Niedobór witaminy B12
Witamina B12 to niezbędny składnik diety służący do wytworzenia odpowiedniej ilości zdrowych czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Witaminę B12 znajdziemy w żywności pochodzenia zwierzęcego, dlatego jej niedobory są nieuniknione u osób spożywających zbyt mało mięsa i na diecie wegetariańskiej. Niedobór witaminy B12 powoduje spadek poziomu krwi niezbędnej do zachowania pełni sprawności psychicznej i fizycznej, może prowadzić nawet do anemii czyli niedokrwienia.
Przyczyny niedoboru witaminy B12
Czynniki wewnętrzne
Jedną z przyczyn niedoboru witaminy B12 jest anemia złośliwa. Polega ona na brakach białek umożliwiających trawienie i wchłanianie witaminy z pokarmu. To najczęstsza dolegliwość blokująca wykorzystanie witaminy a zarazem wstęp do anemii złośliwej. Inny powód anemii to zespół złego wchłaniania, który nie pozwala wychwycić wszystkich wartości odżywczych z jelit. Kosmki jelitowe mogą być uszkodzone na skutek nietolerancji glutenu, co prowadzi do zmniejszenia powierzchni wchłaniania. Podobnie dzieje się także po wycięciu znacznej ilości jelita cienkiego. Inna prawdopodobna możliwość to zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka, która ujawnia się najczęściej po 60 roku życia. Usunięcie lub uszkodzenie żołądka daje szybkie objawy niedokrwistości niezależne od ilości spożywanego mięsa.
Anemia często dotyczy dzieci, co może mieć związek z czynnikami dziedziczonymi po rodzicach. Ponadto choroba dotyka częściej osoby z obniżoną i upośledzoną odpornością, która dotyczy rzeszy osób zmagających się z niedoczynnością i zapaleniem tarczycy, bielactwem, chorobą Addisona i wielu innych schorzeń. Istnieje jeszcze jedna, ciekawa okoliczność, gdy witamina B12 nie jest w pełni wykorzystywana przez ludzki organizm. Dzieje się tak w przypadku kilku warunków spowalniających drożność jelit, co daje sprzyjające warunki do wzrostu bakterii żywiących się witaminą B.
Czynniki zewnętrzne
Istnieje kilka zewnętrznych przyczyn niedoboru witaminy B12, które są łatwiejsze do zwalczenia na drodze regulacji diety. Przykład stanowią weganie, którzy nie jedzą nie tylko mięsa, ale także ryb, jaj i mleka. Są oni szczególnie podatni na anemię, ponieważ nie dostarczają do organizmu źródeł witaminy B12. Inaczej przebiega to u osób cierpiących na wymioty, którzy zwracają posiłek zanim ten zostanie strawiony. Niedobory witaminy są typowe dla chorych na anemię i bulimię. Co ciekawe nasza wątroba jest przystosowana do magazynowania witaminy B, dlatego jej niedobory świadczą albo o chorobie albo o poważnych błędach dietetycznych uniemożliwiających zaspokojenie potrzeb organizmu.
Objawy niedoboru witaminy B12
Objawy niedoboru witaminy B12 rozwijają się powoli, dlatego z początku mogą zostać pominięte lub uznane za symptomy choroby czy przemęczenia. Typowe objawy to:
- Brak energii, ciągłe niewyspanie
- Zawroty i bóle głowy
- Przyspieszone tętno, duszność
- Obolały język
- Bladość skóry
- Spadek apetytu i niższa waga ciała
- Biegunki
- Drżenie mięśni
- Depresja, drażliwość
Predyspozycje do wystąpienia anemii są dziedziczone, dlatego jeśli twoi rodzice lub rodzeństwo mieli do niej skłonność, istnieje prawdopodobieństwo, że odziedziczysz ją po nich. Zwiększone ryzyko charakteryzuje osoby przewlekle chore i ze schorzeniami z autoagresji. Do potwierdzenia anemii niezbędne będzie standardowe badanie krwi, które sprawdzi wygląd i zagęszczenie czerwonych krwinek. Aby zyskać pewność warto ustalić poziom żelaza i kwasu foliowego współodpowiedzialnych za poziom czerwonych płytek krwi. Jeżeli diagnoza się potwierdzi, należy rozpocząć suplementację preparatami wspomagającymi produkcję krwi jak Acti-Globin. Zaleca się go przyjmować kobietom planującym ciążę i obficie miesiączkującym, sportowcom, osobom na diecie, wegetarianom i weganom.
Leczenie niedoboru witaminy B12
Przy właściwie prowadzonym leczeniu, objawy niedoboru witaminy B12 zaczną mijać po upływie 2-óch tygodni, ale efekty będą zauważalne już po kilku dniach od podjętej terapii. Doustne suplementy diety są przeznaczone dla osób, które mają problem z odżywianiem, a ich przyczyny niedoboru zostały ustalone jako zewnętrzne, a więc niezwiązane ze stanem zdrowia. Osoby z niedokrwistością złośliwą muszą przyjmować witaminę B12 w zastrzykach. Jeśli osoba jest widocznie niedożywiona, lekarz może zlecić zastrzyki także w takim przypadku, aby wzmocnić organizm i szybko uzupełnić zniżki.
Suplement diety z witaminą B12
Dużo ważniejszą kwestią jest umiejętne zapobieganie niedoborom, co szczególnie dotyczy wegan i wegetarian oraz osób odchudzających się. Należy zbilansować dietę, by nie zabrakło w niej żadnych składników odżywczych i koniecznie przyjmować suplementy diety, nie tylko z witaminą B12, ale tabletki multiwitaminowe, np.Vitaral. Z czasem organizm odzyska siły i przywróci zapasy w wątrobie, które będzie mógł wykorzystać przy nadarzającej się okazji. Osoby, które mają problemy z wchłanianiem pokarmów nadal powinny dbać o swoją dietę, by po pierwsze nie dopuścić do pogłębienia obecnego stanu a po drugie dostarczyć innych składników, kluczowych pod kątem krwiotwórczym. Chodzi tu przede wszystkim o kwas foliowy, żelazo i ułatwiającą jego wchłanianie witaminę C. Powracając do kwestii nasilonego rozrostu bakterii pochłaniających witaminę B12, warto zadbać o swój przewód pokarmowy i doprowadzić go do stanu równowagi biologicznej. Dobre efekty przynosi w tym względzie tetracyklina – popularny składnik antybiotyków.
Jak widać niedobór witaminy B12 spowodowany zaniedbaniami dietetycznymi jest najłatwiejszy w leczeniu, ale o czym nie powinniśmy zapominać, powoduje tak samo groźne objawy, co czynniki wewnętrzne związane z chorobą. Rokowania są dobre, ponieważ organizm dobrze reaguje na podawane suplementy witaminy B12. Niestety zbyt późne leczenie może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń, dlatego tak ważne jest obserwowanie swojego ciała i reagowanie w porę na jego potrzeby. Witamina B12 pomaga regulować układ nerwowy, dlatego jest ważnym składnikiem diety w każdym wieku, szczególnie osób młodych w fazie wzrostu i starszych, by zapobiec starczemu splątaniu myśli.