Stwardnienie zanikowe boczne (SLA, ALS)

Stwardnienie zanikowe boczne znane również jako SLA oraz ALS jest bardzo poważną chorobą neurologiczną o nieznanej przyczynie występowanie. Choroba rozwija się powoli i stopniowo porażając coraz większą ilość nerwów i w konsekwencji prowadzi do śmierci. Wraz z postępowaniem choroby coraz więcej nerwów  oraz neuronów odpowiedzialnych za poruszanie zamiera przez co coraz trudniej choremu jest się poruszać oraz normalnie funkcjonować. Choroba najczęściej dopada osoby starsze po 60 roku życia, w tym głownie mężczyzn.

Stwardnienie zanikowe boczne cały czas jest zagadką dla lekarzy i medycyny, tak naprawdę jedynie wśród 10% zachorowań jesteśmy w stanie wykazać przyczynę występowania choroby. Na całe szczęście jest ona rzadką chorobą a lekarze cały czas próbują ją lepiej zrozumieć.

Przyczyny SLA

Jak już we wstępie zostało wspomniane, 90% zachorowań nie ma jeszcze potwierdzonej przyczyny i pozostaje dla lekarzy zagadką kliniczną. Jednak z pozostałych 10% wynika, że za przynajmniej niewielką część zachorowań odpowiada mutacja genetyczna lub też genetyczne dziedziczenie. Jak większość chorób związanych z mutacją genu wyleczenie jej pozostawia wiele wątpliwości, na obecną chwilę wiemy, że ma to związek mutacji chromosomu X, dlatego najprawdopodobniej chorują głównie mężczyźni.

Specjaliści przypuszczają również, że choroba może mieć przyczynę wśród skutków zaburzeń immunologicznych, zatrucia organizmu toksynami, które są coraz bardziej powszechne i z którymi mamy coraz większą styczność. Choroba może wynikać również z powodu infekcji wirusowej, działania wolnych rodników tlenowych, konsekwencji poważnego niedoboru wapnia oraz stresu oksydacyjnego. Co więcej, prawdopodobieństwo wystąpienia SLA może zwiększyć: porażenie piorunem, radioterapia oraz zatrucie ołowiem.

Pierwsze objawy SLA oraz ALS

Warto pamiętać, że stwardnienie zanikowe boczne jest chorobą o bardzo indywidualnym, dlatego u każdego chorego może ona się inaczej objawiać  a w przypadku wątpliwości o nasz stan zdrowia powinniśmy się zgłosić do odpowiedniego lekarza. Najczęstszymi objawami w pierwszych stadiach choroby są objawy takie jak:

• Problemy z poruszaniem się, problemy ruchowe – w momencie zamierania nerwów lub neuronów ruchowych nasze możliwości fizyczne stają się coraz bardziej ograniczone. W szczególności mogą się pojawiać problemy: przewracanie się, potykanie, upuszczenie przedmiotów, spadająca sprawność fizyczna, zanik/sztywność mięśni, osłabienie
• Zanik mięśni dłoni oraz obniżona sprawność w obrębie rąk, ramion oraz nóg
• Częste skurcze mięśni, szczególnie łydki, ud oraz w okolicy ramion
• Często uczucie zbliżone do mrowienia w rękach oraz nogach
• Trudności w mówieniu, połykaniu

Objawy zaawansowanego SLA

Ze względu na różnorodny i indywidualny przebieg choroby objawy opisane jako przebieg zaawansowanego SLA mogą pojawić się już na początku, jednak warto pamiętać, że jest to tylko uogólniony oraz najczęstszy objawów występujących u chorych na tą przypadłość.

W wyniku coraz większego porażenia neuronów oraz włokiem nerwowych chorym jest coraz trudniej poruszać się, coraz częściej występują skurcze, zaniki mięśni, czy też niedowład. Choroba z czasem coraz bardziej postępuję, najczęściej zaczyna się od jednego mięśnia i stopniowo obejmuje cały organizm. Zazwyczaj na samym początku choroba dotyka ręce i nogi, jednak z czasem również wszystkie mięsnie w tym karku oraz głowy. Dlatego chory musi być pod ciągłą opieką, najczęściej hospitalizacyjną.

Wraz z postępującym porażeniem mięśni karku oraz szyi choremu coraz trudniej nie tylko poruszać się, ale również przeżuwać, jeść, mówić a nawet podtrzymywać głowę. Z czasem może dojść również do problemów z niewydolnością mięśni oraz oddychaniem. Pojawia się wydzielina, której chory nie jest w stanie odkasłać, może dojść do bezdechów nocnych oraz poważnych problemów z oddychaniem.  SLA jest chorobą bolesną, której często towarzyszy stres, niewygoda, osłabienie nie tylko fizyczne, ale również psychiczne chorego. Wynika to z ciągłego uczucia bólu, dyskomfortu oraz potrzeby ciągłej opieki w podstawowych czynnościach a nawet wrażliwości na zmianę temperatur, dlatego osoby chorujące na stwardnienie zanikowe boczne są wyjątkowo narażone na depresje.

Leczenie SLA

Leczenie stwardnienia zanikowego bocznego jest niestety bardzo trudne i uzależnione od osobistych potrzeb oraz indywidualnych objawów chorego. Nie jest też opracowana żadna metoda leczenia a nawet z dzisiejszym poziomem medycyny nie jest możliwe wyleczenie tej choroby, są jedynie prowadzone terapie aby utrzymać chorego w jak najlepszym stanie oraz próbowanie zmniejszenia skutków i dolegliwości osoby cierpiącej na tą chorobę.

Poza lekami przeciwbólowymi lub przepisywanymi na złagodzenie konkretnych skutków choroby, które lekarz przepisuje indywidualnie do potrzeb pacjenta prowadzone są również różne rodzaje terapii, które mają na celu poprawienie jakości życia chorego. W tym prowadzone są ćwiczenia ruchowe oraz rehabilitacje mające na celu zmniejszenie dysfunkcji fizycznych. Ćwiczenia fizyczne prowadzone przez specjalistów są ważne, aby zapobiec zanikaniu mięśni oraz poprawieniu stanu pacjenta, bardzo skuteczne są również ćwiczenia w wodzie. Prowadzone są również zajęcia logopedyczne, aby zmniejszyć trudności w mówieniu oraz ułatwić choremu porozumiewanie się.

Z czasem rozwoju choroby przydatne staje się ułatwienie choremu jedzenia przez przygotowywaniu mu specjalnych posiłków w formie płynów lub papek, aby ułatwić mu przeżuwanie i połykanie. Warto też pamiętać, że osoba chora na SLA potrzebuje ciągłej opieki i pomocy, ponieważ w każdej chwili może przestać być w stanie wykonywać codzienne czynności. W tym celu najczęściej zatrudnia się opiekunów, poleca hospitalizacje lub specjalny ośrodek, jeżeli najbliższa rodzina nie jest w stanie zaopiekować się chorym.