Czym są szumy uszne? Nie da się ustalić jednej dokładnej przyczyny szumów usznych. Przypadłość ta może być wywołana wieloma czynnikami, szumy uszne towarzyszą również rozmaitym schorzeniom. Wydawać by się mogło, że taka przypadłość nie jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia pacjenta, jednak ciągła obecność szumów może nawet doprowadzić do załamania nerwowego i w efekcie do izolacji chorego od bliskich i otoczenia. Zdarza się, że osoby cierpiące na tą przypadłość muszą zażywać środki psychotropowe, żeby utrzymać prawidłową równowagę psychiczną.
Szumy mogą przyjmować postać uporczywego dzwonienia, brzęczenia, pisków czy trzasków, które stają się ogromną przeszkodą w procesie normalnego funkcjonowania pacjenta, nie są one jednak określane mianem choroby, ponieważ nie mają wpływu na stan słuchu.
Przyczyny szumów usznych
Najczęstszą przyczyną występowania szumu w uszach jest uszkodzenie rzęsek, które są częścią ślimaka – komory wypełnionej płynem, znajdującej się w uchu wewnętrznym. Rzęski mogą zostać uszkodzone w wyniku wielu czynników, przede wszystkim ekspozycji na hałas, zbyt dużej ilości woskowiny, infekcji ucha, problemów z kosteczkami słuchowymi lub uszkodzonej błony bębenkowej. Innymi przyczynami szumu w uszach może być wysokie ciśnienie krwi, przyjmowanie dużych dawek aspiryny (lek może uszkodzić rzęski ślimaka) czy innych substancji, zwłaszcza tych, które powodują chwilowe pobudzenie. Zdarza się, że szumy uszne są spowodowane przemęczeniem lub nadmiernym stresem. Również osoby cierpiące na miażdżycę oraz niedoczynność tarczycy bardzo często skarżą się na tego rodzaju dolegliwości.
Diagnozowanie i leczenie
Kiedy szum w uszach nie ustaje albo trwa dłużej niż 5 minut, powinniśmy się zgłosić do lekarza pierwszego kontaktu lub do laryngologa. Bardzo ważne jest, żeby dokładnie powiedzieć lekarzowi, jaki rodzaj szumu odczuwamy i czy nie wiążą się z nim jeszcze inne problemy zdrowotne, np. zaburzenia równowagi czy wypadanie włosów. Każdy pacjent powinien wykonać badanie słuchu (audiogram), natomiast w celu wykluczenia poważniejszych chorób można wykonać bardziej szczegółowe badania, np. badanie ABR, badanie nerwów słuchowych, tomografię komputerową lub obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego. Na postawie wyników badań lekarz dobiera sposób leczenia, dopasowany do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta. Tego rodzaju zaburzenia można leczyć stosując terapię TRT , aparat słuchowy, stymulację laserem, leki poprawiające krążenie w błędniku oraz antydepresanty.
Według statystyk szumy uszne występują u wielu osób bez względu na wiek i płeć, 20 procent osób dorosłych cierpi na takie zaburzenia okresowo, a 5 procent bez przerwy.
W Polsce istnieje Klinika Szumów Usznych w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach, gdzie przyjmowani są pacjenci z całego kraju. Aby zostać przyjętym do kliniki, potrzebne jest skierowanie od otolaryngologa. Osoby nieubezpieczone korzystają z pomocy kliniki odpłatnie. Jedną z metod wykorzystywanych w klinice jest habituacja. Pojęcie to oznacza proces przyzwyczajania się do słyszanego dźwięku – np. jak wtedy, kiedy przestajemy słyszeć szum w radiu lub tykanie zegara w pomieszczeniu. Ten sposób leczenia pozwala pacjentom prowadzić normalne życie – mimo tego, że szumy nie znikają zupełnie.
Jak samodzielnie zredukować szum w uszach
Chociaż najpewniejszym sposobem pozbycia się dolegliwości jest oczywiście wizyta u lekarza, diagnoza i rozpoczęcie leczenia, jeśli szum w uszach staje się nie do zniesienia na co dzień, warto sięgnąć po proste rozwiązania, które skutecznie pomogą chociaż odrobinę zredukować intensywność znienawidzonych dźwięków.
- Jednym z najpopularniejszych porad jest zminimalizowanie ilości spożywanej kofeiny i soli. Również rezygnacja z innych używek, przede wszystkim papierosów, może się przyczynić do skutecznej walki z szumami.
- Pomocne substancje to cynk i melatonina oraz ginko biloba, jednak skuteczność tego ostatniego jak dotychczas nie została zdecydowanie potwierdzona.
- Pomóc mogą ćwiczenia relaksujące, które zredukują napięcie i obniżą poziom stresu.
- W procesie zwalczania szumów usznych ważne jest regularne wykonywanie badań poziomu cukru i cholesterolu we krwi. Należy także kontrolować temperaturę organizmu i dbać o to, by nie doszło do odwodnienia.
- Osoby cierpiące na szumy uszne powinny zachowywać ostrożność podczas pobytu w wodzie, szczególnie nurkowania.
Do nasilenia szumów usznych prowadzić może także zbyt długie pozostawanie w strefie hałasu (nawet słuchanie zbyt głośnej muzyki przez dłuższy czas), czyszczenie uszu patyczkami, które podrażniają błonę bębenkową oraz nadwaga – regularna aktywność fizyczna wpływa na poprawienie dopływu krwi do ucha i zapobiega niepożądanym szumom.