Alergia pokarmowa u dorosłych
Alergie pokarmowe należą do czołówki najczęściej występujących uczuleń u dorosłych. Zwielokrotnienie odsetku ich wykrywalności jest zasługą rosnącej świadomości społecznej i skuteczności przeprowadzanych badań alergologicznych, ale decydujące okazują się być czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie środowiska, ułatwiony dostęp do egzotycznego dotąd menu czy nagminnie spożywanej przemysłowo przetworzonej żywności. W obrazie klinicznym alergia pokarmowa u dorosłych to nic innego jak nadmierna reakcja immunologiczna, powodująca występowanie zróżnicowanych objawów klinicznych po spożyciu pokarmu, na który dana osoba jest uczulona. Organizm zaczyna zwalczać dostarczone z pożywieniem alergeny, uruchamiając system odpornościowy, który powoduje szereg dolegliwości odczuwanych tuż po spożyciu. Objawy alergii pokarmowej zawsze wywołują takie same objawy, lecz ich nasilenie będzie zależne od ilości spożywanego produktu. Alergia pokarmowa kojarzona do niedawna z niemowlętami oraz dziećmi, może wystąpić w każdym wieku. Alergia pokarmowa u dorosłych staje się coraz częstszym zjawiskiem, skłaniającym do szukania pomocy u dietetyków, lekarzy specjalistów i samodzielnego radzenia objawowego na drażniące bodźce.
Objawy alergii pokarmowej
Objawy alergii pokarmowej należą do swoistych, ale różnią się w zależności od oddziałujących na konkretny organizm czynników. Każda osoba może zareagować na ten sam produkt inaczej, co często przysparza problemów w postawieniu poprawnej diagnozy. Objawy alergii pokarmowej są bardzo zróżnicowane i mogą dotyczyć odmiennych narządów czy układów w ciele. Typowy podział objawowy obejmuje:
- Skórę, na której może pojawić się obrzęk, pokrzywka, wysypka, zaczerwienienie, a prowadzić nawet do atopowego zapalenia skóry
- Układ oddechowy, objawiający się astmą, obrzękiem, przewlekłym nieżytem nosa, katarem i nawracającymi zapaleniami śluzówki nosa czy nawet powtarzającymi się zapaleniami płuc
- Przewód pokarmowy, który nie potrafi poradzić sobie z trawieniem białek, co przyczynia się do występowania wymiotów, biegunek, kolek, wzdęć, obrzęku gardła oraz ust
- Układ nerwowy, powodując ciężkie do pokonania migreny, brak koncentracji i zaburzenia snu. to obrzęk, katar, wysypka, swędzenie, bóle głowy czy bóle brzucha.
Lactocontrol – na trawienie laktozy z mleka
Alergia pokarmowa u dorosłych może powodować także inne, mniej typowe objawy, początkowo nie kojarzonych z wrażliwością pokarmową, do których należą obrzęki ciała porównywane do zatrzymania wody w organizmie, problemy z utrzymaniem zdrowej wagi ciała czy bóle kostno-stawowe.
Objawy alergii pokarmowej według systemu układów mają skłonność do wzajemnego współwystępowania, łącząc się w ogólne złe samopoczucie, osłabienie systemu odpornościowego czy rozdrażnienie. Należy pamiętać, że z pozoru niegroźna, lecz bagatelizowana alergia pokarmowa może skutkować w skrajnych przypadkach nagłym wstrząsem anafilaktycznym, czyli drastycznym spadkiem ciśnienia powodującym zaburzenia krążenia a nawet skurcz oskrzeli niosącym ryzyko zatrzymania akcji serca.
Różnice w objawach wynikają nie tylko z ich nasilenia, ale także czasu potrzebnego do wywołania reakcji organizmu na drażniący związek. Wyróżnia się 3 objawy kliniczne z podziałem na okres wystąpienia reakcji alergicznej:
- natychmiastowa reakcja alergiczna – pojawiają się po kilku minutach od spożycia alergenu pokarmowego
- reakcja alergiczna typu cytotoksycznego – kiedy dochodzi do zniszczenia zdrowych komórek organizmu
- opóźniona reakcja pokarmowa – objawy kliniczne mogą wystąpić po upływie nawet kilku godzin lub dni od spożycia alergenu pokarmowego
Alergeny pokarmowe – co uczula najczęściej
Działanie alergizujące wykazuje praktycznie każdy produkt, jednak istnieje pewna gama produktów, niosąca za sobą szczególnie podwyższone ryzyko alergii. Należą do nich produkty mleczne – mleko, jaja, orzechy, ryby, skorupiaki, soja i zboża zawierające gluten. Reakcja organizmu na alergeny pokarmowe jest uzależniona od spożywanej ilości lub niewłaściwej konfiguracji produktów, dlatego nie zawsze wymagana jest całkowita rezygnacja ze spożywania jakiejś potrawy, a na przykład zmniejszenia jej udziału w naszej codziennej diecie. Ujawniona alergia pokarmowa u dorosłych częściej wywołana jest produktami pochodzenia roślinnego, stosowanych obecnie w procesie przetwórczym żywności, która tego nie wymaga. Przykładem może być obecność mąki w wyrobach garmażeryjnych czy jogurtach odpowiadającej za sztuczne zagęszczenie i pozorną poprawę jakości.
Leki na alergię
W styczności z alergenami pokarmowymi, układ odpornościowy uwalnia do krwi mediatory stanów zapalnych, m.in. histaminę czy cytokinę zwalczające zagrożenie. Przy okazji, organizm niszczy także zdrowe komórki ciała, wpływając negatywnie na ogólną kondycję naszego zdrowia. Najprostszą metodą walki z nietolerancją pokarmową jest dieta eliminacyjna, polegająca na czasowym i stopniowym wyeliminowaniu grup produktów podejrzewanych o wywołanie dolegliwości. W praktyce, okazuje się to niełatwym zadaniem, chociażby ze względu na niejasne zapisy informacyjne umieszczane na produktach. Gdy dieta eliminacyjna nie przynosi oczekiwanych efektów, włącza się leczenie farmakologiczne. Leki na alergię łagodzą miejscowe objawy nieżytu nosa czy zapalenia skóry dzięki związkom przeciwbólowym, rozkurczającym, nawilżającym czy kojącym. W podwyższeniu naturalnej tolerancji niektórych produktów, np. mleka stosuje się tabletki z enzymem laktazy poprawiającym zdolności trawienne układu pokarmowego.