Patison to warzywo przypominające wyglądem płaską dynię, gwiazdę lub zielony statek kosmiczny, dlatego często nazywa się je „rośliną kosmiczną”. Dojrzałe owoce dochodzą do ok. 6-7 cm średnicy, niektóre okazy mogą mieć jednak wielkość talerza. Patison jest najczęściej koloru zielonego, aczkolwiek może występować tez w żółci, bieli i granacie. Początkowo traktowany był jedynie jako ozdobna roślina.
Smak patisona może przypominać inne rośliny tego typu – dynię, kabaczek czy cukinię. Miąższ patisona jest jasny i otocza go ciemna, twarda skórka. Patisony zbiera się od lipca a do początku zimy. Roślina lubi słońce i nawadnianie – odpowiednia uprawa spowoduje, że owoce będą duże i soczyste. Jej odporność na choroby i szkodniki powoduje, że jest łatwa w uprawie. Roślina ta rośnie bardzo szybko, dlatego niezbędne jest systematyczne zbieranie jej owoców. Owoce patisona zachowują niezmieniony smak nawet do 3 miesięcy po zebraniu.
Patison – wartości odżywcze
W zależności od gatunku i sposobu uprawy patisony będą miały różne wartości odżywcze. Przeciętny patison zawiera jedynie 20 kalorii w 100 gramach.
Niska zawartość cukrów (2g w 100g) powoduje, że jest to warzywo polecane diabetykom. Ich lekkostrawność powoduje, że możemy je podawać osobom w podeszłym wieku i małym dzieciom.
Owoce patisonów zawierają witaminę B1, B2, C, PP, a także magnez, żelazo, karoten i fosfor. To dobra propozycja dla osób dbających o linię i będących na diecie – kosmiczny owoc nie ma cholesterolu ani nasyconych tłuszczów.
Dzięki zawartości witaminy C i manganu patison to skarbnica antyoksydantów. Dzięki temu spożywanie tej rośliny wzmocni odporność i zapobiegnie wielu chorobom. Przeciwutleniacze zawarte w patisonie zwalczają wolne rodniki.
Patison nie zawiera tłuszczów nasyconych, jednak w jego składzie znajdują się kwasy tłuszczowe omega-3. Z tego względu roślina ta polecana jest osobom z nadciśnieniem, chorobami serca i miażdżycą.
Dzięki bogactwu w witaminę a i beta-karoteny spożywanie patisona korzystnie wpływa na nasz wzrok. Badania udowodniły, że składniki te mają wpływ na zapobieganie chorobom takim jak jaskra, zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej.
W podobieństwie do innych warzyw z rodziny dyniowatych, patison zwalcza pasożyty jelitowe.
Patison – jak jeść?
Najlepsze w smaku są młode, świeżo zerwane patisony – ich miąższ ma wtedy delikatny smak i jest bardziej soczysty. Nadają się wtedy idealnie do sałatki lub do zamarynowania ich w occie. Owoce starsze idealnie nadadzą się do smażenia lub duszenia. Można je dodawać do gulaszu, z powodzeniem zastępują ziemniaki.
Marynata do patisonów
Dzięki zamarynowaniu patisonów, możemy cieszyć się ich smakiem nawet zimą.
Patisony umyj dokładnie i odkrój twarde części. W przypadku większych owoców przekrój je na pół. Włóż kawałki owoców do czystych, wyparzonych słoików. Dodaj plasterki marchwi, cebulę, kilka ziaren pieprzu, gorczycy, ziela angielskiego i jeden liść laurowy. W zależności od upodobań możesz dodać do smaku koper i ząbek czosnku.
Do przygotowania zalewy potrzebne będą ocet i wrząca woda – wymieszaj je w proporcji 1:5. Dodaj cukier (8łyżek na 1,5 litra) i sól (6 łyżek na 1,5 litra). Owoce zalej wrzątkiem, mocno zakręć słoik. Pasteryzuj w piekarniku przez 15 minut w temperaturze 100 stopni. Po wyciągnięciu ułóż słoiki na ręczniku do góry dnem do ostygnięcia.
Kwas omega-3
Patison – przepisy
- Sałatka z patisonem i szpinakiem – do jej przygotowania będziesz potrzebować kilku marynowanych patisonów. Pokrój je w paski. Do miski dodaj świeży szpinak, pomidorki koktajlowe, ogórek i cebulę lub szczypior. Przygotuj sos vinegrette – dwie łyżki musztardy zmieszaj z łyżką oliwy z oliwek, dodaj cukier i dokładnie wymieszaj.
- Faszerowane patisony z ryżem i boczkiem – zacznij od ugotowania ryżu, wodę posól i dodaj kurkumę. Boczek, cebulę, pieczarki i paprykę usmaż na patelni. Następnie na patelnie wrzuć ryż, dodaj sól, pieprz i ostrą paprykę. Odkrój górę patisona i wydrąż z niego miąższ. Środek nafaszeruj tym co masz na patelni.
Do wydrążonego miąższu dodaj bulion oraz obrany i pokrojony pomidor. Zblenduj i polej nim patisony. Następnie wstaw je do piekarnika na 40minut w temperaturze 180 stopni. Do wydrążonego miąższu dodaj bulion oraz obrany i pokrojony pomidor.
- Puree z patisona z boczkiem – obierz i pokrój na cztery części 1kg patisonów. Usuń pestki, następnie gotuj ok. 10 minut w osolonej wodzie, dodaj tez łyżkę cukru. Ostudź, następnie zblenduj owoce z łyżką śmietany kremówki, 3 łyżkami masła i 4 łyżkami parmezanu. Dodaj pieprz, sól, paprykę wędzoną i gałkę muszkatołową. Dodaj też ugotowany (najlepiej w bulionie) groszek i świeży koperek. Puree włóż do małych naczyń żaroodpornych i obłóż boczkiem. Zapiekaj przez 15 minut w temperaturze 180 stopni.
- Szaszłyki z grilla z patisonem i kurczakiem – patisony pokrój w małe kawałki, gotuj przez 5 minut z dodatkiem łyżeczki cukru. Posmaruj kawałki piersi kurczaka pastą z oliwy, chilli i pietruszki. Owiń patisony plasterkami boczku. Nadziej wszystko na szaszłyki, możesz dodać też pomidorki koktajlowe. Posmaruj szaszłyki oliwą, zawiń w folię aluminiową i grilluj przez ok. 15 minut.