Monocyty – funkcje, badanie, interpretacja wyników
Monocyty to specyficzne komórki będące leukocytami, czyli białymi krwinkami krwi. Wytwarzane są przez szpik kostny, stanowią tylko do 10 procent leukocytów. Od wszystkich leukocytów znajdujących się we krwi różnią się rozmiarem – są większe niż reszta i inną budową błony komórkowej. Kiedy dojrzałe monocyty przenoszą się do tkanek obwodowych, zmieniają się w makrofagi, a pozostałe różnicują się w inne komórki krwi lub komórki innych tkanek. Monocyty są dużymi komórkami osiągają nawet do 40 μm.
Makrofagi dzielą się na dwie grupy: osiadłe i wędrujące. Wędrujące przypominają budową amebę i potrafią tworzyć komórki wielojądrzaste. Osiadłe mają podłużne wypustki, nie są ruchliwe. Ich funkcja to uczestnictwo w mechanizmach obronnych organizmu. Są komórkami żernymi – pochłaniają drobnoustroje.
Funkcje monocytów – za co odpowiedzialne są monocyty
Ich funkcją jest oczyszczanie krwi z obumarłych tkanek i bakterii, potrafią szybko trafić w ognisko zapalne. Ponadto produkują interferon (białko wspomagające zwalczanie patogenów i aktywujące komórki układu immunologicznego),interleukiny oraz hamują rozwój komórek nowotworowych.
Monocyty zachowują odporność organizmu, na podstawie ich ilości można stwierdzić co dolega pacjentowi, gdy zgłosi się do lekarza ze złym stanem zdrowia.
Oznaczanie monocytów – jakie badania należy wykonać
Oznaczanie ilości monocytów polega na przeprowadzeniu badania morfologicznego krwi z rozmazem i ustaleniu ilościowo i jakościowo poziomu białych krwinek.
Aby wykonać badania monocytów, należy stawić się w laboratorium rano i być na czczo, od ostatniego posiłku nie może minąć mniej niż 8 godzin, dozwolone jest picie wody. Jakość pokarmu także ma wpływ na badanie, ponieważ gdy przesadzimy z jedzeniem tłustych lub słodkich potraw czy alkoholem wyniki mogą być zaburzone. Badania monocytów wykonuje się rano, nie tylko z powodu łatwości zachowania postu, ale także dlatego, że rano stężenie pierwiastków we krwi jest inne niż w ciągu dnia.
Krew do badania zwykle pobiera się z żyły w zgięciu łokciowym, w razie braku możliwości pobrania z tego miejsca, krew zostaje pobrana z żyły na górnej powierzchni stopy lub na głowie (u noworodków), do jałowej probówki. Następnie próbka krwi jest wysyłana do laboratorium i tam laboranci wykonują rozmaz z użyciem mikroskopu.
Do oznaczania ilości monocytów najczęściej kieruje się pacjenta z zaburzeniami odporności, przewlekłymi stanami zapalnymi lub chorobami pasożytniczymi.
Interpretacja ilości monocytów – normy ilości monocytów
Prawidłowa ilość monocytów w badanej krwi, to: 0-0,8 x 109/I, 2-8%.
Wynik może okazać się różny, jednak jeśli wychodzi poza „widełki” normy, to powinniśmy wykonać dodatkowe badania oraz zwrócić uwagę na pozostałe wyniki morfologii.
Podwyższona ilość monocytów może świadczyć o schorzeniach takich jak:
- gruźlica
- zapalenia wsierdzia
- choroba nowotworowa
- choroba Leśniowskiego-Crohna
- wrzodziejące zapalenie jelita
- zakażenie pierwotniakami
Pamiętajmy, że minimalnie zwiększona ilość może świadczyć o tym, że nasz organizm walczy z infekcją i jest na etapie regeneracji.
Za zmniejszoną ilość monocytów mogą odpowiadać infekcje lub przyjmowane leki, najczęściej glikortykosteroidy.
Nowe funkcje monocytów – komórki odpornościowe odpowiedzialne za lęk
Badania uniwersyteckie wskazują, że komórki odpornościowe mogą być wykorzystywane w celu terapii zaburzeń nastroju i stresu.
Jeśli nasze ciało długo poddawane jest działaniu stresu, to mózg wysyła informacje do szpiku kostnego i nakazuje zwiększyć dostawę monocytów. Gdy te dotrą do pewnych obszarów w mózgu, to wywołują stan zapalny. Taki stan rzeczy powoduje pojawienie się zachowań lękowych. Długotrwałe i systematyczne poddawanie organizmu na stres, skutkuje wysokim stężeniem monocytów w mózgu, z kolei to wykształca postawę lękową i zwiększa szansę na odczytywanie bodźców jako stresogennych.
Odkryto także, że monocyty inaczej rozwijają się w warunkach kosmicznych. Cytoszkielety monocytów kosmonautów podczas pobytu na orbicie, różnią się od tych występujących w organizmach na Ziemi. Ich komórki mniej się przemieszczają i o wiele gorzej radzą sobie z infekcjami, jest to powodem spadku odporności astronautów. Naukowcy opracowują środek, dzięki któremu monocyty były by stymulowane do większej ruchliwości.