Jaką dietę stosować przy anemii? Suplementacja żelaza

Anemia ro choroba zwana inaczej niedokrwistością. Objawia się zbyt niskim poziomem hemoglobiny i erytrocytów – czerwonych krwinek.

Choroba ta jest najczęściej spowodowana przez niedobór żelaza w organizmie. Pierwiastka tego może być zbyt mało, gdy nie spożywamy odpowiedniej ilości pożywienia bogatego w żelazo. Innymi przyczynami anemii są nieprawidłowe wchłanianie żelaza przez nasz układ pokarmowy lub utrata tego minerału wskutek obfitych krwawień.

Anemia z niedoboru żelaza

Jest to najpowszechniejszy rodzaj niedokrwistości i dotyczy w głównej mierze kobiet. Stanowią one ok. 80% wszystkich chorych. Spowodowane jest to utratą żelaza w wydalanej krwi podczas miesiączkowania. Anemia z niedoboru żelaza może być też spowodowana przez to, że nie dostarczamy organizmowi odpowiedniej ilości żelaza i witaminy B12. Osoby będące w grupie podwyższonego ryzyka to także wegetarianie, kobiety w ciąży lub karmiące piersią.

Objawy anemii

Najczęstsze objawy anemii to osłabienie, duszności, bladość skóry i błon śluzowych, ospałość, zmęczenie, bóle głowy, zmiany błony śluzowej języka, przełyku i gardła, pieczenie przy przełykaniu, kruchość włosów i paznokci, zajady w kącikach ust.

Anemia – dieta

Odpowiednia dieta, bogata w żelazo i witaminę C pozwoli nam szybciej pokonać chorobę.

• Wybieraj chude mięso, wysokojakościowe wędliny i wątróbkę – produkty te zawierają żelazo, które łatwo wchłania nasz organizm.
• Ogranicz węglowodany proste, cukry, słodycze, lody. Do słodzenia używaj stewii lub cukru brązowego.
• Spożywaj więcej białka, tłuszczy i węglowodanów złożonych – dlatego też bułeczki i biały chleb zamień na ciemny, razowy i pełnoziarnisty.
• Jedz kaszę gryczaną, bulgur i inne ciemne kasze.
• Ogranicz otręby – zawierają one fityniany, które utrudniają wchłanianie żelaza.
• Z tego samego powodu ogranicz spożycie kawy i herbaty.

Żelazo to podstawa

Pierwiastek ten wpływa na prawidłową pracę serca i działa dotleniająco. Reguluje też poziom hormonów, wpływa na działanie układu nerwowego i dostarcza energii. Oprócz zawartości żelaza w produktach niemniej ważne jest źródło z jakiego pochodzi. Żelazo może pochodzić z produktów pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego. Żelazo zawarte w mięsie to tzw. Żelazo hemowe – jego absorbcja przez nasz organizm wynosi ok 10-15%, natomiast żelazo zawarte w produktach roślinnych to żelazo niehemowe – wchłania się w ok. 2-3%.

Żelazo pochodzące z ryb wchłania się w 11%, z wątróbki w 12%, a z cielęciny nawet w 22%. Tymczasem przykładowo żelazo zawarte w szpinaku absorbuje się zaledwie w 1%, z sałaty w 4% a z pszenicy w 5%. Wartości te powodują, że dieta ściśle wegetariańska i wegańska nie są polecane dla osób z objawami anemii.

Niską zawartość żelaza znajdziemy w owocach, mleku i ziemniakach, średnią w drobiu, kaszach i warzywach, a wysoką w mięsie, rybach i podrobach.

To, jak dobrze wchłaniane jest żelazo zależy też od innych spożywanych przez nas produktów. Szczególnie dobry wpływ na ten proces ma witamina C. Wchłanianie żelaza jest natomiast ograniczone przez szczawiany i fityniany.

Żelazo i witaminy

Dieta w anemii – jakie witaminy i pierwiastki?

• Witamina C – obok żelaza, to podstawa diety anemika. Jest to witamina, które znacznie poprawia wchłanianie żelaza. Produkty bogate w witaminę C to pomidory, kapusta, papryka, ziemniaki, rokitnik, jarzębina, żurawina, szpinak, kalafior, kalarepa, natka pietruszki, brukselka, jarmuż, chrzan, czarne porzeczki, cytryna, pomarańcza, grejpfrut, truskawki, kiwi, poziomki.
• Kwas foliowy – bierze on udział w podziale komórek, dlatego ważne jest jego dostarczanie osobom z anemią. Bogate źródła kwasu foliowego to soja, szpinak, szparagi, brukselka, bób, pełnoziarniste pieczywo, pomarańcze, wątróbka kurza, wątróbka wołowa, jajka.
• Molibden – wspiera wiele procesów metabolicznych, pozwala lepiej przyswajać żelazo. U osób dorosłych zapotrzebowanie na ten pierwiastek wynosi od 30 do 45 µg. Występuje w zbożach, orzechach i warzywach strączkowych (grochu, fasoli). Poza tym śladowe ilości molibdenu występują w każdym mięsie, większości warzyw i owoców.
• Cynk – bierze udział w budowie erytrocytów. Najwięcej go znajduje się w ostrygach, krewetkach, czosnku, sezamie, migdałach i dzikim ryżu. Pojawia się też w serach, kaszach, jajach i kapuście.
• Miedź – bierze udział w syntezie hemoglobiny oraz ułatwia transport i wchłanianie żelaza. Występuje w wątrobach, zarodkach, płatkach owsianych, orzechach, kakao, nasionach słonecznika.

• Kobalt – jest istotny w procesie namnażania i podziału czerwonych krwinek. Wchodzi w skład witaminy B12. Można go znaleźć w wołowinie, cielęcinie, wieprzowinie, owocach morza, rybach, mleku, serach i jajach.

• Witamina E – zapobiega powstawaniu skrzepów w krwi, poprawia jej jakość. Znajdziemy ją w oleju słonecznikowym, orzechach laskowych, słoneczniku, pestkach dyni i migdałach.

Osoby z anemią powinny uwzględnić włączenie do diety wszystkich wyżej wymienionych produktów. Należy spożywać jedzenie jak najmniej przetworzone, o wysokiej jakości. Szczególnie ważne jest jedzenie chudego mięsa – to w nim znajdziemy najwięcej łatwo przyswajalnego żelaza. Dobrym pomysłem jest też gotowanie zup na bazie mięsa, kości czy ryb. Wegetarianie powinni natomiast spożywać jak najwięcej nabiału, białego sera i jaj, a także bogatych w żelazo i witaminę C owoców i warzyw.