Zwyrodnienie stawów – jak sobie z nim radzić?

Ograniczenia, jakie przynosi choroba zwyrodnieniowa stawów dotyczą nie tylko aktywnego uprawiania sportu ale mogą przenosić się także na nasze codzienne czynności. Nieprzyjemne objawy towarzyszące zwyrodnieniu stawów, takie jak uczucie sztywności albo ból mogą sprawić, że zwykłe wejście po schodach na piętro, odkręcenie kranu, a nawet sięgnięcie po kubek z herbatą staną się prawdziwym wyzwaniem, z którym nie każdy będzie umiał sobie poradzić. Poznajmy przyczyny powstania tego schorzenia, a także sposoby na złagodzenie jego skutków.

Jak dochodzi do zwyrodnienia stawów?

Specyficzna funkcja stawów polegająca na łączeniu kości sprzyja ich mechanicznym uszkodzeniom. Podczas ruchu warstwa ochronna pokrywająca kości na styku stawu nazywana chrząstką stawową zaczyna się ścierać. W wyniku tego ścierania może dojść do jej całkowitego starcia, aż do zupełnego odsłonięcia kości. Wtedy nietrudno o stan zapalny, w wyniku którego powstanie wyrośl kostna w stawach. To właśnie obecność wyrośli jest przyczyną sztywności stawów i sporego utrudnienia ruchów, a nawet bólu. Wśród czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zwyrodnienia stawów są takie, na które niestety nie mamy wpływu:

• wiek – większość pacjentów ze zdiagnozowanym zwyrodnieniem stawów to osoby powyżej 55 roku życia,
• płeć – choć choroba zwyrodnieniowa pojawia się zarówno u mężczyzn jak i u kobiet, to w przypadku kobiet ma ona często ostrzejszy i cięższy przebieg,
• predyspozycje genetyczne- warto sprawdzić, czy w naszej rodzinie zaistniały przypadki wystąpienie tej choroby, aby wykluczyć lub potwierdzić prawdopodobieństwo jej dziedziczenia u siebie.

Nadal jednak sporo jest czynników zwiększających możliwość wystąpienia zwyrodnienia stawów, nad którymi możemy pracować, aby je ograniczyć:

• otyłość – każdy zbędny kilogram masy ciała stanowi dodatkowe obciążenie dla stawów, które tym bardziej narażone będą na ścieranie chrząstki stawowej,
• urazy i operacje – choć nie zawsze uda się ich uniknąć, to jednak należy pamiętać o rehabilitacji i dbaniu o zdrowie,

• zawodowe uprawiania sportu – wyczynowi sportowcy muszą zdawać sobie sprawę, kiedy wycofać się ze startów bez większego szwanku dla zdrowia.

Jak rozpoznać chorobę zwyrodnieniową stawów?

Najczęściej objawy choroby zwyrodnieniowej stawów, takie jak uczucie sztywności i ból pojawiają się w obszarze bioder, kręgosłupa, rąk, stóp i kolan. Ponieważ u osób starszych występują one na porządku dziennym, osoby te łatwo mogą je ignorować, a z czasem nawet do nich przywyknąć. Oczywiście skutkiem takiego podejścia jest brak odpowiedniej diagnozy i leczenia. Tymczasem nieleczona i postępująca choroba zwyrodnieniowa może potęgować objawy i doprowadzić do wykluczenia osób starszych z normalnego funkcjonowania. Dlatego warto jak najszybciej zdiagnozować zwyrodnienie stawów i zacząć je leczyć. W postawieniu prawidłowej diagnozy pomóc mogą odpowiedzi na poniższe pytania:

• Jak mocno odczuwamy ból w stawach?
• W których miejscach boli najczęściej?
• Czy ból przeszkadza nam w normalnym funkcjonowaniu?
• Jakie ruchy najczęściej powodują ból?
• Kiedy pierwszy raz ból się pojawił i jak długo utrzymywał?

Jak żyć ze zwyrodnieniem stawów?

Musimy pamiętać, że ból jest zjawiskiem subiektywnym i oprócz przykrych doznań niesie również impuls do zmian w naszym zachowaniu. Dlatego odczuwając go w stawach najlepiej będzie przerwać wykonywaną czynność i chwilę odpocząć. Jeśli odpoczynek nie wystarczy i ból utrzymywać się będzie nadal, konieczne będzie zastosowanie uśmierzającego środka farmakologicznego. Obecnie stosuje się leki przeciwbólowe dostępne bez recepty jak też wydawane z przepisu lekarza, jak choćby niesterydowe leki przeciwzapalne. Dobre efekty dają również żele zawierające diklofenak poprzez swoje jednoczesne działanie przeciwbólowe i przeciwzapalnie. Najlepiej, gdy rodzaj i dawkowanie leku na zwyrodnienie stawów uzgodnimy z lekarzem, gdyż każdy środek medyczny niewłaściwie stosowany nie pozostaje bez negatywnych skutków na nasze zdrowie.

Oprócz leczenia bólu konieczne będzie także zachowanie aktywności fizycznej, ponieważ ruch pobudza płyn stawowy niezbędny do odżywiania chrząstki. Dzięki temu odzyskuje ona zdolność do samoregeneracji. Warto zatem stymulować odbudowę chrząstki stawowej poprzez regularne ćwiczenia, w których fachową pomocą służą nam fizjoterapeuci.

Na co dzień weźmy po uwagę również kilka poniższych rad:

• zamiast się forsować noszeniem ciężarów lepiej rozłożyć ich wagę na kilka razy lub poprosić o pomoc w ich dźwiganiu,
• granica bólu powinna być wyznacznikiem do odpoczynku, jednak nie do rezygnacji z aktywności,
• warto korzystać z dobrodziejstw techniki i innych praktycznych wynalazków np.: zamiast dźwigać torbę, lepiej ją ciągnąć na kółkach, zamiast myć podłogi ścierką wyciskaną w wiadrze lepiej użyć mopa z wyciskarką, po co ubijać białka trzepaczką skoro mamy mikser albo mielić mięso ręcznie, gdy do dyspozycji stoi w szafie robot kuchenny,
• ubierajmy zapinane topy i swetry zamiast bluz wciąganych przez głowę i raczej wygodne buty na niskim obcasie niż szpilki,
• pracując w ogrodzie lub podnosząc coś z ziemi zawsze przyklęknijmy dla zniwelowani obciążenia stawów,
• zamontujmy uchwyty w łazience,
• śpijmy tylko na wygodnym materacu,
• ograniczmy stres.

Więcej na temat choroby zwyrodnieniowej stawów dowiedzieć się można tutaj: http://rozruszajstawy.pl/bol-stawow/czym-jest-choroba-zwyrodnieniowa-stawow.