Migotanie przedsionków – przyczyny, objawy i leczenie

Czym jest migotanie przedsionków?

Migotanie przedsionków często jest choroba bezobjawową. Jedyny zestaw objawów towarzyszący chorobie jest niecharakterystyczny i są to: zawroty głowy, kołatanie serca, duszność czy piszczenie w uszach. Tymczasem migotanie przedsionków jest jednym z częstych zaburzeń pracy serca, które wpływa na jego rytm. W grupie ryzyka choroby znajdują się osoby starsze.  Migotanie przedsionków diagnozowane jest często podczas rutynowych badań.

Mechanizm migotania przedsionków opiera się na całkowitej depolaryzacji mięśniówki przedsionków. Depolaryzacja powoduje, że przedsionki nie są w stanie kurczyć się dynamicznie wraz z rytmem przepływającej krwi. Brak pełnych skurczów przedsionków zmniejsza ciśnienie napełniania komór serca. W wyniku tego u pacjenta stwierdza się niemiarową czynność serca i deficyt tętna na obwodzie. Jedynym wskazującym objawem choroby jest uczucie kołatania serca. Na migotanie przedsionków cierpi ok 10 % osób starszych.

Przyczyny  migotania przedsionków

Istnieje wiele czynników ryzyka choroby na czele z cywilizacyjnymi.  Do czynników ryzyka zaliczamy głównie: nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, cukrzycę, niewydolność serca, jak i inne choroby: nadczynność tarczycy, choroby płuc i niewydolność nerek.  W grupie ryzyka znajdują się osoby, które zmagają się z chorobą wieńcową oraz te, które posiadają wmontowane zastawki serca albo w przeszłości przebyły operacje na sercu, płucach lub przełyku.  Do innych przyczyn wpływających na większe ryzyko chorób serca oprócz wymienionych należą ponadto:

• Niedomykalność, zwężenie zastawki dwudzielnej, aortalnej lub trójdzielnej,
• Zespół chorego węzła zatokowego,
• Reumatyczna wada mitralna,

W efekcie migotania przedsionków z reguły dochodzi do przerostu lewego przedsionka. Migotanie przedsionków zależnie od przyczyny dzieli się na: napadowe i utrwalone. W wyniku napadowego jest ono krótkotrwałe i jego zaprzestanie następuje po zażyciu leków lub samo z siebie. Migotanie trwałe  ciągnie się przewlekle, a jego przebieg można złagodzić kardiowersją elektryczną, zwłaszcza gdy nie mogą być miarowane preparatami leczniczymi. Napadowe migotanie przedsionków trwa nie dłużej niż dobę, natomiast utrwalone minimum dwie doby lub dłużej.

Leczenie migotania przedsionków

Pierwszą linia pomocy jest podawanie leków zapobiegających arytmii. Jeśli one nie pomagają, jako drugi sposób stosuje się kardiowersję elektryczną. Pierwszym krokiem w leczeniu jest jednak dokładna diagnoza. W tym celu bada się aktywność elektryczną przedsionków i wykonuje się to za pomocą badania EKG. O migotaniu przedsionków świadczą cechy charakterystyczne w wydruku badania, czyli: brak załamków P i niemiarowy rytm komór.

Leczenie migotania zależy nie tylko od zanotowanych objawów, ale też od potencjalnych skutków i zagrożeń dla osoby chorej. W pierwszej kolejności diagnozuje się przyczynę a następnie arytmię.  Wiele przypadków w pierwszej kolejności wymaga przywrócenia odpowiedniego rytmu  serca. Służą do tego leki antyarytmiczne. Część chorych wymaga przyjmowania tych leków tylko do czasu uzyskania odpowiedniego rytmu serca, a część  musi przyjmować je do końca życia.  Inne metody leczenia arytmii to: kardiowersja elektryczna, rewaskularyzacja mięśnia sercowego, angioplastyka wieńcowa, bypassy, korekcja wady serca oraz ablacja RF. Migotanie przedsionków, które występuje rzadko wymaga sporadycznego przyjmowania leków – jedynie w momencie, kiedy chory zaczyna odczuwać kołatanie serca. Grupie chorych, u których w wyniku arytmii praca serca jest zwolniona w dużym stopniu często wszczepia się rozruszniki serca. Nieodzowne w leczeniu migotania przedsionków jest kontrola ryzyka zakrzepowo-zatorowego, czyli potencjalnego udaru mózgu i zatorowości płucnej. W grupie niskiego ryzyka do leczenia migotania zazwyczaj wystarcza aspiryna.

Leczenie migotania – jaki lek wybrać?

To, jaki lek lekarz przepisze na arytmię zależy od stopnia zaawansowania choroby i stanu pacjenta. W sytuacjach łagodnych wystarcza kwas acetylosalicylowy. Leki, które zwalniają rytm serca to zazwyczaj beta-blokery. Zaliczamy do nich między innymi: metoprolol, bisoprolol i karwedilol. To leki o umiarkowanej skuteczności i uważane są za klasyczne leki przeciw arytmii. Co więcej, działają one na choroby serca takie jak: nadciśnienie, niewydolność serca, nadczynność tarczycy i chorobę niedokrwienną serca. Czasem stosowanie beta-blokerów jest niemożliwe z powodu braku ich tolerancji przez chorego. Wówczas stosuje się blokery kanału wapniowego: werapamil lub diltiazem. U osób starszych stosuje się zazwyczaj  glikozydy naparstnicy.