Arnika górska należy do roślin z rodziny astrowatych, dziko porasta góry europejskie oraz północnoamerykańskie. Ze względów leczniczych została objęta ochroną w Polsce oraz w innych krajach. W Polsce występuje jeden gatunek arniki, ogólnie na całym świecie istnieje ich 30. Arnika porasta Polskie Sudety oraz Bieszczady. Bardzo dobrze jest znana dla ludności miejscowej, potocznie nazywają ją kupalnikiem górskim. Obecnie trudno ją zobaczyć rosnącą dziko, najlepiej wybrać się do specjalnych upraw leczniczych gdzie jest hodowana.
Arnika górska charakteryzuje się dużym kłączem, wzniesioną i rozgałęziona łodygą. Na samym czubku łodygi znajduje się koszyczek żółtych kwiatów. Najlepiej rośnie w nasłonecznionych miejscach na glebie piaszczystej i bogatej w próchnicę. Liście porastające łodygę są lancetowate. Kłącze rośliny oraz kwiaty zawierają olejki eteryczne oraz flawonoidy, karotenoidy i żywicę. Najcenniejszą pod względem leczniczym częścią rośliny są kwiaty. Arnika kwitnie w czerwcu, a zbiór kwiatów i liści przypada na czerwiec-lipiec, zaś kłączy na wrzesień. Kwiaty mają żółtopomarańczową barwę i są bardzo aromatyczne.
Właściwości lecznicze arniki górskiej
Arnika górska to wspaniałe, naturalne lekarstwo. Łagodzi bóle różnego rodzajów, doskwierające po oparzeniach skóry, przeszłych operacjach oraz reumatyczne. Zmniejsza objawy zaburzenia trawienia oraz leczy podrażnioną alergiczną skórę. Działa kojąco na trudno gojące się rany, czyraki, owrzodzenia. Wskazany jest także dla osób które przeżyły paraliż, wstrząs mózgu, a także dla cierpiących na epilepsje, padaczkę. Regularne spożywanie arniki górskiej wzmacnia organizm. Przyspiesza gojenie ran oraz chroni przed bakteriami. Dodatkowo wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Stosowanie arniki pozwala na szybsze gojenie się ran oraz sprawniejsze działanie naczyń krwionośnych.
Zioło to zwiększa odporność organizmu na infekcje np. salmonella, przyspiesza gojenie się ran po operacjach. Arnika górska wykazuje właściwości przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe, ściągające. Wzmacnia serce i naczynia krwionośne w organizmie człowieka. Arnika górska może być używana zarówno przy zaburzeniach psychicznych i fizycznych. Okłady z niej poleca się stosować na liczne siniaki, urazy stawów i wiązadeł, skręcenia, opuchnięcia, złamania. Arnika górska obniża gorączkę i pobudza krążenie krwi.
Do celów leczniczych wykorzystuje się łodygi i kwiaty arniki. Elementy zioła zawierają flawonoidy i olejek eteryczny. W olejku są cenne składniki między innymi azulen, tymol, fitosterole, karotenoidy oraz kwasy organiczne. Przeciwutleniacze, jakimi są flawonoidy działają przeciwzapalnie i moczopędnie. Podrażniają kanaliki nerkowe przy tym samym utrudniając proces resorpcji w nerkach. Oprócz tego zwiększają metabolizm organizmu. Działanie dezynfekujące arniki, możliwe jest dzięki zawartości tymolu. Po za tym obecne kwasy organiczne obniżają wchłanianie cukrów i działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie oraz są skuteczne w walce z grzybicą stóp. Arnikę stosuje się u dzieci przy walce z kokluszem oraz nocnych wydaleniach moczu pojawiających się w wyniku koszmarów sennych.
Działanie przeciwzapalne arniki
Dzięki działaniu przeciwzapalnym arniki można uzyskać niezwykłe efekty. Pozwala ona na szybszą likwidację obrzęków, stłuczeń oraz siniaków. Stosowana w formie nalewki bądź maści przyspiesza gojenie się ran oraz zwichnięć. Można ją stosować u dzieci na różne obrzęki. Wielu sportowców sięga po arnikę i specyfiki przygotowywane na jej bazie. Pomaga zlikwidować zakwasy i skurcze, idealnie nadaje się do masażu mięśni. Płukanie jamy ustnej arniką polecane jest zwłaszcza po zabiegach dentystycznych. W kosmetyce preparaty z arniki przeznaczone są osobom z cerą naczyniową i tłustą. Powstaje wiele różnych kosmetyków zawierających arnikę np. maseczki, płyny do kąpieli, kremy wygładzające oraz specjalistyczne na worki pod oczami. Maści na bazie arniki używa się bezpośrednio na chorą skórę (czyraki, ropienie i trądzik).
Napar z arniki górskiej
Napar z arniki wpływa wzmacniająco na cały organizm, pobudza naczynia krwionośne oraz działa przeciwzapalnie. Do przygotowanie wystarczy jedna łyżka suszonego ziela i zalanie jej wrzącą wodą. Taką mieszanie trzeba odstawić na około 30 minut, następnie ją przecedzić. Napój zaleca się pić raz dziennie i stosować przez okres dwóch tygodni, później warto zrobić przerwę.
Nalewka z arniki górskiej
Nalewka z arniki górskiej pozwala przyspieszyć regeneracje trudno gojących się ran oraz siniaków.
Do przyrządzenie nalewki potrzeba około 3 łyżki pokruszonych kwiatów arniki górskiej i dwie szklanki alkoholu 60%. Należy zalać zioło alkoholem i odstawić na okres dwóch tygodni, codziennie dwa razy potrząsając buteleczkę z mieszaniną. Po upływie czasu trzeba przecedzić mieszaninę, a następnie ją rozcieńczyć. Najlepszą proporcją jest 1 łyżeczka nalewki na 1 szklankę wody. Okłady z nalewki można stosować bezpośrednio na skórę w formie okładów. Przykładać na chore miejsce i trzymać około 10-15 minut. Najkorzystniej jest stosować nalewkę kilka razy dziennie.
Produkty z dodatkiem arniki
Maść z arniki
Maść z arniki pomaga na gojenie ran oraz zmniejsza obrzęki. Do przygotowania potrzeba dwie łyżki suszonego ziela kwiatu arniki. Należy je wymieszać z olejem bądź wazeliną i warto dodać kilka kropel żywicy benzoesowej. Taką powstałą maścią smarować rany ciężko gojące się, owrzodzenia , wypryski oraz miejsca obrzęknięte.
Przeciwwskazania co do stosowania arniki górskiej
Arnika górska może wywołać uczulenia. Spożywać ją należy w rozsądnych dawkach. Najczęściej wywołanymi objawami niepożądanymi są bóle brzucha i głowy, biegunka, wymioty oraz zaburzenia rytmu serca. Dodatkowo arniki górskiej nie powinny stosować kobiety w ciąży oraz osoby cierpiące na bardzo poważne zapalenia skóry.