Zastosowanie lubrykantów w gabinecie ginekologicznym

Choć lubrykanty znane są już od starożytności, to jednak te w żelowej, nieco wodnistej postaci powstały dopiero na początku XX w. Obecnie po tę formę nawilżenia często sięgają partnerzy w czasie stosunku seksualnego. Nie jest to jednak wyłączne zastosowanie tego produktu. Trudno wyobrazić sobie bez niego dobrze wyposażony gabinet ginekologiczny. Bez substancji nawilżającej wiele badań wywoływałoby duży dyskomfort u pacjentek i mogłoby tym samym zniechęcać je do regularnych wizyt w gabinecie lekarskim.

Czym są lubrykanty?

Lubrykantem nazywanym preparat w formie żelu, którego rolą jest nawilżanie wejścia do pochwy lub odbytu. Jego zastosowanie ułatwia lekarzowi wsuwanie i operowanie narzędziami takimi jak głowica USG czy wziernik dopochwowy. Jednak główną rolą tego rodzaju substancji jest zmniejszenie dyskomfortu odczuwanego przez pacjentkę w czasie badania oraz uniknięcie powstania podrażnień przez wykorzystywane w diagnostyce narzędzia. Tak jak podczas stosunku seksualnego, tak i podczas wsuwania akcesoriów ginekologicznych do narządów rodnych dochodzi do tarcia, które może wywołać podrażnienia, a w konsekwencji także przyczynić się do rozwoju stanu zapalnego. Dzięki żelom ginekologicznym ruchy są płynne, a utworzona przez nie śliska powierzchnia zapobiega bolesnym otarciom.

Dyskomfort odczuwany przez pacjentki jest przez to znacznie mniejszy niż przy wykorzystaniu samej wody jako substancji nawilżającej, co jeszcze do niedawna było dość częstą praktyką w gabinecie ginekologicznym. Ból po zastosowaniu żelu przestaje być odczuwany w ogóle u niemal 34% pacjentek, co świadczy o ważnej roli tego produktu w praktyce ginekologicznej.

Rodzaje stosowanych żeli nawilżających w gabinecie ginekologicznym

Żele używane przez ginekologów przy badaniach mogą być wykonane na bazie wody, silikonu lub oleju. Żele na bazie wody są najchętniej wybierane przez specjalistów, ponieważ mają pH bliskie pH pochwy. Do tego pozbawione są formaldehydu, soli, barwników i substancji aromatyzujących, dzięki czemu nie mają potencjału alergizującego. Jest to szczególnie ważne w przypadku badania okolic intymnych. Nawet kobiety wyjątkowo wrażliwe na sztuczne dodatki do preparatów przeznaczonych do pielęgnacji okolic intymnych, a także podatne na rozwój infekcji i stanów zapalnych mogą być bez obaw badane z użyciem narzędzi ginekologicznych, na które zaaplikowany został żel nawilżający na bazie wody. Wadą tego rodzaju preparatów jest ich niska wydajność. W przypadku dłuższego badana konieczna może okazać się kilkukrotna aplikacja żelu, ponieważ szybko się wchłania.

Żele na bazie silikonu lub oleju nieczęsto są już spotykane w gabinetach ginekologicznych. Choć nie wchłaniają się tak szybko, a przez to nie jest konieczna dodatkowa aplikacja preparatu podczas długiego badania, to mocno brudzą one odzież, jeśli po badaniu substancja nie zostanie dokładnie wytarta. Do tego silikon i olej mogą wywoływać reakcję alergiczną, a pozostawione dłużej w okolicach intymnych mogą doprowadzić do bolesnych podrażnień, a w konsekwencji także rozwoju stanów zapalnych i infekcji. Ponadto substancje oleiste mogą przyczyniać się do uszkodzenia osłony głowicy USG.

Żele nawilżające – w saszetkach i pojemniku zbiorczym

Żele do USG czy badania przy użyciu wziernikiem dostępne są zarówno w saszetkach, jak i większych opakowaniach objętości 250 ml. Małe, jednorazowe opakowania sprawdzą się w niewielkich gabinetach. Ułatwiają one organizację miejsca pracy i przyspieszają wykonywanie badań. Saszetki zwykle zawierają 2,7 g lub 5 g substancji nawilżającej. To, które z nich zostaną wybrane do gabinetu, zależy w dużym stopniu od przyjętych procedur klinicznych. Warto również dodać, że saszetki sprawdzą się w sytuacji, gdy wymagana jest sterylność wykorzystywanego żelu.

W większych gabinetach, w których każdego dnia badanych jest wiele pacjentek, bardziej praktyczne jest, gdy lekarz decyduje się wyposażyć stanowisko badań w lubrykant w opakowaniu o objętości 250 ml. Nie ma wówczas zagrożenia, że preparat nie zostanie zużyty przed upływem daty ważności (od momentu otwarcia) i będzie konieczne jego wyrzucenie.

Bibliografia:

D. A. Hill, G. Lamvu, Wpływ żelu nawilżającego na komfort pacjentek w trakcie wziernikowania pochwy, „Obstetrics & Gynecology” 2012, vol. 119, nr 2, s. 227–231.