Powikłania po zakażeniu paciorkowcem

Paciorkowce to bakterie należące do grupy bakterii Gram-dodatnich, które wywołują szereg chorób, w tym w większości przypadków niegroźne paciorkowcowe zapalenie gardła i anginę ropną, jak również dużo poważniejsze takie jak kłębuszkowe zapalenie nerek czy zapalenie wsierdzia. Skąd biorą się bakterie paciorkowca i kiedy mogą doprowadzić do zakażenia? Jakie objawy ma zakażenie paciorkowcem? Odpowiadamy!

Bakterie paciorkowca – co warto o nich wiedzieć?

Pod pojęciem bakterie paciorkowca kryje się grupa bakterii Gram-dodatnich, odpowiedzialnych za rozwój wielu schorzeń. Wyróżnia się 3 grupy bakterii: A, B oraz G i w zależności od tego, do której z grup przynależy dana bakteria, zależy specyfika chorób. Najbardziej powszechne są zakażenia bakterią z grupy A¹.

Paciorkowce wywołują następujące choroby¹:

• paciorkowce z grupy A – angina ropna, liszajec, róża,
• paciorkowce z grupy B – sepsa i zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych (rzadko) (zakażenia dotyczą głównie noworodków),
• paciorkowce z grupy G – sepsa (zakażenia tą bakterią są bardzo rzadkie, ponieważ jest to patogen zwierzęcy).

Jak można zarazić się bakterią paciorkowca?

Bakteria paciorkowiec z grupy A przenosi się przede wszystkim drogą kropelkową. W praktyce znaczy to tyle, że zarazić się nią można podczas bliskiego kontaktu z zakażonym. Chorobotwórcze drobnoustroje występują w wydychanym przez chorego powietrzu i przenoszą się głównie podczas mówienia, kichania i kasłania, więc im bliżej znajdujemy się takiej osoby, tym większe ryzyko zakażenia^2,3.

Pamiętajmy, że bakterie mogą osadzać się także na powierzchniach. Przeniesienie ich na dłoniach do błon śluzowych również może doprowadzić do zakażenia, dlatego tak ważne jest regularne mycie dłoni i dbanie o higienę osobistą³.

Objawy zakażenia paciorkowcem

Okres wylęgania zapalenia paciorkowcowego wynosi od 12 godzin do nawet 4 dni. Choroba ma nagły początek i charakterystyczny jest dla niej bardzo silny ból gardła i ogromny dyskomfort podczas połykania³.

Zakażenie paciorkowcem – objawy to³:

• ból głowy,
• ból brzucha,
• nudności i wymioty,
• gorączka (>38°C),
• żywoczerwona lub krwistoczerwona błona śluzowa w obrębie gardła,
• obrzęk gardła,
• wyraźnie odgraniczone skupiska wysięku na migdałkach,
• wybroczyny na błonie śluzowej podniebienia,
• tkliwe i powiększone węzły chłonne szyjne przednie.

Zakażenie paciorkowcem u dzieci zwykle ma cięższy przebieg niż u dorosłych. Warto także zauważyć, że w jego przebiegu nie występuje katar i kaszel³.

Jak leczy się zakażenie paciorkowcem?

Zapalenie gardła wywołane przez paciorkowiec zazwyczaj jest wskazaniem do zastosowania antybiotykoterapii. Lekiem pierwszego wyboru jest doustna penicylina V (fenoksymetylopenicylina), choć lekarz w zależności od stanu zdrowia pacjenta może przepisać też inny antybiotyk⁴.

Na paciorkowiec w gardle można stosować także Chlorchinaldin. To lek zawierający chlorochinaldol, czyli substancję czynną o potrójnym działaniu: przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybicznym i przeciwpierwotniakowym. Działa antyseptycznie, dzięki czemu hamuje rozwój infekcji jamy ustnej i gardła⁵.

Wsparciem w leczeniu zakażenia paciorkowcem jest wypoczynek i picie dużych ilości płynów. W razie gorączki zastosować można paracetamol lub NLPZ³.

Zakażenie paciorkowcem – powikłania

Rokowania w przypadku zakażenia paciorkowcem są ogólnie dobre – nawet nieleczone paciorkowcowe zapalenie gardła ustępuje samoistnie. Mimo to istnieje ryzyko wystąpienia powikłań, szczególnie narażone są na nie dzieci³.

Możliwe powikłania zapalenia paciorkowcowego to³:

• powikłania ropne (wczesne) – ropień okołogardłowy, ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych, ropne zapalenie ucha środkowego i/lub wyrostka sutkowatego, ropne zapalenie zatok przynosowych,
• późne powikłania immunologiczne (bardzo rzadko u dorosłych) – gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, młodzieńcze reaktywne zapalenie stawów,
• inne (bardzo rzadko) – zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Nieleczone zakażenie paciorkowcem wiąże się z nieco większym ryzykiem powikłań ropnych i (bardzo rzadko u dorosłych) gorączki reumatycznej³.

 

Bibliografia:

1. Kuchar E., Jaką rolę w wywoływaniu chorób uczłowieka odgrywają paciorkowce grupy B i G? Czy można je wykryć w szybkich testach paciorkowcowych i rutynowych posiewach? Czy wywołane nimi zakażenie zagraża wystąpieniem ropnych i późnych powikłań (takich jak w zakażeniu paciorkowcem grupy A) i wymaga leczenia? Jakie leczenie stosować w takich przypadkach?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2015.
2. Gowin E., Horst–Sikorska W., Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, Farmacja Współczesna, 2012, 5.
3. Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn, Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna Praktyczna, Interna, 2020.
4. Kuchar E., Karlikowska-Skwarnik M., Leczenie ostrych stanów zapalnych gardła, Zakażenia XXI wieku, 2018;1(4).
5. Witryna internetowa: http://chlorchinaldin.pl (dostęp: 2022.06.06.).

materiał partnera