RLS czyli zespół niespokojnych nóg

Nazwa pochodzi od amerykańskiego skrótu restless legs syndrome oznaczającego w wielkim skrócie przymus poruszania nogami. RLS jest najpopularniejszym zaburzeniem ruchowym występującym w nocy, choć niewykluczone są jego objawy także o innych porach dnia. Wyróżnia się dwie postacie choroby pierwotną i wtórną, które różnią się miedzy sobą źródłem problemów. Główną przyczyną RLS wydaje się być niedobór żelaza, ale istnieją także głosy oponujące za genetyczną przyczyną choroby. Pomimo złożoności schorzenia, dziś wiadomo, że wieczornym dolegliwościom sprzyjają choroby przewlekłe, np. niewydolność nerek, anemia cukrzyca, alergie powodujące neuropatię obwodową, choroba Parkinsona, ciąża i wiele innych. Bez względu na zarzewie problemów, zespół niespokojnych nóg jest niezwykle dokuczliwe i powoduje pogorszenie snu oraz wynikające z tego rozdrażnienie, złe samopoczucie, zmęczenie i nieefektywność w pracy. Na szczęście istnieją pewne sposoby na pozbycie się, a co najmniej złagodzenie objawów.

Objawy zespołu niespokojnych nóg

RLS zalicza się do grona zaburzeń ruchowych o charakterystycznych objawach, do których należą:

• przymus poruszania nogami
• nieprzyjemne mrowienie, bolesność, skurcze nóg i ich drętwienie, wrażenie przechodzenia prądu, niepokój w nogach odczuwany głęboko w mięśniach i kościach
• nasilenie objawów w porze wieczoru i nocy utrudniające zasypianie i utrzymanie zdrowego snu
• zauważanie objawów wyłącznie podczas odpoczynku
• odczuwalna poprawa podczas poruszania nogami

Niekiedy nasilenie objawów zmusza do wstania z łóżka i chodzenia po pokoju, by rozładować powstałe w nogach napięcie.

Chory najczęściej radzi sobie z objawami wykonując masaż, rozcierając i napinająć mięśnie oraz rozciągając je, co daje tylko chwilowy efekt

Pierwotne postaci choroby nasilają się wraz z wiekiem, natomiast wtórne tracą na sile wraz ze skutecznością podejmowanych działań leczniczych polegających na terapii choroby podstawowej wywołującej objawy w nogach. Co ciekawe znacznie częściej schorzenie wykrywane jest u kobiet niż mężczyzn.

Suplement diety na zespół niespokojnych nóg

Objawy RLS podczas snu

Podczas snu chorzy na zespół niespokojnych nóg nieświadomie wykonują serie ruchów polegających na szybkim zginaniu i rozprostowaniu nóg. Dowiadują się o tym najczęściej od partnera, który określa to jako kopanie przez sen.

Prowadzi to do zaburzeń snu, często bezsenności a zwłaszcza trudnościach w zasypianiu. Po przebudzeniu chorzy są niewyspani i apatyczni, co utrudnia im wykonywanie zaplanowanych czynności. W badaniach poszczególnych faz snu widzi się zwiększoną ilość snu płytkiego kosztem snu głębokiego, podczas którego rzeczywiście wypoczywamy i regenerujemy siły. Dzieje się tak, ponieważ nasilenie objawów występuje tuż po położeniu się do łóżka, gdy mamy zamiar odpocząć. Niemożność zapadnięcia w sen rozdrażnia chorych i odwleka moment zamknięcia oczu, szczególnie gdy chory postanawia zająć się czymś innym zamiast zasnąć.

RLS może dotknąć osób w każdym wieku, ale szczególnie narażone są osoby starsze, z niedokrwistością i kobiety w ciąży. Pierwsze objawy pojawiają się po 20 roku życia i nasilają się z upływem czasu.

Postacie RLS różnią się między sobą także częstotliwością występowania choroby. Objawy mogą pojawiać się codziennie lub prawie codziennie lub z odstępami trwającymi nawet miesiące.

Pierwotne RLS ma często uwarunkowania rodzinne, polegające na dziedziczeniu dysfunkcji w pracy mózgu. Niewystarczający zasób żelaza mogą powodować także genetyczne predyspozycje złego wchłaniania bądź niewłaściwego wykorzystania dostarczanego zasobu.

Wtórny syndrom niespokojnych nóg to około 1/4 wszystkich przypadków i występuje na skutek:

• anemii z niedoboru żelaza – przyczyną zła dieta lub wady genetyczne
• u regularnych dawców krwi – ubytek żelaza
• w ciąży – niedobór żelaza i kwasu foliowego
• w niewydolności nerek i mocznicy

Suplement diety z żelazem
Średnia ocena 4,5/5.0

Należy zachować ostrożność w pochopnym stwierdzaniu RLS, które daje podobne objawy co inne choroby: polineuropatia, choroba Parkinsona, padaczka, stwardnienie rozsiane, choroby reumatoidalne, zaburzenia krążenia w dolnych partiach ciała i zaburzenia snu, bezsenność.

Przyczyny RLS

Zespół niespokojnych nóg jest często wynikiem innych zaburzeń somatycznych i neurologicznych. Mogą go także wywołać niektóre leki. Poza tym główną przyczynę stanowi niedobór żelaza powodującego z czasem anemię. Z tego też powodu objawy są często notowane wśród kobie spodziewających się dziecka. Podejrzewa się, że wpływ na wystąpienie choroby mają czynniki dziedziczne. Jeśli ktoś z naszych bliskich zmagał się z objawami choroby, prawdopodobne jest, że i my ją odziedziczymy. Dokładne przyczyny powstawania choroby, mimo licznych badań, pozostają nieodkryte. Źródeł dopatruje się w neuroprzekaźnikach wydzielanych do mózgu, głównie dopaminy i opioidów. Potwierdzają to reakcje osób zażywających leki antydepresyjne i przeciwpadaczkowe oddziałujące na ośrodkowy układ nerwowy. Podobne objawy można zaobserwować także u osób uzależnionych – od kofeiny, nikotyny i alkoholu.

Leczenie zespołu niespokojnych nóg

Leczenie ze względu na postać pierwotną bądź wtórną może przyjmować postać farmakologicznej terapii lub takiej niewykorzystujących leków. Nieraz pomocna okazuje się delikatna zmiana stylu życia, która pozwoli osiągnąć spokój i umożliwi szybkie zaśnięcie.

Postać pierwotną należy leczyć zakładając, że RLS jest objawem choroby. W postaciach wtórnych RLS stanowi objaw sam w sobie.

Należy zwrócić szczególną uwagę na żelazo. Jego rola w organizmie jest nieoceniona, dlatego w terapii zespołu wprowadza się długotrwałą suplementację żelazem pod kontrolą lekarza. Ten sposób leczenia jest jedynym dostępnym dla kobiet w ciąży. Oprócz niego ciężarnym zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego. Kluczowa jest także zmiana diety na zdrowszą, zawierającą w menu czerwone mięso, wątróbkę, szpinak. Żelazo należy przyjmować na czczo, godzinę przed posiłkiem lub 2 godziny po nim. Najlepiej łączyć go z witaminą C, co podwyższa jego wchłanialność. Należy uzupełnić wszelkie braki mikroelementów, między innymi żelaza, witamin z grupy B.

Jeżeli objawy wywołały leki należy szukać bezpieczniejszych zamienników. Po odstawieniu leków objawy samoistnie wygasną.

Chorzy dobrze reagują także na opiaty, w tym kodeinę o działaniu przeciwzapalnym. Niestety wiąże się z tym ryzyko rozwinięcia uzależnienia, zwłaszcza w długotrwałym leczeniu tą substancją.

Można skorzystać także ze środków dostępnych w aptece: suplementów diety z magnezem i żelazem, a także leków dedykowanych osobom z zespołem niespokojnych nóg, np. Restonum, który zawiera:

• żelazo – pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek, hemoglobiny oraz transporcie tlenu w organizmie. Przyczynia się również do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego.
• magnez – pomaga w utrzymaniu równowagi elektrolitowej oraz przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego. Magnez pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni.
• Witaminę C – zwiększa przyswajanie żelaza.
• Witamina B6 i B12 –  zwiększają przyswajanie magnezu