Sprawdź, co wyróżnia gabinet specjalisty, w którym NAPRAWDĘ dba się o pacjenta

Tym, na co większość osób zwraca szczególną uwagę po przekroczeniu progu gabinetu lekarskiego lub stomatologicznego, jest czystość. Jednak lśniące blaty i posadzki nie świadczą jeszcze o tym, że w danym miejscu naprawdę dba się o bezpieczeństwo pacjentów. Jak rozpoznać gabinet, w którym pacjent może poczuć się całkowicie bezpiecznie?

Podstawowe pojęcia — dezynfekcja i sterylizacja

Aby mieć pewność, że procedury w danym gabinecie są wykonywane w bezpieczny dla zdrowia sposób, należy zwrócić uwagę na dwie podstawowe kwestie — dezynfekcję oraz sterylizację. Choć pojęcia te często są ze sobą mylone, oznaczają zupełnie różne procesy.

Dezynfekcja ma na celu zniszczenie wegetatywnych („aktywnych”) form drobnoustrojów. Nie eliminuje jednak ich przetrwalników, które w sprzyjających warunkach mogą rozwinąć się w formy wegetatywne. Powierzchni oraz narzędzi zdezynfekowanych nie można określić mianem jałowych.

Pojęcie to stosuje się wyłącznie wobec elementów, które zostały poddane sterylizacji. W procesie tym wyeliminowane zostają wszystkie formy bakterii, wirusów i innych patogenów. Sterylizacja najczęściej przeprowadzana jest przy pomocy autoklawu. Co ważne, musi być poprzedzona dezynfekcją.

Aby jednak uzyskać oczekiwany efekt, każda z opisanych procedur musi być przeprowadzona w prawidłowy sposób, z wykorzystaniem przeznaczonego do tego celu sprzętu. Niezwykle ważne jest też zachowanie tzw. ciągu dekontaminacyjnego. Na czym on polega?

Ciąg dekontaminacyjny

Podstawą prawidłowo przeprowadzonej dezynfekcji i sterylizacji jest wykonywanie składających się nań procedur w ściśle określonej kolejności:

• mycie – do tego celu można wykorzystać specjalne myjki lub szczotki. W wielu gabinetach znajduje się dezynfekator, który umożliwia zarówno mycie, jak i dezynfekcję umieszczonych w jego wnętrzu przedmiotów;
• dezynfekcja — może polegać na umieszczeniu narzędzi w specjalnym roztworze przeznaczonego do tego celu środka bądź być przeprowadzona przy pomocy wspomnianego dezynfekatora;
• osuszanie i konserwacja — narzędzia są wycierane papierowymi ręcznikami lub pozostawiane do wyschnięcia. Elementy ze stali na tym etapie konserwuje się przy pomocy specjalnego preparatu;
• przygotowanie pakietów do sterylizacji – sprzęty, które mają być poddawane sterylizacji, umieszczane są w odpowiednich opakowaniach. Do tego celu wykorzystuje się specjalne rękawy lub torebki do sterylizacji;
• sterylizacja – wykonywana w profesjonalnym sterylizatorze;
• ostudzenie pakietów i zmagazynowanie.

Dekontaminacja okiem pacjenta

Ściśle określona kolejność, zgodnie z którą muszą być przeprowadzane poszczególne czynności wchodzące w skład procedury dekontaminacji, wymusza ich wykonywanie w specjalnie przystosowanym miejscu. Choć w wielu gabinetach ma to miejsce w osobnym pomieszczeniu, należy pamiętać, że nie jest błędem sytuacja, w której dezynfekcja i sterylizacja ma miejsce w tym samym wnętrzu, w którym wykonuje się zabiegi. To, na co warto zwrócić szczególną uwagę, to właściwa organizacja takiego miejsca.

Podstawowym wymogiem, określonym również w przepisach, jest odseparowanie od siebie miejsc, w których wykonuje się poszczególne etapy procedury. Stacje ciągu dekontaminacyjnego muszą być zorganizowane w taki sposób, by przeprowadzająca czynności osoba przesuwała się od jednej do drugiej, a drogi „czysta” i „brudna” się nie krzyżowały.

Co ważne, ilość sprzętu do dekontaminacji znajdującego się w danym gabinecie nie musi przekładać się na to, czy procedury wykonywane są prawidłowo. W niewielkim obiekcie zastosowanie znajdzie raczej niewielki autoklaw, a mycie i dezynfekcja prawdopodobnie będą wykonywane ręcznie. Jest to zupełnie prawidłowe, o ile korzysta się przy tym ze specjalistycznych narzędzi i preparatów.

Pacjent zazwyczaj nie jest w stanie stwierdzić, czy procedura dekontaminacji jest przeprowadzana w sposób całkowicie prawidłowy. Jednocześnie świadomość, na czym polegają procedury dezynfekcji i wyjaławiania sprzętu, pozwala wychwycić podstawowe nieprawidłowości i poznać gabinet, w którym personel naprawdę dba o dobro i bezpieczeństwo pacjentów.