Zespół złego wchłaniania to określenie na zaburzenia w pracy jelit, które powodują mniejszą zdolność wchłaniania pokarmu i zawartych w nim składników odżywczych. Długotrwale utrzymujące się objawy zespołu złego wchłaniania prowadzą do niedoborów podstawowych witamin i składników mineralnych, przez co organizm nie może normalnie funkcjonować. Zespół złego wchłaniania u dzieci i dorosłych jest rozpoznawany coraz częściej, co wiąże się z większą świadomością lekarzy jak i powszechnymi chorobami przewodu pokarmowego na skutek drastycznego obniżenia jakości spożywanego jedzenia na przestrzeni kilkudziesięciu lat (upowszechnienie konserwantów, pestycydów, wysoka cena produktów naturalnych i ekologicznych).
Przyczyny zespołu złego wchłaniania
Zespół złego wchłaniania przyczyny może mieć zróżnicowane, zależnie od dotykających nas chorób. W każdym przypadku kończy się to podobnie: białka, cukry i tłuszcze są w zdecydowanej większości wchłaniane w jelicie cienkim wyposażonym w kosmki jelitowe. Kosmki wychwytują substancje odżywcze oraz płyny, które następnie trafiają z krwią do wszystkich komórek ciała. Nawet jeśli poszczególne organy trawiące jak żołądek, wątroba i trzustka wywiązują się ze swojej roli, to mała powierzchnia kosmków jelitowych nie jest w stanie wykorzystać całych zasobów pożywienia. Tak jest w przypadku chociażby choroby Crohna czy celiakii. Inne przyczyny złego wchłaniania to zapalenie, choroba trzewna, urazy, wycięcie jelita, nietolerancje laktozy i wiele innych. Zdarza się, że przyczyna leży w brakach enzymów trawiennych, a więc złej pracy wcześniej wymienionych organów. Inne czynniki powodujące mniejsze wchłanianie pokarmy to:
- Terapia antybiotykami, która narusza mikroflorę jelit i powoduje gorsze trawienie
- Grzybica przewodu pokarmowego wiążąca się z brakiem dobroczynnych bakterii odpowiedzialnych za utrzymanie zdrowych jelit
- Przewlekłe zapalenie trzustki, żołądka, jelit, wątroby, pęcherzyka żółciowego itd
- Radioterapia
- Zespół krótkiego jelita po wycięciu większości tkanki
- Zakażenia bakteryjne powodujące wymioty, biegunki i inne objawy
Objawy zespołu złego wchłaniania
Zaburzenia złego wchłaniania objawy mają charakterystyczne i łatwo rozpoznawalne. W zależności od składników odżywczych, które wydalamy niestrawione możemy zaobserwować różnice w wyglądzie stolca. Jeśli dotyczy nas niestrawiony tłuszcz, to nasze stolce będą jasne, cuchnące i rzadkie. Jeśli dotyczy nas niestrawione białko, to będziemy cierpieli na obrzęk ciała przez zatrzymanie wody w organizmie a nasza skóra i włosy staną się suche. Suche mogą być także nasze oczy, co objawia się syndromem suchego oka.
Niestrawione cukry (laktoza) będą doskwierały nam przez cały dzień w postaci biegunki, wzdęć, gazów. W poszczególnych problemach z trawieniem może nas dotyczyć konkretna awitaminoza (bardzo dużo spośród witamin rozpuszcza się w tłuszczach), anemia, niedożywienie związane ze spadkiem masy ciała, niskie ciśnienie krwi typowe dla niedoboru żelaza itd. Pomocą i ulgą przy problemach trawiennych okazują się być probiotyki, które zasiedlają przewód pokarmowy bakteriami osłonowymi dodatkowo chroniącymi przed rozwojem grzybicy.
Na zespół złego wchłaniania częściej chorują osoby z predyspozycjami genetycznymi, którzy mieli rodziny chore na dolegliwości przewodu pokarmowego, z odziedziczoną skazą wchłaniania, celiakią itd. Zaburzenia wchłaniania występują w zwiększonym stopniu wśród alkoholików i chorych na mukowiscydozę. Generalnie choroby przewodu pokarmowego są dziś powszechne ze względu na częste alergie i nietolerancje składników pokarmowych. Odpowiedzialność za to ponoszą kraje wysokorozwinięte, które stawiają na ilość produkowanego jedzenia, nie jakość.
Suplement diety z witaminami i minerałami
Leczenie zespołu złego wchłaniania
Zespół złego wchłaniania wymaga leczenia, które nie ogranicza się do stosowania leków, ale przede wszystkim polega na szeroko zakrojonej profilaktyce. Warto edukować młode osoby, że to, co jemy, ma wpływ na nasze zdrowie i jakość naszego życia. Produkty wysoko przetworzone i mało zasobne w składniki odżywcze nie dostarczą nam wystarczającej ilości witamin i minerałów. Popularność diet ubogich w cukry, tłuszcze lub białko uczy mylnego przeświadczenia, że cukry, tłuszcze i białka to zło, którego należy się wystrzegać.
Organizm potrzebuje wszystkich składników z pożywienia, ale w zbilansowanych ilościach. Syndrom złego wchłaniania wymaga przyjmowania suplementów diety z witaminami i minerałami jak Geriavit Pharmaton wzbogacony dodatkowo żeń-szeniem. Ponadto warto skonsultować się z dietetykiem, który pomoże uzyskać i utrzymać zdrową masę ciała. Rozpoznanie syndromu złego wchłaniania następuje podczas badania kału oraz biopsji polegającej na pobraniu wycinka jelita do badania pod kątem ewentualnych chorób. Należy jeść kilka małych posiłków w ciągu dnia, które są bogatym źródłem węglowodanów, tłuszczów, minerałów, białka i witamin.
Zespół złego wchłaniania wiąże się także z niedostateczną podażą wody, dlatego dobrze jest kontrolować stan nawodnienia organizmu i w porę reagować na objawy odwodnienia jak silne pragnienie, zawroty głowy, suchość w ustach i małe oddawanie moczu. W kryzysowych sytuacjach i w okresie wzmożonego zapotrzebowania na wodę (lato, wysiłek fizyczny) pomocne okażą się napoje izotoniczne oraz specjalne saszetki uzupełniające poziom elektrolitów. Elektrolity uzupełniają także preparaty z wysoką zawartością magnezu i potasu, np. Doppelherz aktiv na skurcze.