Wyrostek robaczkowy – pytania i odpowiedzi.
Wyrostek robaczkowy dzięki tkance limfatycznej, spełnia podobną rolę jak migdałki. Jeszcze do niedawna był uważany za zbędny narząd, a w USA wycinano go profilaktycznie (w obawie przed zapaleniem). Dziś wiemy o nim więcej, i to właśnie tą wiedzą będziemy się dziś dzielić.
Gdzie znajduje się wyrostek robaczkowy i skąd wzięła się jego nazwa?
Zwykle wyrostek znajduje się na dolnej prawej stronie jamy brzusznej. Mówimy zwykle, gdyż narząd może ulec przesunięciu, dlatego też czasem silny ból brzucha może oznaczać (lub też i nie) zapalenie wyrostka robaczkowego. Wyrostek ma około dziesięciu centymetrów długości i siedem milimetrów średnicy. Zwisa on swobodnie w kierunku miednicy mniejszej, chociaż bywają przypadki, gdy znajdował się za pęcherzem moczowym lub kątnicą.
Nazwa tego narządu wzięła się z jego kształtu – wygląda jak pasożyt przyczepiony do jelita. Wypełniają go resztki pokarmowe oraz śluz.
Oczywiście, jest to narząd, bez którego jesteśmy w stanie żyć. Mimo to, pełni ważną rolę ochronną organizmu. Dzięki rozwinietej tkance limfatycznej, wyrostek jest swoistym filtrem przeciw bakteriami. Profilaktyczne wycinanie wyrostka osłabia mechanizmy odpornościowe układu pokarmowego. Na szczęście, dzisiaj operacyjne usuwanie wyrostka jest przeprowadzane tylko w przypadku zapalenia, a organizm po operacji, mimo że osłabiony, pracuje normalnie.
Jak objawia się stan zapalny wyrostka?
Przede wszystkim chcemy wspomnieć, że zapalenie może powstać w każdym wieku. Oczywiście najczęściej dochodzi do tego pomiędzy dziesiątym a trzydziestym rokiem życia, mimo to medycyna zna przypadki dzieci z zapaleniem wyrostka, które nie ukończyły jeszcze drugiego roku życia. W przypadku młodszych pacjentów, przebieg zapalenia jest ostrzejszy i boleśniejszy, dlatego interwencja chirurgiczna powinna być szybka i bezzwłoczna.
Wracają jednak do meritum, około 70% pacjentów zgłasza typowe objawy zapalenia wyrostka. Zaczyna się od bólu w okolicy pępka i nadbrzuszu. Ból szybko rośnie i koncentruje się na prawej stronie. Rośnie podczas poruszania się i spinania mięśni, a łagodnieje podczas leżenia na lewym boku. Następnie do bólu dołączają wymioty oraz nudności. Temperatura ciała wzrasta oraz może pojawić się biegunka lub zaparcie. Przy nietypowym występowaniu wyrostka, mogą wyniknąć komplikacje np. z układem moczowym (parcie na pęcherz lub częste oddawanie moczy).
Warto zaznaczyć, że nie powinno się brać środków przeczyszczających podczas odczuwania tych symptomów. Podczas wypróżniania się (po lekach) może dojść do pęknięcia wyrostka i poważnych powikłań. Lekarze także odradzają brania leków przeciwbólowych, ponieważ utrudniają diagnozę.
Jak wygląda diagnoza i usuwanie wyrostka robaczkowego?
Lekarz w przypadku charakterystycznych objawów nie będzie zlecał dodatkowych badań. Czasem jednak w nietypowych sytuacjach może zalecić morfologię (zwiększona liczba białych krwinek <leukocytoza> może świadczyć o stanie zapalnym). Niekiedy wykonuje się także RTG brzucha, aby wykluczyć inne patologiczne zmiany w jamie brzusznej (pęknięcie wrzodu żołądka). Ultrasonografista może też podczas USG odróżnić zdrowy wyrostek robaczkowy od zmienionego zapalnie.
Powstał mit, który mówi o tym, że nie operuje się kobiet w ciąży. Jest to błędne przekonanie, chociaż operacja jest niebezpieczna, a diagnoza dużo trudniejsza. Wyrostek popchnięty przez macicę ku górze i ból może pojawić się nawet w prawym podżebrze. Niestety zapalenie otrzewnej jest niebezpieczne dla życia kobiety i płodu, dlatego też operację wykonuje się bez względu na zaawansowanie ciąży.
Kiedy stosuje się antybiotyki w przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego?
Gdy dochodzi do przedziurawienia wyrostka robaczkowego niezbędne jest branie antybiotyków. Po operacji zostawia się w brzuchu dren, który odprowadza wydzieliny z brzucha. Zwykle rekonwalescencja trwa dwa tygodnie – mniej więcej wtedy pacjent uzyskuje pełnię sił i zdrowia. Zdarza się podczas operacji do wycieku okołowyrostkowego, co skutkuje dwu-trzy tygodniowym pobytem w szpitalu i braniem odpowiednich anytbiotyków. Wyrostek jako źródło zakażenia musi zostać usunięte.