Świnka czyli nagminne zapalenie przyusznic: objawy, sposoby leczenia, szczepienia

Dawniej świnkę przechodziło większość dzieci, czasem nawet osoby dorosłe. Dzisiaj jednak są obowiązkowe szczepienia, które uodporniają nasze organizmy najczęściej na resztę naszego życia. Świnka to inaczej nagminne zapalenie przyusznic charakteryzujące się znacznym obrzękiem ślinianek co jest bardzo nieprzyjemne i utrudnia funkcjonowanie. W wypadku zachorowania ważne jest aby osoba chora otoczona była właściwą opieką, gdyż powikłania po śwince mogą okazać się bardzo nieprzyjemne.

Przyczyny przeziębienia

Przyczyną zachorowania na świnkę jest jej wirus, którym jedynym nosicielem jest człowiek. Nie ma innego sposoby zarażenia jak od osoby, u której trwa okres wylęgania wirusa. Objawy choroby występują najczęściej po około 10 do 20 dni po zarażeniu. Właśnie w czasie, kiedy nie ma jeszcze oznak, że zostaliśmy zarażeni będziemy zarażać innych. Chociaż w okresie samej choroby zarażenie praktycznie nie jest już możliwe, wskazane jest aby chore osoby przynajmniej spały w oddzielnym pomieszczeniu.

Z nieznanych powodów najwięcej zachorowań na świnkę jest w okresie zimowo – wiosennym, czasem jesienią, jednak najmniej zachorowań notuje się w okres wakacji. Możliwe jest, że w tym czasie choroba najwolniej się roznosi, ponieważ dzieci, które najczęściej chorują na świnkę, nie spotykają się tak często w dużych grupach jak w szkole. Prawdopodobnie również duża ilość świeżych owoców i warzyw pozytywnie wpływa na niską zachorowalność w okresie wakacji.

Jak się zarazić?

Jedynym sposobem zarażenia się jest jak wyżej było wspomniane od innej osoby chorej. Zarażenie następuje drogą kropelkową, między innymi dlatego najczęściej choruje się w wieku dziecięcym. W czasie kiedy nie występują jeszcze objawy, jednak wirus rozwija się w organizmie, osoba chora roznosi chorobę dalej.

Zarazić można się przez kontakt z wydzielinami jamy ustnej i nosa chorej osoby, przez krew nie powinno dojść do zarażenia. Niestety kontakt nie musi być bezpośredni, ślina pozostawiona przez dziecko na zabawkach dopóki nie wyschnie całkowicie będzie możliwym źródłem zarażenia innych dzieci. Między innymi dlatego to w okresie przedszkolnym jest tak wiele zachorowań.

Jak ustrzec się przed zarażeniem

Wirus jest podatny na wysokie temperatury a także na tak zwane wysychanie. Wydzielina zarażonego dziecka nie spowoduje przeniesienia się wirusa jeżeli będzie wyschnięta. Ubranka czy wielorazowe chusteczki osoby chorej należy dokładnie wyprać w wysokiej temperaturze, aby pozbyć się ewentualnych śladów wirusa. Sam chory również powinien przebywać w odpowiednio wygrzanych miejscach, dzięki czemu łatwiej będzie walczyć z chorobą.

Objawy świnki

Objawy świnki występują po około dwóch tygodniach od momentu zarażenia, są dosyć charakterystyczne w swojej „ostatecznej” formie.

Pierwsze objawy:

• podwyższona temperatura
• brak apetytu
• spadek aktywności dziecka
• apatia

Objawy wyraźnie świadczące o śwince

Występują one nieco później i najczęściej w podanej kolejności:

• bóle mięśni szyi
• opuchlizna przeważnie jednej ślinianki i rozlanie się obrzęku po całej szyi
• obustronna opuchlizna
• napięcie się skóry na opuchniętych miejscach, jednak brak zaczerwienień
• tkliwość opuchniętych miejsc
• trudności z mową, jedzeniem, otwieraniem ust, ruszaniem głową

Diagnostyka

Świnkę najczęściej diagnozuje się już w momencie wystąpienia wyżej wymienionych objawów. Wskazują one na tę konkretną chorobę. Zdarza się jednak, że świnka nie daje wielu objawów, jeżeli organizm dziecka jest wystarczająco silny. W takich przypadkach najczęściej dziecko wygląda jakby było tylko przeziębione. Mimo to warto udać się do lekarza, który może zlecić odpowiednie badania krwi, które ujawnią obecność przeciwciał na świnkę. Pozytywny wynik na przeciwciała będzie wskazywał, że dziecko już przeszło lub jest w trakcie chorowania na świnkę.

W przypadku gdy dziecko było wcześniej szczepione na świnkę (w tym odrę i różyczkę) będzie mało prawdopodobne, że choroba na którą cierpi nasze dziecko to świnka. Będzie tak ze względu na to, że świnkę najczęściej przechodzi się raz w życiu, są jednak rzadkie przypadki ponownego zachorowania, jednak w późniejszym wieku i najczęściej w delikatnej i bezobjawowej formie.

Sposoby leczenia

Leczenie zawsze opiera się na leczeniu objawowym, nie ma znanych leków ani antybiotyków, które skutecznie pozbyłyby się wirusa z organizmu. Z tego powodu najczęściej podaje się leki zbijające wysoką gorączkę, czasem też leki przeciwzapalne, jeżeli lekarz widzi, że wirus atakuje konkretny organ.

W okresie kuracji dziecko powinno zostać w domu. Rozgrzewające maści i ciepłe szaliki będą dobrym sposobem na złagodzenie nieprzyjemnych odczuć związanych z opuchniętymi śliniankami. Warto pamiętać, że dziecko będzie miało utrudnioną możliwość spożywania. Posiłki jakie będzie przyjmować warto podawać w formie co najmniej półpłynnej, o lekko ciepłej temperaturze i bez wyraźnego smaku, gdyż ślinianki będą bardziej podrażnione przez wyraźnie kwaśne czy ostre smaki. Dziecko będzie miało też problemy z przełykaniem więc warto podawać mu napoje ze słomką, co ułatwi proces.

Powikłania

Czasami zdarza się, że wirus atakuje inne organy niż ślinianki, wtedy zwłaszcza konieczna jest wizyta u lekarza, który przypisze leki. Najczęściej są one przeciwzapalne. Organy, które bywają zarażone i ich choroby:

• zapalenie jądra
• kości
• zapalenie jajników
• zapalenie trzustki
• głuchota
• porażenie nerwów

Prewencja

Ważne jest aby chore dzieci nie przychodziły do szkół czy przedszkoli. Można próbować uczyć dziecko, aby dbało o swoją higienę, nie brało rączek do buzi, ani swoich ani rówieśników, nie wkładało zabawek do ust i tym podobne. Jednak wiadomo, że takie zachowania ciężko jest wykształcić u małych dzieci. Nawet jeśli uda nam się, należy pamiętać, że w takim przypadku takie dziecko najprawdopodobniej będzie przechodzić chorobę w późniejszym wieku, co jest mniej niebezpieczne niż różyczka. Najskuteczniejszą i obowiązkową formą prewencji w przypadku świnki są szczepienia.

Szczepienia

Szczepienia w Polsce są w formie szczepionki trójskładnikowej, jest to złożona szczepionka na odrę, różyczkę i świnkę. Szczepienie jest obowiązkowe i odbywa się między 13-15 tygodniem życia i pomiędzy 7 a 10 rokiem życia powtarzana jest dawka przypominająca. Szczepionka nie jest groźna dla zdrowia, a dzięki niej możemy uniknąć nieprzyjemnych powikła po chorobie, więc warto się zaszczepić!