Wrzody dwunastnicy – skąd się biorą i jak je leczyć?

Wrzody dwunastnicy to bardzo powszechna dolegliwość. Mówimy o niej wtedy, gdy w dwunastnicy pojawiają się trawienne wrzody żołądka. Bardzo często problem ten dotyczy także żołądka – wrzody mogą też pojawiać się i w dwunastnicy, i w żołądku.

Co to jest wrzód żołądka lub dwunastnicy?

Czym jest owy wrzód trawienny? To nic innego jak ubytek, który pojawia się na błonie śluzowej żołądka bądź dwunastnicy. Wrzodowy towarzyszy stan zapalny oraz martwica.  Jest to choroba przewlekła i może wystąpić u osoby w każdym wieku. Badania wskazują jednak, iż najczęściej zmagają się z nią osoby między 25 a 55 rokiem życia. Zdarza się także, że występują dwa wrzody, które umiejscowione są naprzeciw siebie.  Zazwyczaj wrzody znajdują się w opuszce dwunastnicy i żołądku. Sporadycznie występują w pętli dwunastnicy bądź w dolnej części przełyku.

Skąd się biorą wrzody dwunastnicy?

Wrzody trawienne są spowodowane zaburzeniami między czynnikami ochronnymi (błona śluzowa) a drażniącymi (m.in. kwas solny).

Większość wrzodów żołądka i dwunastnicy to następstwo zakażenia bakterią Helicobacter pylori. Bakteria ta ma to do siebie, że bez problemu może przeżyć w warunkach, które panują wokół tych narządów. Szacuje się, że już od 75 do 90% przypadków wystąpienia wrzodów trawiennych dwunastnicy jest spowodowane właśnie tą bakterią.

Co ciekawe szacuje się, że już nawet połowa społeczeństwa jest zakażona bakterią helicobacter pylori, wiele osób nawet o tym nie wie, bo np. niczym się to nie objawia. Zazwyczaj bowiem zakażenie przebiega całkowicie bezobjawowo. Zdarza się jednak, że występują objawy, które bardzo łatwo jest pomylić ze zwykłym zatruciem pokarmowym. Wówczas pojawiają się: wzdęcia, bóle brzucha, brak apetytu. Helicobacter można się bardzo łatwo zarazić przez wodę, ślinę, kał – tam mogą być bakterie, które szybko i chętnie zadomowią się w naszym organizmie.

Bakteria ta sprzyja powstawaniu wrzodów, bowiem odpowiada za powstawanie toksyn, które uszkadzają błonę śluzową i sprawiają, że dochodzi do ich stanu zapalnego. Wówczas wydziela się więcej hormonu gastryny. W następstwie więcej produkuje się w żołądku kwasu solnego, to zaś odpowiada za wystąpienie wrzodów żołądka i dwunastnicy. Nie wszyscy jednak mający helicobacter mają wrzody, niektórzy, jak już wcześniej wspomniano, nigdy się nie dowie, że bakteria buszuje w ich organizmie i nijak nie wpłynie ona na ich zdrowie.

Jakie jeszcze mogą być powody wystąpienia wrzodów dwunastnicy?

Wrzody dwunastnicy bądź żołądka mogą również powstać w wyniku przyjmowania niektórych leków przeciwzapalnych, co ciekawe mowa tu o popularnych preparatach przeciwbólowych m.in. ibuprofenie, aspirynie, ketoprofenie, diklofenaku czy naproksenie.

Dolegliwość ta może być również wynikiem uwarunkowań genetycznych. Dlatego jeśli nasi bliscy krewni zmagali się z wrzodami dwunastnicy i żołądka, to warto co jakiś czas się przebadać, by ewentualnie jak najwcześniej wykryć ową chorobę. Wrzody trawienne mogą być także następstwem palenia papierosów. Okazuje się, że większe ryzyko na ich wystąpienie zauważono u osób mających krew grupy 0. Wrzodom sprzyja też kawa, alkohol, długotrwały i silny stres – nie uznaje się jednak tych czynników jako konkretne przyczyny choroby, ale jako wspieranie jej rozwoju.

Jeśli chodzi o palenie papierosów, to warto wiedzieć, że palacze nie tylko częściej mają wrzody dwunastnicy i żołądka, ale też gorzej się je u nich leczy i jest dużo większe ryzyko nawrotu choroby. Dzieje się tak, gdyż to co zawiera w sobie dym tytoniowy pomaga wywoływać wrzody trawienne.

Szacuje się, że nawet 10% osób dorosłych ma problem z wrzodami trawiennymi. Jest to więc jedna z najczęstszych dolegliwości przewodu pokarmowego.

Jakie są objawy choroby?

Jak objawiają się wrzody żołądka i dwunastnicy? Większość chorujących początkowo nic nie odczuwa. Jeśli już jednak pojawiają się objawy zazwyczaj są to: piekący ból w nadbrzuszu, który zazwyczaj pojawia się w nocy bądź z samego rana, albo po kilku godzinach po spożytym posiłku. Zdarza się też, że po jedzeniu występuje uczucie pełności, rzadziej pojawiają się wymioty.  Niebezpieczne we wrzodach jest to, że często bagatelizuje się występujące objawy bądź przypisuje innym chorobom. Jeśli więc często boli nas brzuch należy niezwłocznie udać się do specjalisty w celu wykonania odpowiednich badań, które potwierdzą bądź wykluczą występowanie wrzodów trawiennych.

Warto wiedzieć, że jeśli pojawią się wymioty z krwią, czarne stolce, stolce z krwią, spadek ciśnienia, osłabienie i silny ból brzucha to należy jak najszybciej udać się do szpitala.

Jak potwierdzić bądź wykluczyć chorobę?

Zazwyczaj w celu weryfikacji czy mamy wrzody dwunastnicy czy nie wykonuje się gastroskopię. To badanie endoskopowe pozwala na obranie wycinków, które następnie są poddawane specjalistycznym badaniom pod mikroskopem.  Często też wykonuje się test, który ma potwierdzić bądź wykluczyć zakażenie helicobacter pylori. Może to być nawet bezinwazyjny (oddechowy) lub test z krwi (pozwala na wykrycie przeciwciał przeciw bakterii).

Jak się leczy wrzody dwunastnicy lub żołądka?

Jeśli wrzody dwunastnicy lub żołądka zostały spowodowane przez zakażenie bakterią helicobacter pylori, to lekarz podejmując leczenie stara się usunąć za pomocą antybiotyków bakterię z organizmu. Zazwyczaj przepisuje też leki mające na celu zmniejszenie produkcji kwasu żołądkowego.

Kozłek na wrzody żołądka

Podczas leczenia wrzodów trawiennych stosuje się też inhibitor pompu protonowej. Powszechnie lecząc wrzodu stosuje się kombinację leków z amoksycyny, omeprazolu i klarytomycyny. Taka kuracja najczęściej trwa 2 tygodnie.  Jeśli dojdzie do powikłań związanych z wrzodami, zazwyczaj konieczna jest operacja.

Jeśli zmagamy się z wrzodami konieczna jest także zmiana nawyków żywieniowych. Należy z pewnością odstawić alkohol, kofeinę i herbatę. Posiłki powinny być spożywane częściej, za to w niewielkich ilościach i powinny składać się ze składników lekkostrawnych, które nie będą podrażniać błony śluzowej. Z pewnością trzeba także zrezygnować z ostrych sosów i przypraw.