Nietolerancja glutenu – objawy celiakii, uczulenia na pszenicę i nadwrażliwości na gluten

Wielu z nas doświadczyło trawiennych i zdrowotnych problemów związanych ze spożyciem glutenu lub pszenicy. Jeśli ty, lub twoje dziecko ich doświadczacie, oznaczać to może trzy rzeczy – celiakię, uczulenie na pszenicę, lub nadwrażliwość na gluten.

Gluten to białko występujące w pszenicy, jęczmieniu i życie. Pszenica jest zbożem używanym jako składnik pieczywa, makaronów i płatków zbożowych. Występuje także w gotowych zupach i dressingach do sałatek. Jęczmień znajdziemy powszechnie w piwie i żywności zawierającej słód. Żyto natomiast w chlebie żytnim, piwie żytnim i niektórych płatkach śniadaniowych.

Czytaj dalej, by dowiedzieć się o typowych objawach celiakii, alergii na pszenicę i nadwrażliwości na gluten, by dowiedzieć się, które z nich dotyczą ciebie.

Nietolerancja glutenu – objawy alergii na pszenicę

Pszenica jest jednym z najczęściej występujących alergenów w USA. Alergia na pszenicę to odpowiedź systemu odpornościowego na każde białko obecne w pszenicy, także gluten. Najczęściej występuje u dzieci. Mniej więcej 65% dzieci uczulonych na pszenicę, wyrasta z alergii po osiągnięciu 12. roku życia.

Objawy alergii na pszenicę obejmują:

• Nudności i wymioty
• Biegunkę
• Podrażnienie jamy ustnej i gardła
• Pokrzywkę i wysypkę
• Przekrwienie nosa
• Podrażnienia oczu
• Trudności w oddychaniu

Objawy alergii występują zwykle w ciągu kilku minut po spożyciu pszenicy. Niekiedy jednak mogą pojawić się dopiero po 2 godzinach.

Niepożądane skutki mogą wahać się od łagodnych do takich, które zagrażają życiu. Czasami może dojść do anafilaksji – poważnej trudności w oddychaniu. Po konsultacji z lekarzem otrzymamy epiferynę, zapobiegającą anafilaksji. Osoba z alergią na pszenicę może, ale nie musi być uczulona na inne zboża, takie jak jęczmień lub żyto.

Nietolerancja glutenu – objawy celiakii

Celiakia to zaburzenie autoimmunologiczne – nasz układ odpornościowy reaguje w sposób nieprawidłowy na gluten. Białko to obecne jest w pszenicy, jęczmieniu i życie. Celiakia powoduje niszczenie kosmków jelita cienkiego, odpowiedzialnych za wchłanianie składników odżywczych.

Bez zdrowych kosmków jelitowych, twój organizm nie będzie w stanie otrzymać wszystkich niezbędnych witamin i minerałów. Może doprowadzić to do niedożywienia. Celiakia może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, w tym trwałe uszkodzenie jelit.

Dorośli i dzieci często doświadczają różnych objawów celiakii. Dzieci najczęściej mają objawy związane z układem trawiennym. Zalicza się do nich:

• Wzdęcia i gazy
• Przewlekłe biegunki
• Zaparcia
• Blady, cuchnący stolec
• Bóle brzucha
• Nudności i wymioty

Zła absorpcja składników odżywczych w trakcie najważniejszych lat rozwoju, może doprowadzić do innych problemów ze zdrowiem, takich jak:

• Nieprawidłowy rozwój u noworodków
• Opóźnione dojrzewanie wśród nastolatków
• Niski wzrost
• Ogólne rozdrażnienie
• Utrata wagi
• Uszkodzenia szkliwa

Objawy związane z układem trawiennym często występują też u dorosłych. Mogą wystąpić jednak również:

• Zmęczenie
• Anemia
• Depresja i lęki
• Osteoporoza
• Bóle stawów
• Niepłodność lub częste poronienia
• Brak miesiączek
• Mrowienie kończyn

Rozpoznanie celiakii u dorosłych jest trudniejsze, ze względu na większą liczbę możliwych schorzeń.

Nietolerancja glutenu – objawy nadwrażliwości na gluten

Coraz częściej pojawiają się dowody na zawiązany z nadwrażliwością na gluten stan, powodujący pewne skutki u osób, które nie mają celiakii i nie są uczulone na pszenicę. Naukowcy nadal próbują odkryć dokładną biologiczną przyczynę tego stanu.

Nie istnieją obecnie żadne testy, które potwierdziłyby lub zaprzeczyły występowanie u nas nadwrażliwości na gluten. Rozpoznaje się ją wtedy, gdy po spożyciu glutenu występują u nas pewne niepożądane objawy, a celiakia i uczulenie na pszenicę zostały wykluczone.

Najczęstsze objawy nadwrażliwości na gluten to:

• Zmęczenie fizyczne i psychiczne
• Gazy i wzdęcia
• Bóle brzucha
• Bóle głowy

Ze względu na brak testów laboratoryjnych wyraźnie stwierdzających występowanie nadwrażliwości na gluten, lekarz będzie starał się powiązać objawy nadwrażliwości ze spożywaniem glutenu – zaleci nam między innymi prowadzenie dzienniczka z jadłospisem. Gdy nadwrażliwość zostanie ostatecznie potwierdzona, będziemy zapewne musieli przejść na dietę bezglutenową.

Makaron bezglutenowy

Nietolerancja glutenu – kiedy umówić się do lekarza?

Jeśli podejrzewasz u siebie jedną z wyżej wymienionych chorób, to warto odwiedzić lekarza. Alergolog lub gastrolog ma odpowiednią wiedzę i narzędzia, by nakierować cię na odpowiednie leczenie.

Warto pójść do doktora, gdy w naszej rodzinie występuje już celiakia – nieleczona może doprowadzić do zgubnych skutków w naszym organizmie – a w szczególności u dzieci.

Ze względu na aspekt genetyczny choroby, ważne jest potwierdzenie jej badaniami – by ostrzec swoich najbliższych o potencjalnej możliwości posiadania celiakii także przez nich. Uważa się, że obecnie blisko 83% Amerykanów nie wie o swojej chorobie.

Nietolerancja glutenu – diagnoza

Do diagnozy celiakii lub uczulenia na pszenicę używa się testów krwi lub skórnych. Ich wynik determinowany jest obecnością glutenu lub pszenicy w twoim organizmie – dlatego nie należy zaczynać diety bezglutenowej lub wolnej od pszenicy bez skonsultowania się z odpowiednim lekarzem. Testy mogą wyjść negatywnie, a ty nadal nie będziesz miał/a świadomości, co powoduje twoje objawy.

Nietolerancja glutenu – dieta bezglutenowa

Leczenie celiakii polega na stosowaniu ścisłej diety bezglutenowej, odpowiednio, leczenie alergii na pszenicę wymaga od nas unikania produktów ją zawierających. Jeśli masz natomiast nadwrażliwość na gluten – stopień w jakim musisz go wyeliminować z diety, zależy od tego, jak silne objawy jej towarzyszą.

Gluten i pszenica znajdują się głównie w chlebie, makaronach, płatkach zbożowych i pieczywie. Można natomiast znaleźć je w już nie tak oczywistych produktach – w lodach, syropach, witaminach i suplementach diety. Obecnie dostępnych jest jednak wiele alternatyw dla żywności zawierającej gluten i pszenicę – wystarczy zwracać uwagę na etykiety umieszczone na opakowaniach.

Twój alergolog, gastrolog, lub lekarz rodzinny doradzi ci, które zboża i produkty możesz bezpiecznie spożywać.