Najlepsze sposoby na pasteryzowanie posiłków

Pasteryzacja jedzenia jest szybką praktycznie i zawsze skuteczną metodą, aby zachować jakiś posiłek w świeżości na dłużej, albo też przygotować przetwory do spożycia za jakiś dłuższy okres czasu, na przykład zimą, kiedy o dane produkty – owoce lub warzywa – trudno lub są po prostu drogie. Pasteryzowanie to najlepszy sposób na zachowanie świeżości, wynaleziona przez Pasteura metoda opiera się na niszczeniu lub hamowaniu rozwoju drobnoustrojów w produktach żywnościowych. Jakie są najlepsze metody pasteryzacji? Warto znać je i stosować w codziennym życiu.

Czym dokładnie jest pasteryzacja?
Ile wynosi idealny czas pasteryzacji?Metoda pasteryzacji posiłków, polega na ogrzewaniu produktów w temperaturze sięgającej powyżej 60 stopni Celsjusza, jednak nigdy większej niż 100 stopni. Wysokość temperatury ma wpływ na długość potrzebną do pasteryzowania naszego przetworu. Przy 60 stopniach czas ogrzewania powinien wynosić około 30 minut, jedzenie powinno być wówczas umieszczone w zamkniętym pojemniku, na przykład słoiku, który idealnie się do tego nadaje. Wartymi wspomnienia w tym miejscu są świetne i naturalne konserwanty żywności jak cukier, sól i ocet.

Dokładny czas pasteryzacji zależy od takich czynników jak pojemność opakowania, ale też i kwasowość samego przetworu. Jeśli produkty włożone będą do słoika na gorąco – czas będzie wynosił 20 minut przy pojemności słoika 0,5 litra i 25 minut przy słoiku o pojemności pełnego litra. Trzeba pamiętać, że przy pasteryzowaniu zimnej żywności ten czas należy zwiększyć o 5 minut!

Jeśli chodzi o kwasowość produktów, sytuacja wygląda następująco. Różnego rodzaju kompoty, nektary, soki warzywne, niskosłodzone dżemy oraz kiszonki pasteryzuje się jednorazowo, powinno to trwać mniej więcej 15-30 minut (w zależności od rozmiaru naczynia). Gdy chodzi o warzywa w niekwaśnej zalewie – należy ogrzewać je dwukrotnie. Za każdym razem powinno to wynosić 25-30 minut, ważne, aby drugi raz następował dopiero po około 24 godzinach od poprzedniego.

Gdy decyduje się na pasteryzację grzybów, jest to z kolei jeszcze dłużej trwający proces. Bez względu czy są to duszone grzyby czy w sosie własnym, powinno to trwać trzy razy po około 30 minut, z przerwami trwającymi dobę między kolejnymi ogrzewaniami. Dzięki takiej obróbce zginą wszystkie rodzaje bakterii, nawet te przetrwalnikowe.

Metody pasteryzacji

Istnieje wiele różnego rodzaju metod na pasteryzowanie żywności. Najczęściej stosowana i najbardziej znana jest tak zwana metoda „na mokro”. Coraz częściej ludzie zaczynają używać równolegle metody nazywanej „na sucho”, w której korzysta się z piekarnika.

Metoda „na mokro” – to nic innego jak pasteryzowanie w kąpieli wodnej. Korzystając z tej metody należy skorzystać ze specjalnego kociołka z wkładką albo po prostu zwyczajnego garnka o dość dużym rozmiarze. Musimy jednakowoż pamiętać, że przy korzystaniu z garnka trzeba obowiązkowo wyłożyć jego dno jakąś ścierką albo gazetami, żeby zapewnić słoikom izolację od dna garnka. W przeciwnym wypadku nasze słoiki mogą się przegrzać, a nawet popękać i nici wówczas z robienia przetworów. Całą praca idzie na marne. Słoiki nie mogą się też stykać ułożone w garnku. Do kociołka wlewamy tyle wody, żeby sięgała około 2-3cm poniżej nakrętek. Temperatura wody powinna być zbliżona do temperatury zawartości słoików.

Metoda „na sucho” – dosłownie wypiekanie słoików w piekarniku. Korzysta się przy tym z temperatury 110-130 stopni Celsjusza. Obowiązuje tu podobna zasada co do temperatury jak przy metodzie „na mokro”. Jeśli zawartość słoików jest gorąca – wstawiamy je go już nagrzanego piekarnika. Jeśli ich wnętrze jest zimne – wówczas do ochłodzonego piekarnika. Tu również ustawione słoiki nie mogą się stykać ze sobą. Po upływie wyznaczonego czasu należy wyłączyć piekarnik a słoiki w nim pozostawić na jeszcze około 30 minut, aby powoli ostygły.

Jak przygotować słoiki do pasteryzacji?

Aby cały proces przebiegł starannie, higienicznie i bez żadnych problemów, należy odpowiednio wybrać i przygotować słoiki do napełnienia żywnością. W tym celu wybrane naczynia należy dokładnie obejrzeć i sprawdzić nie czy nie noszą na sobie żadnych śladów uszkodzenia. Wszystkie pęknięte lub wyszczerbione słoiki należy od razu wyrzucić, ponieważ mogą nieść ze sobą ryzyko uszkodzenia podczas pasteryzacji, od tego za to o krok od skaleczenia i zmarnowania porcji przetworów.

Przed umieszczeniem jedzenia wewnątrz słoików – trzeba je obowiązkowo starannie wyczyścić. Do tego będzie nam potrzebny płyn do naczyń i ściereczka albo gąbka, którą dokładnie sięgniemy w każdy zakamarek. Można również przygotować słoiki w zmywarce nastawionej na najwyższą temperaturę mycia. Dotyczy to oczywiście nie tylko samych słoików, ale też wieczek! Na koniec warto je mimo wszystko wyparzyć dla pewności. Przed przygotowaniem przetworów można również umyte i wyparzone słoiki potrzymać od 10 do 30 minut w piekarniku nastawionym na 100 stopni Celsjusza.

Kilka praktycznych rad na temat pasteryzacji:

• Przetwory należy wykonywać ze zdrowych, nieuszkodzonych warzyw i owoców, da nam to wówczas pewność, że jedzenie wewnątrz będzie równie smaczne i świeże po otwarciu słoika za jakiś czas.
• Przekładając gotowe przetwory do wnętrza słoików należy pamiętać, żeby nie wypychać ich po same brzegi a zachować około 1,5-2cm pustej przestrzeni, licząc od górnej krawędzi słoja.
• Każdego rodzaju przetwory umieszczone w słoiku powinny być całkowicie przykryte płynem (zalewą, sosem czy marynatą), w innym wypadku wystające ponad nią pożywienie może się zepsuć.
• Zakonserwowane przetwory należy przechowywać najlepiej w ciemnym i chłodnym miejscu.
• Warto pomyśleć o zaopatrzeniu słoików etykietami na temat zawartości oraz daty przygotowania.