Rozdwojenie jaźni – przyczyny, objawy, leczenie

Osobowość jest elementem, który pozwala na indywidualną, wewnętrzną hierarchizacje uczuć, oraz indywidualnych odczuć. Jest to zespół pewnych cech, które charakteryzują i wyróżniają jednego człowieka od drugiego. Każdy z nas posiada indywidualny system wartości, unikatowe cechy, które pozwalają na objęcie określonej pozycji w danym środowisku. Często słyszymy, że osobowość jest równoznaczna z charakterem, czyli cechami, postawami i zachowaniami które przejawiamy wobec pewnych aspektów życia. Jednakże osobowość jest zupełnie inną formą, którą kształtujemy przez całe swoje życie, czasem zależnie od wpływu środowiska, w którym żyjemy. Dzisiejszy artykuł poświęcę zaburzeniu osobowości, jakim jest rozdwojenie jaźni.

Czym jest rozdwojenie jaźni ?

Rozdwojenie jaźni, zwane inaczej nazywane osobowością wieloraką, jest rodzajem zaburzeń powstających w obrębie procesów myślowych. Osoba posiadająca wspomniane zaburzenia nie potrafi odróżniać prawdy od tego, co jest jedynie wyobrażeniem. Wówczas pojawiają się tzw. osobowości, nieraz więcej niż dwie, które na zmianę dają o sobie znać, często całkowicie przejmując kontrolę nad sposobem postępowania chorego. Osobowość realna najczęściej nie potrafi rozdzielić tego co faktycznie się dzieję od tego co jest wytworem wyobraźni. Osobowość wieloraka zaliczana jest do grupy zaburzeń lękowych, a ściśle mówiąc – zaburzeń dysocjacyjnych. Osoby cierpiące na to schorzenie miewają często zaburzenia snu, silne bóle głowy, cierpią na depresję, oraz przejawiają skłonności do impulsywności – nagłego, agresywnego zachowania. Często odreagowują posuwając się do autoagresji – okaleczając się, lub celowo narażając na bodźce, które sprawiają ból.

Przyczyny schorzenia:

Przyczyn rozdwojenia jaźni jest wiele. Najczęściej słyszaną tezą jest to, że osoby chore były ofiarami gwałtów, molestowań czy przemocy fizycznej w pewnym okresie swojego życia. Stopniowe roztrząsanie wspomnień mogło sprawić, że traumatyczne przeżycia zepchnęły do swojej podświadomości, uznając, że w każdym momencie są narażone na krzywdę ze strony innych ludzi. W większości przypadków osoby dotknięte tym schorzeniem są wycofane z życia społecznego, nieśmiałe i nieufne. Mają liczne kompleksy spowodowane niskim poczuciem własnej wartości, a co za tym idzie, postrzegają siebie jako kogoś gorszego i niepotrzebnego w społeczeństwie. Zdaniem niektórych rozdwojenie jaźni jest bezpośrednim następstwem traumatycznego wydarzenia – wypadku drogowego czy śmierci bliskiej osoby.

Schizofrenia, a rozdwojenie jaźni:

Schizofrenia jest często utożsamiana i mylona z rozdwojeniem jaźni. Objawy schizofrenii dla osób nie znających istoty choroby mogą być łudząco podobne. Istnieje jednak duża równica między tymi dwoma schorzeniami. Schizofrenia polega przede wszystkim na różnicy między tym co czujemy a tym co myślimy, objawiając się często urojeniami, czy brakiem ciągłości myśli (zapominamy o tym, co mówiliśmy przed chwilą). Rozdwojenie jaźni zaś charakteryzuje się przede wszystkim zaburzeniami dysocjacyjnymi, powstałymi wskutek ciężkich przeżyć emocjonalnych.

Jak możemy pomóc osobie cierpiącej na rozdwojenie jaźni?

Musimy przede wszystkim pamiętać o tym, że każdy człowiek jest inny i niektóre sytuacje, wydające się dla nas zwyczajne są dla innych traumatyczne i wywołują negatywne emocje. Nie powinniśmy postrzegać choroby przez pryzmat tego, jak my zareagowalibyśmy na niektóre sytuacje czy traumy, dotykające nas w życiu. Ogromnym wsparciem może być sama obecność w codziennym funkcjonowaniu, jak i podczas terapii osoby chorej. Poczucie tego, że ma się wsparcie w danej osobie jest ważne w szybkim przezwyciężeniu choroby i ukończenia terapii.

Rozdwojenie jaźni – leczenie:

Przy ostrych zaburzeniach i stanach lękowych osoba z tym schorzeniem powinna znajdować się pod stałą opieką psychiatry, który pomoże wybrać indywidualny tok leczenia. Przy zaburzeniach lżejszych zalecana jest wizyta u terapeuty, bądź psychologa. Często sama rozmowa ze specjalistą może pomóc nam w uświadomieniu sobie istoty problemu, z jakim się zmagamy. Dość często stosowanym wariantem leczenia jest psychoterapia, która polega na próbie pojęcia i zintegrowania wszystkich osobowości w jedną – realną. Terapia ta ma na celu odnalezienie się pacjenta w prawdziwej rzeczywistości, oraz zrozumienie i zaakceptowanie własnej choroby.

Leczenie rozdwojenia jaźni za pomocą hipnozy

Sama idea leczenia hipnozą na pierwszy rzut oka prawdopodobnie nie napawa optymizmem. Niemniej jednak rzeczywistość skutecznie obala stereotypy oraz fałszywe poglądy na temat tego rodzaju kuracji. Co ciekawe, wieloletnie badania oraz praktyczne doświadczenia bezsprzecznie dowodzą, że to właśnie hipnoza przynosi najlepsze skutki w leczeniu nie tylko rozdwojenia jaźni, lecz także innych poważnych zaburzeń oraz uzależnień. Aby jednak zrozumieć, w jaki sposób przebiega tego rodzaju terapia, dowiedzmy się co nieco na temat samej hipnozy.

Hipnoza z języka greckiego oznacza po prostu sen. W rzeczywistości jednak nie ma ona nic wspólnego z fazą głębokiego relaksu i odpoczynku, który przechodzimy w nocy. Hipnozę definiuje się jako stan prawidłowo funkcjonującego umysłu, charakteryzujący się obniżeniem zdolności planowania, nierozdzielnością uwagi, możliwością przywoływania wspomnień wzrokowych lub wyobrażeń oraz ograniczoną zdolnością do prawidłowej oceny realności. Ponadto – co gra bardzo ważną rolę w procesie leczenia – osoba znajdująca się w hipnozie ma zwiększoną sugestywność. Jak to rozumieć? Posłużmy się praktycznym przykładem. Lekarz, który wykorzystuje hipnozę do celów terapeutycznych zawsze chce w pozytywny sposób wpłynąć na stan umysłu pacjenta. Wprowadzając go w fazę hipnozy niejako ułatwia sobie to zadanie. Jest to możliwe, gdyż pacjent znajdujący się w tym stanie „ma zwiększoną sugestywność”, czyli jest otwarty na pozytywne sugestie wypowiadane przez lekarza. Terapeuta niejako lokuje swoje słowa w podświadomości osoby chorej, co może doprowadzić do zmian obserwowanych, czyli poprawy stanu zdrowia oraz samopoczucia.

Hipnoza używana w celach leczniczych nie jest głęboka. Poddany jej pacjent jest w stanie głębokiego relaksu, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej koncentracji. Leczona osoba znajdująca się w hipnozie niejako czuwa i ma kontrolę nad swoim ciałem.

Co więcej, hipnoza pomaga odtworzyć traumatyczne wydarzenia, które często są bezpośrednią przyczyną pojawienia się rozdwojenia jaźni. Jest to jedyny sposób, dzięki któremu osoba chora ma możliwość spojrzeć w twarz swojemu problemowi. Przywołanie zapomnianych wydarzeń powoduje, że pacjent jest w stanie połączyć je z obecnym stanem oraz wyciągnąć logiczne wnioski.

Przeciwwskazania dla terapii hipnotycznej

Oczywiście istnieją także przeciwwskazania dla stosowania terapii opartej na hipnozie. W jakich przypadkach terapeuta musi poważnie rozważyć, czy tego rodzaju leczenie nie zaszkodzi pacjentowi? Hipnoza może okazać się szczególnie niebezpieczna w przypadku ludzi z niektórymi zaburzeniami osobowości, na przykład z osobowością paranoiczną. Terapii tej nie stosuje się z reguły także w u osób posiadających wyjątkowo małą motywację do zmian, chorych psychicznie oraz cierpiących na padaczkę. Hipnoza może okazać się niebezpieczna także dla kobiet w ciąży, a tym bardziej tych będących w pierwszym trymestrze. Reakcje organizmu matki na tego rodzaju terapię mogłyby doprowadzić do uszkodzeń w systemie nerwowym dziecka lub nawet spowodować nieodwracalne zmiany rozwojowe.

Wyjątkowa grupa osób, dla których hipnoza mogłaby okazać się szkodliwa to młodzież poniżej 14 roku życia. Co jest tego powodem? Podczas hipnozy uruchamiane są tak zwane ośrodki podkorowe mózgu, co w przypadku ludzi młodych może doprowadzić do nieprzewidywalnych zmian osobowości. Co prawda terapia hipnotyczna teoretycznie mogłaby obudzić w młodym człowieku także uśpione zdolności, niemniej jednak ryzyko aktywowania się cech niepożądanych jest zbyt duże, aby stosować ją na nastolatkach.

Hipnozy powinno unikać się także w przypadku osób, których przekonania lub zakorzenione lęki nie pozwalają na skorzystanie z niej. Ze względu na bardzo specyficzny charakter tego rodzaju terapii, czasami wewnętrzny głos sumienia lub strach przeciwstawia się jej poddaniu – wówczas hipnoza może nie przynieść pożądanych rezultatów. Pacjent udający się na tego rodzaju leczenie musi być na nie w pełni gotowy pod względem mentalnym.