Kreatynina – prostata, niewydolność nerek, odwodnienie, zioła, dieta, błonnik

Kreatynina jest produktem odpadowym pochodzącym z procesu przemian metabolicznych w organizmie.  W miarę wytwarzania kreatyniny jest ona filtrowana przez nerki i wydalana z moczem. Badanie poziomu kreatyniny we krwi służy jako test czynności nerek. Zdolność nerek do radzenia sobie z kreatyniną nazywa się klirensem kreatyniny, co pomaga oszacować współczynnik filtracji kłębuszkowej (GFR) i szybkość przepływu krwi przez nerki.

Kreatynina, funkcje nerek i klirens  GFR

Cała krew w organizmie przepływa przez nerki setki razy każdego dnia. Nerki przepychają płynną część krwi przez maleńkie filtry (zwane nefronami), a następnie pochłaniają większość płynu z powrotem do krwi. Płyny i produkty przemiany materii, których nerki nie reabsorbują, wydalane są w postaci moczu. Szybkość przepływu krwi przez nerki jest współczynnikiem filtracji kłębuszkowej Kłębuszki są mikroskopijnymi wiązkami naczyń krwionośnych wewnątrz nefronów i stanowią kluczową część układu filtrującego. Szybkości filtracji kłębuszkowej nie można zmierzyć bezpośrednio, dlatego istnieje konieczność pomiaru klirensu kreatyniny.

Co to jest kreatynina i klirens kreatyniny

Kreatynina jest produktem odpadowym, wytwarzanym w sposób ciągły podczas normalnego procesu metabolicznego. Nerki filtrują kreatyninę z krwi do moczu dzięki czemu nie jest wchłaniana do organizmu.  Ilość krwi, którą nerki mogą wytwarzać bez kreatyniny, podczas minuty nazywa się  klirensem kreatyniny. Oznacza to, że w każdej minucie nerki oczyszczają około 100 ml krwi bez kreatyniny. GFR może się różnić w zależności od wieku, płci, wagi i wzrostu. Na ogół klirens kreatyniny jest dobrą oceną szybkości filtracji kłębuszkowej.

Pomiar klirensu kreatyniny i funkcji nerek

Lekarze stosują testy klirensu kreatyniny, aby sprawdzić wydolność nerek. Badanie szybkości klirensu kreatyniny pokazuje zdolność nerek do filtrowania krwi. W miarę zmniejszania się czynności nerek zmniejsza się również klirens kreatyniny. Istnieją dwa główne sposoby, w jakie wykonywane są testy kreatyniny do pomiaru czynności nerek:

• Klirens kreatyniny można dokładnie określić, mierząc ilość kreatyniny obecnej w próbce zebranego moczu w ciągu 24 godzin.
• GFR można również oszacować, stosując badanie krwi. Dostępne są różne formuły, które uwzględniają wiek, płeć, a czasem wagę i pochodzenie etniczne. Im wyższy poziom kreatyniny we krwi, tym niższy szacowany GFR i klirens kreatyniny.

Kreatynina, co oznacza podwyższony poziom

Badanie na stężenie kreatyniny we krwi, mierzący jej poziom może wskazywać, czy nerki działają prawidłowo. Częstotliwość wykonywania testów kreatyniny zależy od podstawowych chorób i ryzyka uszkodzenia nerek. Normalny zakres kreatyniny we krwi może wynosić od 0,84 do 1,21 miligramów na decylitr. Jeśli poziom jest podwyższony, oznacza to problemy, choroby, a nawet niewydolność nerek. Ogólnie, wysoki poziom kreatyniny w surowicy oznacza, że nerki nie działają dobrze. Poziom kreatyniny może przejściowo wzrosnąć, podczas odwodnienia, małej objętości krwi lub w przypadku stosowania niektórych leków. Nie można cofnąć trwałych uszkodzeń nerek, ale po odpowiednim leczeniu można zapobiec dalszemu uszkodzeniu.

Choroba nerek i wysoki poziom kreatyniny

Nienormalnie wysoki poziom kreatyniny może wskazywać na uszkodzenie nerek lub przewlekłą chorobę nerek. Funkcjonalne uszkodzenie nerek może być spowodowane poważną infekcją lub niskim przepływem krwi do nerek. Zmniejszony przepływ krwi lub niskie ciśnienie krwi mogą być wynikiem niewydolności serca, choroby tętnic lub ciężkiego odwodnienia. Zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi i zmniejszenie wydalania są oznakami utraty funkcji kłębuszków nerkowych lub przesączania kłębuszkowego. Choroby, które mają wpływ na mikroskopijne naczynia krwionośne kłębuszków, takie jak cukrzyca, lub choroby zapalne lub autoimmunologiczne nerek, toczeń, mogą uszkodzić delikatne struktury związane z filtracją nerkową.

Kreatynina, jak obniżyć jej poziom

W przypadku podwyższonego poziomu kreatyniny powinniśmy przestrzegać wiele zasad dotyczących zarówno diety jak i stylu życia, aby zapobiec zaostrzeniu uszkodzenia nerek.

• Należy ograniczyć wysiłek fizyczny. Ponieważ metabolizm mięśni wytwarza kreatyninę, nadużywanie grup mięśniowych poprzez forsowną aktywność może podnosić poziom.
• Nie należy przyjmować suplementów zawierających kreatynę. Kreatyna jest naturalnym związkiem wytwarzanym w wątrobie. Jest transportowana do mięśni, gdzie jest używana do produkcji energii. Niewykorzystana kreatyna nie używana jako energia zamienia się w kreatyninę, produkt odpadowy. Oprócz swojej naturalnej postaci kreatyna jest również dostępna jako suplement doustny. Niektórzy sportowcy używają tych suplementów, aby poprawić wyniki sportowe. Podobnie jak naturalna kreatyna, suplementy zawierające tę substancję wytwarzają kreatyninę.
• Należy zmniejszyć spożycie białka. Badania pokazują, że jedzenie dużych ilości białka może zwiększyć poziom kreatyniny, przynajmniej tymczasowo. Gotowane czerwone mięso może w szczególności wpływać na poziom kreatyniny.
• Dieta bogata w błonnik. Jedno z badań wykazało znaczące obniżenie poziomu kreatyniny u osób z przewlekłą chorobą nerek, którzy zwiększyli spożycie błonnika.
• Chitosan jest suplementem diety stosowanym głównie przez osoby, które chcą schudnąć lub zmniejszyć poziom cholesterolu. Istnieje kilka badań wskazujących, że chitosan może być również skuteczny w zmniejszaniu poziomu kreatyniny u osób z niewydolnością nerek.
• Wiele ziół jest naturalnymi diuretykami i może pomóc niektórym zmniejszyć poziom kreatyniny. Należą do nich pokrzywa (liść pokrzywy), rumianek, cynamon, żeń-szeń, korzeń mniszka lekarskiego.
• Produkt dostępny w każdym domu, jakim jest soda oczyszczona może dramatycznie spowolnić postępy w przewlekłej chorobie nerek. W ten sposób obniżana jest również kreatynina. Soda oczyszczona zapobiega również stanom zapalnym nerek, ponieważ działa ona ograniczając produkcję amoniaku w nerkach. W przypadku osób ze znacznym uszkodzeniem nerek poddawanych dializie wodorowęglan sodu jest jednym z najczęściej stosowanych środków.

Kreatynina, niewydolność nerek, przerost prostaty

Mężczyźni, którzy doświadczają oznak przerostu prostaty wynikających z łagodnego przerostu gruczołu krokowego są trzy razy częściej narażeni na przewlekłe choroby nerek. Przerost prostaty i przewlekła choroba nerek stanowią poważne problemy zdrowotne u starszych mężczyzn. Przewlekła choroba nerek występuje, gdy nerki nie są w stanie uwolnić metabolicznych odpadów z organizmu w postaci produktu jakim jest kreatynina lub utrzymać prawidłowej równowagi płynów i substancji chemicznych. W rezultacie kreatynina gromadzi się w organizmie prowadząc do zatrucia. Choroba nerek może rozwijać się szybko – w ciągu dwóch do trzech miesięcy – lub stopniowo przez kilka lat. Gruczoł krokowy znajduje się tuż poniżej męskiego pęcherza i otacza górną część cewki moczowej, rurkę, która odprowadza mocz z pęcherza. Wzrost gruczołu krokowego może prowadzić do niedrożności ujścia pęcherza, a to z kolei  do niewydolności nerek.