Nadżerka jamy ustnej – 5 sprawdzonych sposobów
Nadżerka jamy ustnej to jedna z najczęstszych dolegliwości w obrębie błony śluzowej o tej lokalizacji. Nadżerki są bolesnymi wykwitami, których obecność utrudnia często codzienne czynności, takie jak jedzenie czy mówienie1. Nadżerka jamy ustnej jest uciążliwa, dlatego warto wypróbować sprawdzone sposoby na jej leczenie!
Nadżerka w jamie ustnej – skąd się bierze?
Nadżerka jamy ustnej zwana inaczej aftą często ma tendencję do nawracania (RAS). Ze względu na wywoływane dolegliwości bólowe chorzy zwykle szukają sposobów na jej leczenie. Na początku warto wiedzieć jednak, jakie mogą być przyczyny aft. Dzięki temu można skutecznie dopasować leczenie1.
Nadżerka jamy ustnej najczęściej spowodowana jest1:
- słabą odpornością organizmu;
- niedoborami niektórych składników odżywczych – zwłaszcza witaminy B12, D oraz kwasu foliowego2;
- urazami mechanicznymi w obrębie błony śluzowej, np. w wyniku noszenia aparatu ortodontycznego czy protezy;
- przewlekłym stresem;
- zmianami hormonalnymi;
- alergią pokarmową; refluksem przełykowym
- niektórymi chorobami, np. celiakią.
- Brakiem higieny jamy ustnej
- Przewlekłymi ogniskami zapalnymi w obrębie jamy ustnej np. w wyniku próchnicy, paradontozy, kamienia nazębnego
Oprócz tego na występowanie nadżerek w jamie ustnej wpływ mogą mieć czynniki genetyczne.1
Nadżerka w jamie ustnej – jak rozpoznać?
Nadżerka jamy ustnej to owrzodzenie o owalnym kształcie, wypełnione treścią włóknistą i często pokryte białawym lub żółtawym nalotem. Afta otoczona jest również czerwoną obwódką. W zależności od konkretnego typu nadżerki afta może być mała (do 10 mm średnicy) lub duża (powyżej 10 mm średnicy). Afty duże są bardzo bolesne i utrudniają jedzenie oraz mówienie. Mogą także powodować objawy ogólnoustrojowe, np. gorączkę i powiększenie węzłów chłonnych.1
Sposób 1 – nadżerka jamy ustnej a suplementacja
Jednym ze sposobów na pozbycie się nadżerki i ograniczenie jej nawrotu w przyszłości jest suplementacja minerałów lub witamin, które nie są dostarczane z pokarmem w potrzebnych ilościach lub występują ich braki w organizmie z powodu np. złego wchłaniania czy większego zapotrzebowania. Zaleca się ją tylko wówczas, gdy pokrycie dziennego zapotrzebowania na dane składniki wraz z dietą jest trudne. W przypadku aft warto rozważyć suplementację witaminy B12, D lub żelaza. Przed suplementacją warto wykonać badania, aby sprawdzić stężenie tych składników we krwi3. Jest to sposób, na którego efekty trzeba nieco dłużej poczekać.
Sposób 2 – nadżerka jamy ustnej a pędzlowanie
Innym sposobem na przyspieszenie gojenia się nadżerki jest pędzlowanie jamy ustnej za pomocą środków antyseptycznych dostępnych w aptece. Pędzlowanie oczyszcza powierzchnię śluzówki jamy ustnej, co pozwala ograniczyć obecność bakterii utrudniających regenerację afty. Dodatkowo mogą łagodzić stan zapalny.3
Sposób 3 – nadżerka jamy ustnej a miód
Miód to bardzo cenna substancja pod kątem leczniczym, dlatego z chęcią jest wykorzystywana w warunkach domowych. Miód ma m.in. właściwości przeciwzapalne oraz odkażające4, dlatego może wspomóc proces regeneracji nadżerki. Właściwości przeciwzapalne wspomagają wyciszenie stanu zapalnego, a odkażające ograniczają aktywność patogenów.
Miód można stosować bezpośrednio na nadżerkę – wystarczy jego odpowiednią ilość nałożyć na palec, wmasować w miejsce afty i pozostawić do wchłonięcia. Należy jednak pamiętać, że miód zawiera cukry, które również mogą przyczynić się do dalszego namnażania bakterii.
Sposób 4 – nadżerka jamy ustnej a aloes
Aloes jest rośliną o bardzo szerokim zastosowaniu leczniczym i kosmetycznym. Przede wszystkim wykazuje właściwości przeciwzapalne – dzięki zawartości naturalnych składników o tym działaniu (np. kwas salicylowy). Dodatkowo działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo oraz może łagodzić dolegliwości bólowe. Wspomaga wygaszanie stanu zapalnego oraz wspiera regenerację komórek5. Dlatego może naturalnie przyspieszyć proces gojenia nadżerki.
Aloes można zastosować na kilka sposobów5 – delikatnie masować miejsce nadżerki liściem aloesu (jego wewnętrzną częścią, z miąższem) lub wycisnąć wcześniej miąższ i wmasować go w nadżerkę. Dla wzmocnienia efektu warto również rozważyć picie soku z aloesu.
Sposób 5 – nadżerka jamy ustnej a leki do stosowania miejscowego
Wsparciem w leczeniu nadżerki jamy ustnej są również gotowe leki dostępne w aptece bez recepty, np. żel stomatologiczny Sachol. Lek wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe – dzięki zawartości substancji takich jak salicylan choliny i chlorek cetalkoniowy.6
Lek posiada również substancje wspomagające, o działaniu odkażającym. Jego aplikacja jest bardzo wygodna – odpowiednią ilość żelu należy wmasować bezpośrednio w nadżerkę. Przez ok. 30 minut należy zrezygnować z jedzenia i picia. Lek stosuje się 2–3 razy w ciągu doby, w zależności od potrzeb.6
Artykuł reklamowy marki Sachol
Bibliografia:
- Antoniv R. i inni, Afty nawracające – przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatologia, 2014.
- Krawiecka E., Występowanie nawracającego aftowego zapalenia jamy ustnej w aspekcie chorób ogólnoustrojowych oraz niedoborów żelaza, witaminy B12 i witaminy D, Rozprawa doktorska, Klinika Gerostomatologii i Patologii.
- Kozłowski Z., Konopka T., Wybrane zagadnienia z farmakoterapii chorób błony śluzowej jamy ustnej, Dental and Medical Problems, 2004.
- Tichonow A. i inni, Miód naturalny w medycynie i farmacji. Pochodzenie, właściwości, zastosowanie, preparaty lecznicze, Gospodarstwo Pasieczne “Sądecki Bartnik” Sp. z o.o., Stróże, 2017.
- Cieślik E., Turcza K., Właściwości prozdrowotne aloesu zwyczajnego Aloe vera (L.) Webb. (Aloe barbadensis Mill.), Postępy Fitoterapii, 2015.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Żel stomatologiczny Sachol.