Rumień guzowaty – przyczyny, objawy, leczenie

Systematyczne badania kontrole i obserwacja zmian zachodzących na naszej skórze są kluczem do zapobiegania wielu groźnym schorzeniom. Zdarza się często, że w dobie stresującego trybu życia i wszechobecnego pośpiechu zapominamy o tym, co powinno być dla nas priorytetem – o naszym zdrowiu.

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że niektóre zmiany skórne świadczą o bardzo poważnych chorobach. Jedną z takich zmian, które są niestety dość częstą przypadłością wśród osób w każdym wieku jest rumień guzowaty.

Jeśli na naszej skórze pojawią się intensywnie czerwone guzy, może to być rumień guzowaty. Jest to choroba zapalna tkanki podskórnej i skóry. Choroba ta, mimo że mija samoistnie nie pozostawiając po sobie żadnych blizn, powinna być dla nas alarmująca. Należy pamiętać, że rumień może być informacją np. o problemach z jelitami, sarkoidozie czy zakażeniem WZW. Skąd bierze się rumień i jak go leczyć?

Rumień guzowaty (łac. Erythema nodosum) znacznie częściej pojawia się u kobiet niż u mężczyzn (od 3 do 6 razy częściej). Choroba ta objawia się między 10 a 40 rokiem życia.

Przyczyny rumienia:

Mimo tak dobrze rozwiniętej medycyny, do dziś nie udało się ustalić skąd bierze się rumień guzowaty. Znane są jednak czynniki zwiększające ryzyko, należą do nich:

• Przyjmowania niektórych leków

Rumień guzowaty może pojawić się u osób, które przyjmują leki przeciwgrzybiczne, przeciwpasożytnicze lub przeciwbakteryjne oraz antybiotyki (głównie penicylina), salicylany (m.in. aspiryna). Zagrożeniem jest również przyjmowania doustnych środków antykoncepcyjnych.

• Choroby takie jak:

– choroby tkanki łącznej (np. zapalanie wielomięśniowe, choroby zapalne naczyń, tłoczeń rumieniowaty układowy czy twardzina układowa

– sarkoidoza

– choroby zapalne jelit (m.in. wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leniowskiego-Srohna)

• Zakażenia

– wirusowe: CMV, zapalenie wątroby typu B i C, HIV, EBV

– bakteryjne: salmonella, paciorkowiec, prątki gruźlicy, yersinia

– pasożytnicze: głównie Toxoplasma gonidii, czyli pasożyt, który wywołuje toksoplazmozę

• Stany fizjologiczne

– ciąża (głównie koniec I i początek II trymestru)

– złe nawyki żywieniowe, stres, przemęczenie, które powodują spadek odporności

Rumień guzowaty – objawy:

Choroba na początku zazwyczaj objawia się w okolicach kończyn dolnych. Rzadziej zdarza się, że na kończynach górnych lub tułowiu. Najczęściej występuje na udach. Pojawiają się tan żywoczerwone guzki. Są one bolesne, twarde i dobrze ocieplone. Gdy choroba się rozwija zmienia się kolor z intensywnie czerwonego na brązowy, a później zielony. Rumień zanika samoistnie nie pozostawiając po sobie żadnych śladów w postaci blizn czy owrzodzeń.

Objawy współtowarzyszące:

– stan podgorączkowy, gorączka

– złe samopoczucie

– bóle, bądź zapalenie stawów. Problem ten pojawia się u około połowy chorujących.

– biegunki, bóle brzucha

– kaszel, chrypka

Jak rozpoznać rumień guzowaty?

Często zastawiamy się nad podłożem pojawiających się w obrębie naszej skóry zmian, nie zawsze zdając sobie sprawę z tego, że poważne schorzenia dają najczęściej charakterystyczne, widoczne gołym okiem objawy. Faktem jest, że przy rozpoznaniu rumienia guzowatego ważna jest obserwacja objawów współtowarzyszących, a długo utrzymująca się gorączka świadczy o poważnych zmianach zapalnych.

Warto pamiętać jednak o tym, że podstawowym objawem rumienia są zmiany skórne. Jako że zjawisko to dotyczy warstwy skórnej w celu zdiagnozowania i zauważenia niepokojących objawów ważna jest wnikliwa obserwacja skóry.

Podstawowym objawem, który wskazuje na rumień guzowaty jest pojawienie się ocieplonych, czerwonych plam, które obejmują najczęściej okolice kończyn dolnych. Warto wspomnieć o tym, że zazwyczaj te ogniska rumieniowe są zazwyczaj twarde i lekko bolesne przy dotyku.

Podejrzewając schorzenie, jakim jest rumień guzowaty ważna jest wnikliwa i dokładna obserwacja naszej skóry. Wraz w postępem i przebiegiem choroby wcześniej żywoczerwone miejsca zmieniają swoją barwę na bardziej intensywną, kończąc na zgniłozielonej. Ostatni z kolorów sugeruje najczęściej samoistne zaleczenie się choroby i ustąpienia wszelakich objawów.

Diagnostyka

Lekarz, by stwierdzić, że pacjent choruje na rumień guzowaty musi zlecić badanie krwi. Badaniami, które są absolutnym minimum zalecanym przy podejrzeniu rumienia jest OB i badania serologiczne, mające na celu wykluczenie, tudzież potwierdzenie obecności antygenów.

Najlepiej stwierdzi się to jednak na podstawie biopsji, podczas której zostanie pobrany fragment guzka. Biopsja jest badaniem całkowicie nieinwazyjnym i bezpiecznym, pozwalającym potwierdzić obecność choroby. Mimo, że zabieg biopsji nie należy do najprzyjemniejszych to trwa tylko chwile i nie zostawia blizn czy znamion na naszej skórze.

Leczenie rumienia:

Należy pamiętać, że podstawą skutecznego leczenia tego schorzenia jest wnikliwa obserwacja zmian, jakie zachodzą w obrębie naszej skóry. Zdarza się często, że brak odpowiedniej kontroli zmian skórnych, czy badań okresowych prowadzi do wielu poważnych schorzeń, które na dłuższą metę prowadzą do znacznie cięższych, nieuleczalnych form chorób

Przyczyną pojawienia się rumienia guzowatego jest inna choroba. Najpierw należy ustalić więc chorobę podstawową, którą być mogą zakażenia grzybicze, bakteryjne czy chociażby te na tle wirusowym. Warto stosować leczenie miejscowe. Wówczas stosuje się okładu z maści mentolowej, metan obolowej i ichtiolowej oraz z 2 procent roztworu ichtiolu. Jeśli zdarzy się, że przyczyną pojawienia się choroby jest przyjmowanie jakiegoś leku, należy go jak najszybciej odstawić. Aby złagodzić objawy warto odpocząć z nogami uniesionymi w górę. Można także nakładać bandaże uciskowe. Na rynku są dostępne także dostępne bez recepty leki przeciwzapalne. Niektórzy specjaliści preferują dawniej stosowaną metodę polegającą na podawaniu choremu przez 6-8 tygodni jodku potasu.