Torbiele w piersiach – przyczyny, diagnoza i zapobieganie

Torbiele w piersiach to guzy wypełnione płynem będące objawem łagodnego raka piersi. Torbiele mogą występować pojedynczo lub pojawiać się grupowo.  Mogą też pojawiać się obustronnie. To niezłośliwe guzy, występujące zarówno u młodych, jak i u starszych kobiet. Guzy niezłośliwe stanowią 85% wszystkich guzów piersi. Torbiele pojawiają się jednak najczęściej u kobiet  między 40. a 55. rokiem życia. Ma to miejsce jeszcze przed menopauzą. Tego rodzaju guzy zazwyczaj znikają same poprzez wchłanianie się.  To efekt martwicy tkanki tłuszczowej, co jest naturalnym zjawiskiem.  Duże torbiele nakłuwa się i opróżnia płyn a następnie bada się go pod kątem obecności komórek nowotworowych.  W szczególnych wypadkach wykonuje się biopsję ściany rozrostowej. Punkcja torbieli ma również znaczenie w leczeniu torbieli. Oprócz diagnozy całkiem prawdopodobne jest, ze po wykonaniu punkcji torbiel zniknie i nie będzie wymagała dalszego leczenia. Jeśli jednak po wielu próbach biopsji cienkoigłowej torbiel wypełnia się płynem, wówczas planuje się zabieg chirurgiczny polegający na wycięciu zmiany. Jeśli torbiel rozwija się kolejny raz niezbędna jest niezwłoczna wizyta u lekarza. Późne stany, w których wykryto torbiel wymagają badań hormonalnych pod kątem aktywności wydzieleniowej hormonów płciowych i tarczycy. Torbiele nie są czynnikiem, który zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi.

Przyczyny torbieli w piersiach

Żeby prawidłowo odnieść przyczyny do zaobserwowanej zmiany należy dokładnie przyjrzeć się jej. Torbiel w piersi ma postać woreczka wypełnionego płynem, rozwijający się w tkance piersi. Rozmiar torbieli może być zróżnicowany. Osiąga rozmiar od kilku do kilkunastu centymetrów. Torbiele zazwyczaj nie objawiają się niczym ponad guzami, ale może towarzyszyć im ból, zwłaszcza podczas miesiączki.

Pierwszym i najczęstszym objawem powstawania torbieli są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety dyktowane głównie fazami cyklu miesiączkowego, okresem dojrzewania, dojrzałości płciowej czy zbliżającą się menopauzą.  Ból piersi, który pojawia się mimo braku trwania adekwatnej fazy cyklu miesiączkowego określany jest mianem bólu niecyklicznego. Rzadszymi, ale mimo to pojawiającymi się przyczynami  niezłośliwych guzów i bólu piersi mogą być: wyciek płynu z sutka, zapalenie sutka, poszerzone przewody mleczne, uraz piersi lub blizny po przeprowadzonych operacjach. Torbiele pojawiają się jako efekt zamknięcia przewodów wyprowadzających sutka. Ponadto torbiele powodowane są przez lekkie zmiany zwyrodnieniowe w tkance gruczołu mlekowego, co definiowane jest jako nieprawidłowość budowy piersi.

Diagnostyka torbieli w piersiach

Torbiele to przypadłość dotycząca dużej części kobiet, ale najczęściej wykrywa się je dopiero szczegółowymi mikroskopowymi badaniami. Czasem są ciężkie do wykrycia poprzez badanie palpacyjne.  Dopiero kiedy torbiele osiągną znaczne rozmiary można bez problemu wykryć je poprzez samobadanie. Identyfikacja wygląda tak, że kobieta czuje pod palcami zgrubienia w postaci kulki. Ze względu na zwiększający się w czasie miesiączki ból piersi to właśnie w tym okresie torbiele są najczęściej wykrywane. Niektóre torbiele są bardzo małe i możliwe do wykrycia tylko poprzez badanie USG czy badanie mammograficzne. Na początku wykonuje się mammografię, a następnie w sytuacji podejrzenia torbieli wykonuje się badanie ultrasonograficzne w celu wykluczenia torbieli, ponieważ USG ma skuteczność od 95 do 99%.

Niezwykle istotne jest samobadanie piersi wykonywane regularnie. Wczesne wykrycie to większa szansa na wyleczenie  torbieli w skuteczny sposób.  Lekarz, który wstępnie zdiagnozuje guza może wysłać kobietę na dodatkowe, bardziej szczegółowe badania. Są nimi mammografia i ultrasonografia.

Mammografia polega na prześwietleniu piersi promieniami rentgenowskimi. Jest to zupełnie nieszkodliwe badanie, gdyż promieniowanie odbywa się za pomocą natężenia podobnego do takiego, jakie wykorzystuje się do prześwietlenia zęba. Pierś umieszcza się między dwiema płytkami i lekko ściskana. Badanie powoduje lekki dyskomfort związany z uciskiem ale trwa tylko kilka minut.

Ultrasonografię wykorzystuje się do potwierdzenia pojawienia się torbieli. Tę metodę wykorzystuje się u kobiet poniżej 35 r. życia.

W ostateczności do identyfikacji torbieli wykonuje się biopsję cienkoigłową. Pobierany płyn poddawany jest badaniu składu.

Torbiele w piersiach – leczenie i zapobieganie

Podstawą leczenia jest wczesna diagnoza. Pomocne jest tez leczenie objawowe, czyli zwalczanie bólu.  Możemy ulżyć sobie poprzez okłady z lodu lub ciepłe kąpiele, które spowodują rozluźnienie mięśni i gruczołów sutkowych. Ponadto zaleca się masowanie piersi rozcieńczonymi olejami aromatycznymi, co usuwa nadmiar płynów i pomaga w redukcji rozmiarów gruczolakowłókniaków. Żele i balsamy o działaniu przeciwbólowym łagodzą ból piersi, ale nie należy ich stosować podczas kamienia piersią i podczas ciąży. Ból z powodu torbieli można zwalczać również drogą wewnętrzną poprzez połykanie tabletek typu: gestinate, goreselin i tamoxifen. Należy jednak uważać na efekty uboczne. Łagodne guzy nie wymagają usunięcia. Natomiast używa się igły do odsysania płynu. Zazwyczaj dzieje się tak, że po drenażu torbiel znika.

Profilaktyka opiera się bezwzględnie na kontroli sowich piersi poprzez regularne samobadanie. Ponadto starsze kobiety powinny często poddawać się badaniu mammograficznemu pod kątem profilaktyki. Istnieje program oferujący kobietom między 50 a 70 rokiem życia organizowane co 3 lata badania mammograficzne. Aby z nich skorzystać należy tylko umówić się na wizytę we własnej przychodni zdrowia.

Ponadto należy poświęcić odrobinę uwagi swojej diecie. Wysoka zawartość przeciwutleniaczy zawartych w roślinach  uczestniczy w zwalczaniu wolnych rodników, które niekorzystnie gromadzą się w organizmie i działają na rękę rozwijającym się nowotworom. Należy ograniczyć spożywanie tłuszczów i węglowodanów, gdyż to rodzaj składników, na który tkanka piersi reaguje w negatywny sposób, ponieważ podnosi poziom estrogenów. Nadprodukcja estrogenu sprzyja stanom bólowym oraz powstawaniu stanów zapalnych ora z proliferacji torbieli a nawet nowotworów.