Prolaktyna – badanie, wyniki i normy

By Karolina Kulesza Last updated wrz 8, 2017 0

Prolaktyna to hormon wydzielany przez gruczoł przysadki mózgowej w przednim płacie. Inne narządy biorące udział w jej wytwarzaniu to macica, komórki odpornościowe, mózg, piersi, prostata, skóra i tkanka tłuszczowa. Prolaktyna odgrywa ważną rolę w reprodukcji kobiet i mężczyzn, a jej głównym zadaniem jest stymulować produkcję mleka u kobiet po porodzie. Innymi słowy, prolaktyna odpowiada za laktację. Specyficzna funkcją prolaktyny u mężczyzn nie jest znana, chociaż poziomy prolaktyny okazały się być środkiem zadowolenia seksualnego zarówno u mężczyzn jak i kobiet.

Badanie prolaktyny z krwi mierzy jej poziom w organizmie. Wiele osób poddaje wykonywanie testów w wątpliwość, ponieważ często zdarzają się duże wahania w wynikach w przeciągu zaledwie kilku dni. Badanie prolaktyny u kobiet ma za zadanie wskazać na ewentualne przeciwwskazania do zajścia w ciążę. Jedną z przyczyn podwyższonej prolaktyny może być guz przysadki (nienowotworowy) o następujących objawach:

niewyjaśnione bóle głowy
niedowidzenie
laktacja pomimo braku ciąży

Badanie prolaktyny może być również wykonywane, jeśli kobieta ma problemy z niepłodnością lub nieregularnie miesiączkuje, a także, aby wykluczyć problemy z przysadką mózgową lub podwzgórzem.

Mężczyzna także może mieć zlecone badanie, jeśli doskwierają mu:

niewyjaśnione bóle głowy
niedowidzenie
zmniejszony popęd płciowy lub niepłodność

Wyniki prolaktyny zafałszowują przyjmowane leki: terapia hormonalna i tabletki przeciwdepresyjne (zmniejszające wydzielanie dopaminy), a także wysokie ciśnienie krwi. Oprócz nich wpływają także czynniki często niezależne od nas: niewyspanie, duże nasilenie stresu itp.

Jednym z głównych regulatorów wytwarzania prolaktyny z przysadki jest dopamina, inny hormon wytwarzany przez podwzgórze. Dopamina hamuje uwalnianie prolaktyny, dlatego im więcej dopaminy, tym mniej prolaktyny w organizmie. Prolaktyna zwiększa wydzielanie dopaminy, dlatego to rodzaj zamkniętego koła. Estrogen to kolejny ważny regulator i wykazano, że zwiększa produkcję prolaktyny w przysadce mózgowej. Prolaktyna może być więc większa podczas poszczególnych cykli rozrodczych, w których poziom estrogenu jest najwyższy. Wysoki poziom estrogenu w momencie okołoporodowym wyjaśnia dlaczego prolaktyna jest ważna dla laktacji. Oprócz dopaminy i estrogenu, cały szereg innych hormonów może zarówno zwiększać i zmniejszać ilość prolaktyny w organizmie.

Przeczytaj również: Niedobór tej witaminy jest szczegolnie groźny dla kobiet w czasie ciąży!

Norma prolaktyny

Biorąc pod uwagę twój stan zdrowia i wyniki laboratoryjne lekarz oceni czy dana ilość prolaktyny jest w normie. Nieznaczne odchyły od normy nie są niczym dziwnym i zdarzają się często.

Kobiety, które nie są w ciąży

<25 ng / ml (nanogramów na mililitr)

Kobiety w ciąży

Od 34 do 386 ng / ml

Mężczyźni

<15 ng / ml

Wysoka i niska prolaktyna

Niski poziom prolaktyny jest zastanawiający i może wymagać leczenia, ale to zbyt wysoki poziom hormonu wskazuje na głębszy problem. Wysoki poziom prolaktyny jest normalny u kobiet w ciąży i w trakcie karmienia piersią, ale taki stan nie powinien występować u osób zdrowych. Jeśli masz wysoką prolaktynę to prawdopodobieństwo schorzeń wydłuża się, a mogą to być:

Herbata zwiększająca laktację przy niskim poziomie prolaktyny

Zbyt duża ilość prolaktyny jest nazywana hiperprolatynemią. Objawy mogą obejmować niepożądaną produkcję mleka, zaburzenia cyklu miesiączkowego i objawy związane z niedoborem estrogenu u kobiet lub niedoborem testosteronu u mężczyzn. Zdecydowana większość pacjentów ze zbyt wysoką prolaktyną może być skutecznie leczona za pomocą leków, które naśladują działanie dopaminy.

Za mało prolaktyny we krwi jest bardzo rzadko odnotowywany i może być związany z wrażliwością przysadki. Objawy to zbyt mała ilość mleka po porodzie i możliwie mniejsza odporność.

Leczenie

Nie istnieje jedna, niezawodna metoda obniżania wysokiego poziomu prolaktyny. Trzeba wziąć pod uwagę co wywołało podwyższenie stężenia i próbować wyeliminować źródła. Jeśli przyczyną są leki można je zamienić na inne. Schorzenia narządów leczy się standardowo dobierając odpowiednie terapie do danego przypadku. Jeśli zostanie u nas wykryty gruczolak, który powoduje nieprzyjemne dolegliwości to prawdopodobnie będzie potrzebna operacja usunięcia guza. W zdecydowanej większości przypadków guz jest łagodny, ale wydziela hormon prolaktyny, co na dłuższą metę przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu. Jeśli guz jest jeszcze niewielki, wystarczy podawanie leków, dzięki którym zniknie. Należy mieć na uwadze, że raz wyleczony gruczolak zmusza nas do stałego kontrolowania poziomu prolaktyny.