromialgia jest chorobą dziedziczną, infekcje – mogą one powodować pierwszy rzut choroby, zespół zaburzeń pourazowych – wpływają one na układ fizyczny i psychiczny człowieka.
Ponadto choroba częściej atakuje organizmy żeńskie, rzadziej męskie. Nierzadko zdarza się, że jeżeli zachoruje jedna osoba w rodzinie, po pewnym czasie pojawiają się kolejne przypadki zachorowań. Toczeń układowy, lub choroba reumatyczna również stwarzają ryzyko zapadnięcia na fibromialgię.
Istnieją choroby, które dają podobne do fibromialgii objawy. Są to między innymi:
- Reumatoidalne zapalenie stawów
- Toczeń układowy
- Niedoczynność tarczycy
- Nadczynność przytarczyc
- Sarkoidoza
- Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Choroby te określa się mianem wtórnej fibromialgii. Choroba swoimi objawami często przypomina depresję, dlatego są one mylone, ponieważ osoby cierpiące na depresję odczuwają także symptomy somatyczne. Kolejną chorobą, którą myli się z fibromialgią jest zespół przewlekłego zmęczenia. W tym wypadku oprócz objawów fibromialgii dochodzą bóle gardła, powiększenie węzłów chłonnych i gorączkowanie.
Leczenie fibromialgii
Docelowe wyleczenie choroby nie zostało jeszcze odkryte. Lekarze w głównej mierze skupiają się na eliminowaniu objawów, nie da się jednak zneutralizować wszystkich czynników jednocześnie. Leczenie skupia się na wielu metodach, w tym:
- Farmakologii – stosuje się środki, które zmniejszają ból i poprawiają sen:
Leki przeciwbólowe: zazwyczaj podaje się choremu niesteroidowe leki przeciwzapalne, które pozwalają na kontrolę bólu oraz leki, które zmniejszają napięcie mięśni. Są to zazwyczaj: paracetamol, ibuprofen lub naproksen. Chorzy uważają, że największą ulgę przynosi tramadol.
Leki przeciwdepresyjne: wenlafaksyna oraz duloksetyna to leki, które znacząco hamują wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny. Substancje te zmniejszają odczuwanie bólu oraz pomagają przespać całą noc bez przebudzeń.
- Fizjoterapii – ma ona za zadanie zniwelować ból oraz usprawnić mięśnie i zapobiec ich wiotczeniu, gdyż chorzy zazwyczaj wystrzegają się jakiegokolwiek wysiłku ze względu na siny ból. Do metod fizjoterapii stosowanych przy fibromialgii zalicza się: wodolecznictwo, ciepłolecznictwo, krioterapię, światłolecznictwo, leczenie ultradźwiękami, elektroterapię oraz magnetoterapię.
- Psychoterapii – a w szczególności terapii poznawczej, behawioralnej i terapii autogennej. Pomagają one choremu radzić sobie z sytuacjami codziennymi, problemami w kontaktach międzyludzkich i trudnościami w pracy.
- Eliminacji stresu – należy zminimalizować maksymalnie potencjalne sytuacje stresowe. Należy jednak pamiętać, aby chory nie unikał pracy i normalnej codziennej aktywności, gdyż wpływa ona korzystnie na samopoczucie chorego.
- Utrzymywaniu zdrowego trybu życia – zminimalizowaniu spożycia kofeiny. Należy również przyjmować posiłki codziennie o tej samej porze, ważne by były one pełnowartościowe.
- Akupunktury – zmienia ona przepływ krwi w organizmie i wpływa na neuroprzekaźniki w mózgu i rdzeniu kręgowym.
- Masażu – wpływa on korzystnie na sprawność fizyczną, wzmocnienie mięśni oraz na dobre samopoczucie psychiczne.