Zioła i przyprawy są bez wątpienia jednym z ważniejszych elementów urozmaicających nasze codzienne potrawy. No bo kto z nas wyobraża sobie idealne, smaczne danie bez dodatku ulubionych przypraw i ziół? Smaczne wiejskie ziemniaczki okraszone świeżym koperkiem w obecności świeżej ryby, czy idealnie wysmażonego schabowego są bez wątpienia marzeniem kulinarnym niejednego z nas.
Faktem jest, że odpowiednie doprawienie potraw decyduje o ich smaku, a często dodatki niedostatecznych ilości świeżych przypraw i ziół sprawiają, że na pozór smaczne danie jest nieco nudne i brakuje mu charakteru. Koper włoski jest jednym z dodatków, który nie pozwala na nudę panującą na talerz! Jego charakterystyczny, intensywny smak i aromat potrafi wydobyć smak mięs, sosów czy ryb. W obecności warzyw spisuje się równie doskonale.
Koper włoski inaczej zwany fenkułem to słodka bylina z tej samej rodziny co seler. Roślina o charakterystycznym smaku anyżku jest wykorzystywana przede wszystkim w kuchni. Świetnie komponuje się z zupami, ziemniakami i w surówkach. Ale jakie właściwości ma koper włoski? Koper włoski posiada silny aromat, bo zawiera dużo olejków eterycznych, dlatego można go wykorzystać jako lek. Od dawna korzystają z tego Niemcy. U nich herbata z kopru cieszy się wysoką popularnością.
Uprawa kopru włoskiego
Koper włoski uprawia się w wielu regionach świata. W Polsce można go hodować w ogródkach i doniczkach na balkonie, ale spotyka się go także rosnącego dziko. Lubi dobrze nasłonecznione, ciepłe i osłonięte od wiatru miejsca. Gleba powinna być przepuszczalna, bogata w minerały i dobrze użyźniona o odczynie zasadowym. Koper potrafi osiągać wysokość do 2 metrów. Rozpoznasz go po żółtych, drobnych kwiatach i pierzastych listkach. Łodyga jest gruba i twarda. Zapach kopru rozpoznasz już z daleka. A teraz podpowiemy jak wykorzystać go do celów leczniczych. Do wyboru mamy bowiem kilka odmian tej popularnej rośliny:
- koper włoski pieprzowy
- koper włoski zwyczajny, który jest uprawiany jako roślina lecznicza
- odmiana Batt – jaśniejszy, o słodkawym smaku
- odmiana Thell – o charakterystycznym smaku i zapachu, ale niejadalny
Kulinarne zastosowanie kopru włoskiego
Koper jest rośliną, która jest częstym gościem wśród zasiewanych przez nas roślin. Ta aromatyczna, zielona roślina znajduje wiele swoich zastosowań – przede wszystkim w kulinarnej sferze naszego życia. Warto wspomnieć przede wszystkim o tym, że świeży koper włoski jest nieodłącznym elementem wielu przetworów i weków – poczynając od klasycznych kiszonych ogórków, kończąc na innych, nieco wymyślniejszych rodzajach wek na bazie ogórków.
Warto dodać również, że koper stanowić może smaczny dodatek do zdrowych i pożywnych sałatek, chociażby tych na bazie sezonowych warzyw. Młoda sałata w połączeniu z soczystymi pomidorami i ogórkami, zerwanymi wprost z własnego ogródka uwieńczona jogurtem greckim i niewielką ilością drobno posiekanego koperku pomoże stworzyć nam znakomitą, smaczną sałatkę, która bez wątpienia przypadnie do gustu każdemu z nas!
Koper włoski jest również znakomitym dodatkiem smacznych, warzywnych zup. Lekkość i intensywny aromat tego świeżego, zielonego zioła gwarantuje znacznie ciekawszy smak chociażby chłodniku idealnego na letnie upały, czy zup na bazie kalafiora, szparagów czy wielowarzywnych. Ten znakomity dodatek nada indywidualny charakter każdej z zupie.
Koperek jest znakomitym dodatkiem, polecanym również jako znakomita i smaczna ozdoba młodych ziemniaczków. Intensywny smak tej zielonej roślinie nada naszemu daniu ciekawego charakteru, a dodatkowo sprawi, że danie przypadnie do gustu nawet najbardziej wybrednym z nas! Warto pamiętać również o tym, że koperek może stanowić ciekawych dodatek różnego rodzaju sosów, oraz być znakomitym i aromatycznym pieczonych i smażonych ryb.
Lecznicze zastosowanie kopru włoskiego
Koper włoski jest od wieków uprawiany w celach konsumenckich, ale jak każde zioło można go stosować w celach leczniczych. Koper włoski to ceniony surowiec lekarski, który pomaga w różnych dolegliwościach, m.in. zaparciach, kaszlu, skurczach mięśni gładkich. Pomaga w zmniejszonej laktacji, a więc będzie przydatny dla kobiet karmiących. Herbatka pomoże w kolce niemowląt, szczególnie w połączeniu z rumiankiem. Należy jednak pamiętać, że spożywanie kopru nie jest wskazane w ciąży. Ponadto koper pobudza wydzielanie żółci i soku żołądkowego, więc jest zalecany do poprawy procesów trawienia.Co zawiera koper włoski, że jego działanie jest tak skuteczne?
Tradycyjny koper włoski zawiera anetol i fenchon w stężeniu 60 do 15% natomiast odmiana słodka ma więcej anetolu, ale za to zawiera o połowę mniej olejków eterycznych w porównaniu z odmianą gorzką. Warto wspomnieć, że koper posiada także właściwości kosmetyczne. Napar nadaje się do przemywania tłustej skóry, ponieważ reguluje wydzielanie sebum odpowiadającego za niekontrolowane błyszczenie w ciągu dnia. Olejek koprowy ze względu na swój silny zapach jest stosowany w produktach do higieny jamy ustniej, odświeżaczach powietrza, mydłach i wielu innych.
Uniwersalny olejek z kopru włoskiego
Leki z koprem włoskim
W ziołolecznictwie olejek eteryczny z kopru włoskiego można aplikować zewnętrznie, ponieważ ma działanie bakteriobójcze i przeciwpasożytnicze. Jest aktywny wobec świerzbu i wesz. Owoce kopru włoskiego często dodaje się do preparatów przeczyszczających w celu złagodzenia skurczów jelit. Fenkuł jest składnikiem mlekopędnych mieszanek ziołowych. Olejek może być jednak niebezpieczny zawiera bowiem składniki, które mają działanie silnie estrogenne, natomiast duże spożycie oleju koprowego powoduje drgawki, podrażnienie błon śluzowych żołądka i jelit oraz przekrwienie mózgu i płuc. Zalecamy spożywanie herbatek nie dłużej niż 2 tygodnie, bo koper włoski może być przyczyną reakcji alergicznej.
Jakie właściwości ma koper włoski oprócz zastosowań leczniczych? Według USDA National Nutrient Database for Standard Reference w 100g kopru włoskiego znajdziemy dużo błonnika i witamin, najwięcej witaminy C, bo 12 mg oraz minerały: wapń – 49 mg, magnez – 17 mg, fosfor – 50 mg, potas – 414 mg, sód – 52 mg.