Pokrzywka alergiczna to jedna z wielu odmian pokrzywki. Występuje ona – jak sama nazwa mówi – na tle alergicznym. U osób cierpiących na tę chorobę pod wpływem działania konkretnych czynników powstają na skórze porcelanowo-różowe bąble otoczone zaczerwienieniem czemu często towarzyszy ból oraz uporczywe swędzenie. Występować one mogą w każdym miejscu na ciele, a ich rozmiar może być różny. Pod naciskiem palca zmiany skórne zaczynają tracić swój kolor. Wyglądem przypominają one poparzenie pokrzywą – stąd pochodzi nazwa tej choroby. Pokrzywce alergicznej często towarzyszyć może obrzęk naczynioruchowy warg, powiek, jamy ustnej, krtani czy dróg oddechowych. Nie wolno lekceważyć pokrzywki, ponieważ po ustąpieniu objawów z czasem może dochodzić do nawrotów.
Rodzaje pokrzywki alergicznej
Pokrzywkę alergiczną ze względu na trwanie zmian skórnych możemy podzielić na dwa rodzaje:
- ostrą – zmiany te najczęściej pojawiają się i ustępują w ciągu 6 tygodni, wywołana jest najczęściej alergią i lekami,
- przewlekłą – tu czas trwania przekracza 6 tygodni, a przyczyna jest najczęściej nieznana.
Przyczyny pokrzywki alergicznej
Przyczyn pokrzywki alergicznej jest wiele. Według naukowców przyczynia się do tego reakcja IgE – zależna oraz wydzielanie różnych substancji z tzw. komórek tucznych, głównie histaminy. Jest ona powodem powstawania bąbli, obrzęku, swędzenia i zaczerwienień.
Czynniki mogące wywołać pokrzywkę:
- alergeny wziewne i kontaktowe
- leki
- pokarmy
- jady owadów błonkoskrzydłych
Do pierwszej grupy zalicza się: pyłki roślin, roztocze, lateks, sierść lub ślinę zwierząt, odzież czy kosmetyki. Natomiast leki, które wywołują pokrzywkę alergiczną to antybiotyki (np. penicylina), leki przeciwzapalne (np. ibuprofen) czy środki przeciwbólowe (np. morfina). Leków, które mogą wywoływać tą chorobę jest wiele, dlatego trzeba być ostrożnym. Do pokarmów, które mogą powodować pokrzywkę wliczamy: ryby i skorupiaki, orzeszki (ziemne, laskowe), jaja kurze, krowie mleko, soję, pszenicę, truskawki, ser, bakłażan czy owoce morza. W ostatniej grupie czynników będących przyczyną tej choroby znajdziemy jad takich owadów jak pszczoła, szerszeń, osa oraz mrówka.
Diagnostyka pokrzywki alergicznej
Ważnym elementem postępowania przy pokrzywce jest ustalenie wywołujących ją czynników, co nie zawsze jest możliwe. Rozpoznanie przyczyn w przypadku występowania pokrzywki przewlekłej jest bardzo trudne i udaje się je ustalić u około 5-20% chorujących.
Diagnoza pokrzywki ostrej nie sprawia trudności. Alergiczne podłoże występuje głównie u osób, u których wcześniej zdarzały się już reakcje na jakiś alergen. Często aby zdiagnozować pokrzywkę alergiczną wystarczy wnikliwszy wywiad lekarski. Zdarza się iż są potrzebne badania, które rozwieją wszelkie wątpliwości. W tym celu wykonuje się:
- testy skórne z zestawem alergenów
- próbę eliminacji i prowokacji alergenem
- testy punktowe
- oznaczenie surowiczego stężenia antygenowo swoistych IgE skierowanych przeciwko podejrzanym alergenom
Przed badaniami trzeba zaprzestać stosowania środków przeciwhistaminowych przynajmniej na 48 godzin. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić także dodatkowe badania.
Leczenie pokrzywki alergicznej
Leczenie pokrzywki alergicznej polega na bezpośrednim unikaniu uczulającego nas alergenu, wprowadzeniu odpowiedniej diety eliminacyjnej oraz stosowaniu przepisanych lekarstw. Terapia pokrzywki powinna być prowadzona pod opieką lekarza. Należy unikać samoleczenia. Drugim sposobem, który charakteryzuje się mniejszą skutecznością w zwalczaniu pokrzywki alergicznej może być zaproponowane przez alergologa odczulanie, które niestety nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. Leki stosowane przy terapii pokrzywkowej, które mogą pomóc nam z uporaniem się z chorobą to:
- adrenalina – zostaje podawana w wyjątkowych przypadkach, gdy pokrzywka jest zapowiedzią rozwijającego się wstrząsu anafilaktycznego,
- kortykosteroidy – podawane są w przypadkach pokrzywki alergicznej ostrej, w której przebieg zmian skórnych jest nasilony lub w momencie pojawienia się objawów obrzęku naczynioruchowego w obrębie dróg oddechowych oraz podczas zagrożenia wstrząsem anafilaktycznym,
- leki przeciwhistaminowe – stanowią podstawę leczenia pokrzywki alergicznej. Nie tylko redukują one ilość i wielkość bąbli, ale także zmniejszają uciążliwe swędzenie oraz ograniczają efekty działania mediatorów,
- cyklosporyna A – stosowana przy ciężkiej pokrzywce alergicznej przewlekłej o nawrotowym przebiegu.
Przy silnym swędzeniu zmian skórnych możemy sobie pomóc okładami z zimną wodą, przykładaniem kostek lodu czy stosowaniem kremów lub maści farmaceutycznych.