Torbiele jajników – przyczyny schorzenia i sposoby leczenia

By Karolina Kulesza Last updated lut 14, 2017 0

Torbiele na jajnikach to dosyć popularna przypadłość kobiet w każdym wieku, chociaż najbardziej narażone są na to kobiety po około 35 roku życia, po tym wieku zaleca się coroczne wizyty u ginekologa aby kontrolować stan jajników. Chociaż w większości torbieli są one pod formą łagodną i nie szkodzą, mogą narosnąć do rozmiarów dużej pomarańczy, a wtedy niezbędna będzie prawdopodobnie operacja. Czasem też zdarza się, że torbiel przeradza się w zmianę złośliwą i zaczyna być poważnym problem utrudniającym funkcjonowanie. Ciężko jest również zauważyć torbiel jajnikową bez specjalistycznych badań, dlatego zaleca się, aby każda kobieta kontrolowała stan swojego zdrowia u ginekologa.

Co to są torbiele jajników

Torbiele jajników to są przeważnie łagodne zmiany w postaci cyst przypominające bąble powstałe w okolicy jajników. Ich przyczyną najczęściej jest niewłaściwe pęknięcie i wchłonięcie się ciałka żółtego w okresie cyklu. Chociaż wyklucza się możliwość, że są one spowodowane czynnikami genetycznymi, to zaleca się kobietom, których matki lub babcie miały tego typu skłonności, do regularnego i dokładnego badania się. Powstająca torbiel najczęściej wchłania się sama i kobieta nie ma pojęcia, że takowa się pojawiła, zdarza się jednak, że narasta ona do potężnych rozmiarów powodując wybrzuszenia na ciele i bolesne objawy. W takich przypadkach najczęściej należy usunąć operacyjnie torbiel lub nawet cały jajnik. Co więcej są różne przyczyny powstawania torbieli, a według nich dzieli się na różne rodzaje torbieli.

Rodzaje torbieli na jajnikach

Torbiel na jajniku nie zawsze powstaje z tego samego powodu, bywa, że kobieta rodzi się ze skłonnościami do ich powstawania, czasami torbiel powstaje po ciąży lub niezależnie od niej. Jakie są rodzaje torbieli i czym się różnią:

torbiele czynnościowe – to najbardziej rozległy rodzaj torbieli, powstają one w trakcie właściwej pracy czynnościowej jajników i są spowodowane niewłaściwym przebiegiem „życia” ciałka żółtego czyli inaczej pęcherzyka Graffa. Może to polegać na tym, że pęcherzyk Graffa zamiast pęknąć i wypuścić ciało żółte zaczyna narastać i „osadza” się w okolicy jajnika, może być to zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz jajnika. Drugą możliwością jest kiedy pęcherzyk pęknie, a powstałe ciałko żółte pomimo że do zapłodnienia nie doszło lokuje się w okolicy jajnika i zaczyna narastać tworząc torbiel
policystyczne jajniki czyli wielotorbielowatość – jest to schorzenie polegające na błędzie, mianowicie pęcherzyk Graffa zaczyna powoli zmieniać się w torbiel wewnątrz jajnika, w dodatku jest on jeszcze w stanie niedojrzałym. To schorzenie najczęściej leczy się hormonalnie lekami antykoncepcyjnymi
torbiele niedoczynnościowe, tu zalicza się torbiele dermatoidalne i endometroidalne. Dermatoridalne najczęściej pojawiają się w okresie po ciąży, kiedy w organizmie matki krążą jeszcze tak zwane komórki macierzyste płodu, czyli takie, które nie są jeszcze wykształcone i mogą przekształcić się w dowolną tkankę. Osiadają one w okolicy jajników tworząc torbiel z różnych tkanek na przykład skórzastej, ale równie dobrze może być to kostna czy inna tkanka. Endometroidalne to z kolei torbiele spowodowane krążeniem po organizmie resztek oderwanego endometrium. Jest to najpoważniejszy torbiel gdyż może doprowadzić do krwawienia wewnętrznego i ostrymi stanami zapalnymi, a w konsekwencji nawet zgonem.

Nowotwór a torbiele jajnikowe

Chociaż torbiel na jajnikach przeważnie przybiera postać łagodną, zdarza się, że następuje w niej jakiś błąd i namnażające komórki zaczynają namnażać się bez żadnej kontroli, wtedy możliwe jest zezłośliwienie się torbieli, a w konsekwencji powstanie nowotworu. Jednak jeżeli kobieta będzie regularnie się badać wtedy szansa na powstanie złośliwej torbieli jest właściwie znikoma i nie ma powodów do obaw, gdyż lekarz będzie kontrolował pojawiające się zmiany.

Diagnostyka torbieli jajników

W niegroźnych torbielach jajników kobieta w 90% przypadków nie jest w stanie sama rozpoznać powstającej torbieli, nawet jeżeli będą występowały jakieś objawy, to może ich nie połączyć ze zmianami w okolicy jej jajników. Najskuteczniejszą formą diagnostyki jest coroczne badanie u ginekologa za pomocą usg dopochwowego, które jest w stanie dokładnie obejrzeć stan jajników. Zwykłe usg poprzez ściany podbrzusza nie ujawni wyraźnych zmian, a może wręcz zakłamać stan zdrowia. Kolejną możliwością są: biopsja, laparoskopia lub ultrasonografia. Biopsja jest najrzadszą z form, ponieważ zakłada istnienie torbieli.

Objawy powstawania torbieli na jajnikach

Objawy torbieli jajników są rzadkie, najczęściej samym objawem jest takowe powstanie torbieli, którego wykrycie możliwe jest jedynie poprzez usg dopochwowe. Jednak kiedy torbiel jest duża lub złośliwa zdarzają się sytuacje, kiedy pojawiają się dokuczliwe objawy najczęściej w połączeniu z bólami jajników. Najczęstszymi objawami są:

krwawienia między cyklami
zaburzenia cyklu krwawień czyli miesiączek
bóle podbrzusza
bóle jajnika – najczęściej tego, na którym znajduje się torbiel, jednak ból może promieniować
silne bóle głowy omdlenia

Rzadziej:

większa podatność na stres
mdłości
wymioty

Jak leczy się torbiele jajników – metoda hormonalna a operacja

Leczenie najczęściej odbywa się przy użyciu leków hormonalnych, a najczęściej antykoncepcyjnych. Dzieje się tak przede wszystkim przy powstawaniu torbieli czynnościowych i policystycznych jajników. W innych przypadkach również jest to możliwe, jeżeli torbiel nie jest w zaawansowanym stadium. Rzadziej lekarze sięgają po operacje, chyba że jest to niezbędna forma, możliwe jest usunięcie samych torbieli laparoskopowo jeżeli nie są w zaawansowanym stadium/

Operacja wycięcia jajnika z powodu torbieli jajników a ciąża

To ostateczność! Jeżeli jajnik jest w tak złym stanie z powodu torbieli konieczne jest usunięcie go, jednak nie ma powodów do obaw, na jednym jajniku nadal można spokojnie i bezpiecznie zajść w ciążę. Wystarczy odpowiednia opieka medyczna.